Tel Aviv. To tam spróbujesz najlepszego humusu

Humus nie jedno ma imię. Nie wiadomo też dokładnie skąd się wziął. To, co wiadomo na pewno to to, że w Tel Avivie humus jest większym przebojem niż "Diva" Dany International.

Tel Aviv. To tam spróbujesz najlepszego humusu
Źródło zdjęć: © Bartek Kieżun
Bartek Kieżun

Zalety humusu

Zalet humus ma bez liku. Przede wszystkim jest wyjątkowo smaczny. Do tego zdrowy i lekki, a dodatek tahiny, pasty z sezamu, daje mu zaś egzotycznego nieco sznytu. Jest też tani, więc powszechnie dostępny. W przeszłości też tak było. Dziś świetnie sprawdza się w roli śniadania, oraz jako obiad i jako kolacja – co zgodnie podkreślają wszyscy mieszkańcy Bliskiego Wschodu. Nic więc dziwnego, że stał się tak popularny. Poszukiwania korzeni tej prostej pasty nie są łatwe.

Najstarsze pisane źródła znaleźć można w Kairze w XIII wieku, choć legenda przypisuje stworzenie humusu Saladynowi z Damaszku, który zdobył Jerozolimę na sto lat przed egipskimi doniesieniami o humusie. Można więć przypuszczać, że historia humusu zaczęła się dużo wcześniej i pewnie odkrycie jego prawdziwego pomysłodowacy nie jest już możliwe. Na pewno znajdziemy go w większości kuchni Bliskiego Wschodu i to w wielu odmianach.

Jednak najmocniej humus kojarzy się z Izraelem. Towarzyszy mu oczywiście szakszuka. Za nią w kolejce ustawia się jeszcze sabich – z pochodzenia szabatowa kanapka irakijskich żydów oraz falafel – kotleciki z ciecierzycy, popularne również w innych krajach Bliskiego Wschodu. W wielu miastach Izraela działają dziś niewielkie restauracyjki, czy może raczej bary, określane mianem humusiji.

Zobacz też: Hummus - specjał na kanapki

Humusija to miejsce specjalizuje się w przygotowywaniu i podawaniu humusu. Miejsca takie pracują od wczesnego poranka, gotowy humus sprzedają przez cały dzień i kiedy zapas się kończy po prostu się zamykają zostawiając wielki gar z ciecierzycą do namoczenia na noc. Jedną z najbardziej znanych i cieszących się doskonałą opinią miejsc tego typu jest Shlomo & Doron, knajpka leżąca w pobliżu kultowego targu Carmel Market.

O to, czy podają najlepszy humus w Tel Avivie, toczy się dyskusja i raz są na miejscu pierwszym, innym razem na drugim, ale zawsze w czołówce. Właściciele tego miejsca poszli na całość jeśli chodzi o humus. Skoro mają tylko jeden produkt, to trzeba go jakoś urozmaicić – pomyśleli. Dlatego można tam zamówić humus z szakszuką, humus z falafelem i humus z oliwkami i cebulą doprawioną sumakiem, kwaśną bliskowschodnią przyprawą. Wszystkie trzy są grzechu warte i wszystkie trzy pokazują też, że kuchnia Izraela jest mocno zwrócona w stronę wegetarianizmu i weganizmu.

Wegańska stolica świata

Od kilku lat w Tel Avivie mamy do czynienia w wegerewolucją, a to nieduże miasto nad Morzem Śródziemnym zyskało przydomek wegetariańskiej stolicy świata. W mieście działa dziś ponad czterysta miejsc, które określa się jako wegetariańskie, wegańskie lub przyjazne osobom nie jedzącym produktów odzwierzęcych. Przed restauracjami starającymi się uzyskać tytuł miejsca przyjaznego dla vegan stawia się warunek polegający na tym, że co najmniej 25 proc. dań w menu musi być oparte o produkty wyłącznie roślinne. Socjolodzy szacują zaś, że w Izraelu jest największa liczba osób niejedzących mięsa na każdych stu mieszkańców na świecie. Stragany na targach uginają się od świeżych owoców i warzyw, dlatego, jak opowiadają mieszkańcy Tel Avivu, bycie na diecie bezmięsnej nie stanowi tam najmniejszego problemu.

cof
© Bartek Kieżun

Sprawa nie jest tak świeża jak mogłoby się wydawać. Okazuje się bowiem, że już w 2014 roku izraelscy żołnierze protestowali przeciwko mięsnej diecie na jaką byli skazani podczas obowiązkowej służby wojskowej. Pięć lat później izraelcy socjolodzy po dokładnych badaniach orzekli, że około 15 proc. izraelskiego społeczeństwa jest na diecie wegetariańskiej, a 5 na wegańskiej.

Tel Aviv jest również gospodarzem jednego z największych na świecie festiwali poświęconych diecie opartej o produkty roślinne. W dzielnicy Sarona rokrocznie na początku czerwca rozstawianych jest sto stoisk z wegetariańskimi i wegańskimi przysmakami. W tegorocznej, dwudniowej edycji, udział wzięło ponad pięćdziesiąt tysięcy uczestników. W trakcie festiwalu odbywały się również różnego rodzaju warsztaty i wykłady mające na celu propagowanie zdrowego stylu życia. Można było podglądać przy pracy szefów kuchni, ale również wziąć udział w warsztatach kulinarnych przez nich organizowanych.

W takiej sytuacji trudno się dziwić, że humus który z racji użytych do jego wykonania składników jest daniem wegańskim stał się w Tel Avivie tak wielkim przebojem. Można podawać go z całym mnóstwem dodatków, bo ciecierzyca świetnie łączy się z wieloma produktami, z marynatami, ziołami czy orzeszkami pinii. Można cieszyć się wersją na zimno i na ciepło, z pieczywem lub bez. Po prostu ideał!

Chcesz się pochwalić swoimi kulinarnymi osiągnięciami? Masz ciekawy przepis? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl

Wybrane dla Ciebie

Jeśli widzisz to na opakowaniu z mięsem, lepiej nie kupuj. Możesz poważnie się zatruć
Jeśli widzisz to na opakowaniu z mięsem, lepiej nie kupuj. Możesz poważnie się zatruć
Wiesz, kiedy pić siemię lniane? Pora dnia ma ogromne znaczenie
Wiesz, kiedy pić siemię lniane? Pora dnia ma ogromne znaczenie
Doświadczony rolnik poradził mi, kiedy podlewać warzywa. Teraz są wielkie, soczyste i nie pękają
Doświadczony rolnik poradził mi, kiedy podlewać warzywa. Teraz są wielkie, soczyste i nie pękają
Gasi pragnienie jak arbuz, pomaga trzymać ciśnienie w ryzach. Tak wybierzesz najsoczystszy okaz
Gasi pragnienie jak arbuz, pomaga trzymać ciśnienie w ryzach. Tak wybierzesz najsoczystszy okaz
Te napoje szkodzą w upały. Eksperci radzą, by ich unikać
Te napoje szkodzą w upały. Eksperci radzą, by ich unikać
Nigdy nie jedz tak arbuza. To połączenie może uszkadzać wątrobę, a wielu tak robi
Nigdy nie jedz tak arbuza. To połączenie może uszkadzać wątrobę, a wielu tak robi
Co się stanie, jeśli będziesz jadł ogórki? Zmiany są zauważalne już przy 1 sztuce dziennie
Co się stanie, jeśli będziesz jadł ogórki? Zmiany są zauważalne już przy 1 sztuce dziennie
To mięso ma mało kalorii, tłuszczu i cholesterolu. W Polsce zjesz je tylko w kilku miejscach
To mięso ma mało kalorii, tłuszczu i cholesterolu. W Polsce zjesz je tylko w kilku miejscach
Zapomnij o chia i siemieniu lnianym. Ten kisiel to balsam na jelita i żoładek
Zapomnij o chia i siemieniu lnianym. Ten kisiel to balsam na jelita i żoładek
Boimy się tak jeść. Dietetyk podkreśla, że to uszczelnia jelita i zmniejsza stany zapalne
Boimy się tak jeść. Dietetyk podkreśla, że to uszczelnia jelita i zmniejsza stany zapalne
Najbardziej zanieczyszczone warzywo, a Polacy zajadają. Niestety wyniki badań nie dają złudzeń
Najbardziej zanieczyszczone warzywo, a Polacy zajadają. Niestety wyniki badań nie dają złudzeń
Mama nie wyrzuca, a robi nawóz. Wszyscy zazdroszczą jej słodkości i rozmiaru pomidorów
Mama nie wyrzuca, a robi nawóz. Wszyscy zazdroszczą jej słodkości i rozmiaru pomidorów