Mak

Mak lekarski lub uprawny to gatunek rośliny, z której pozyskuje się drobne nasionka wykorzystywane między innymi do celów kulinarnych. Ma kolor niebieskawy, a dokładniej szarofioletowy. Rzadziej można spotkać mak biały, który ma zdecydowanie delikatniejszy smak.

Mak uprawiany na większą skalę jest w Afganistanie, Chinach, Indiach, Iranie, w Turcji i wielu krajach Bliskiego Wschodu głównie dla uzyskania opium. W wielu krajach Europy, również w Polsce, mak lekarski uprawiany jest dla celów przemysłowych, leczniczych a także spożywczych.

Nasiona różnej barwy (białe, niebieskie, szare) wykorzystywane są w celach spożywczych oraz do produkcji. Tłoczony na zimno olej makowy zawiera 70 do 75 proc. kwasu linolowego. Olej makowy ma delikatny, lekko orzechowy smak i może być wykorzystywany do przygotowywania sałatek. Powinien być przechowywany w ciemnym i dość chłodnym miejscu. Olej makowy reguluje pracę nerek i wątroby, a także przyśpiesza gojenie się ran. Wszystko dzięki zawartości nienasyconych kwasów tłuszczowych, głównie tych z grupy omega-6.

Mak jest bogaty w komplet witamin rozpuszczalnych w tłuszczach - A, D, E, a także witaminę C. Jest również doskonałym źródłem wapnia - budulca kości. Mak zawiera także dużo żelaza, miedzi, manganu, magnezu, fosforu i cynku.

Mak, mimo że korzystnie wpływa na perystaltykę jelit, co jest pożądane w trakcie odchudzania, nie jest polecany osobom będącym na diecie. Mak niemal w połowie składa się z tłuszczu (18-25 proc to białka, ok. 25 proc. - węglowodany), dlatego jest bardzo kaloryczny – 100 g maku ma aż 478 kcal.

Makowiec to tradycyjne polskie ciasto zwijane i przekładane masą ze zmielonego maku, cukru i bakalii. Wypiek najczęściej przybiera formę walca lub strudla.

Rogale świętomarcińskie to tradycyjny wypiek kuchni poznańskiej z nadzieniem z białego maku. Wypieka się je na 11 listopada, z okazji dnia św. Marcina. Tradycja ta wywodzi się z czasów pogańskich, gdy podczas jesiennego święta składano bogom ofiary z wołów lub, w zastępstwie, z ciasta zwijanego w wole rogi. Kościół łaciński przejął ten zwyczaj, łącząc go z postacią św. Marcina. Kształt ciasta interpretowano jako nawiązanie do podkowy, którą miał zgubić koń świętego. Istotne w wyrobie jest nadzienie przyrządzane z białego maku z cukrem, okruchami ciasta biszkoptowego, masą jajeczną, margaryną, orzechami, rodzynkami, owocami w syropie lub kandyzowanymi (czereśnie, gruszka, skórka pomarańczowa) oraz aromatem migdałowym.