Mak – niezastąpiony w domowych wypiekach. Jakie ma właściwości?

Mak – wartości odżywcze

Nasionka maku są źródłem wielu ważnych składników odżywczych. Dostarczają błonnika, wapnia, potasu, magnezu, miedzi, manganu, fosforu, cynku i żelaza. Ponadto, mak dostarcza witamin A, D, E i C, które łatwo rozpuszczają się w tłuszczach. Mak to także źródło białka roślinnego.

Mak jest bardzo kaloryczny, ponieważ jego nasionka w połowie składają się z tłuszczu. 100 g maku dostarcza prawie 480 kcal.

Mak – właściwości

Mak, choć kaloryczny, ma pozytywny wpływ na zdrowie człowieka.

Olej z nasion maku zawiera nasycone kwasy tłuszczowe (szczególnie omega-6), dlatego ma pozytywny wpływ na pracę nerek i wątroby, obniża poziom złego cholesterolu, a także wspomaga gojenie ran.

Dzięki witaminom mak wpływa korzystnie na układ nerwowy, a zawarty w nim magnez redukuje skurcze mięśni. Poza tym, mak wywołuje uczucie sytości, poprawia pracę jelit i wspomaga detoksykację organizmu.

Mak ma bardzo korzystny wpływ na układ krwionośny. Przeciwdziała wystąpieniu anemii i niedokrwistości, a także reguluje ciśnienie przez co wspomaga w walce z nadciśnieniem.

Mak – rodzaje i ich zastosowanie

Na świecie istnieje kilkadziesiąt gatunków maku, w tym mak alpejski, mak piaskowy czy mak wschodni. Jednak w Polsce czterema najważniejszymi są:

Mak niebieski (europejski) – odmiana przeznaczona do celów kulinarnych. Ma szaro-fioletowe nasionka, z których uzyskuje się olej makowy, produkt dostępny głównie w sklepach ze zdrową żywnością; świetnie komponuje się z warzywami w sałatkach. Mak niebieski jest podstawą wielu deserów: strucli, klusków z makiem, makowców czy kutii. Nie może go również zabraknąć jako zwieńczenia pieczywa, przede wszystkim bułek kajzerek.

Mak biały (indyjski) – odmiana stosowana w kuchni, ale o wiele rzadziej niż mak niebieski, głównie ze względu na ograniczoną dostępność. Jest delikatniejszy w smaku, a wykorzystywany jest szczególnie w przygotowaniu sławnych rogali marcińskich.

Mak leczniczy - wyglądem nie odbiega od maku polnego, ale jest większy. Wykorzystuje się go w produkcji leków, ponieważ z jego łodygi uzyskuje się biały sok, który po wysuszeniu daje proszek - opium. Zarówno dawniej, jak i dziś opium używany jest jako środek nasenny i odurzający. Poza tym, substancje składowe opium znajdują zastosowanie w różnego rodzaju medykamentach: morfina podawana jest, aby uśmierzyć silne bóle pooperacyjne lub w przypadku osób nieuleczalnie chorych, kodeina i narkotyna dodawane są do syropów i tabletek wykrztuśnych, a papaweryna znajdzie się w składzie leków rozkurczowych.

Mak polny – odmiana, która zdobi pola zbóż. Dawniej z jego płatków przygotowywano napar, który miał działanie wykrztuśne, rozkurczowe, pomagał przy bezsenności i biegunce. Dziś pochodzące z maku polnego płatki makowe stanowią składnik mieszanek ziołowych. Ekstrakt natomiast wykorzystywany jest w produkcji żelów do higieny intymnej.

Mak – przygotowywanie

Przygotowanie maku do spożycia jest bardzo proste:

• przepłukujemy w sicie suche nasiona zimną wodą,
• moczymy je w mleku, a potem krótko gotujemy,
• dobrze odsączamy i mielimy dwa lub trzy razy przez maszynkę z drobnym sitkiem.

W przypadku, gdy masa makowa okaże się zbyt rzadka, możemy zagęścić ją kaszą manną, bułką tartą lub wysuszonymi biszkoptami.