Po czym poznać, że pomarańcza jest soczysta i słodka?
Jeszcze dwadzieścia, trzydzieści lat temu aromat tych pysznych cytrusów kojarzył nam się przede wszystkim ze świętami Bożego Narodzenia. I choć dziś są dostępne przez cały rok, właśnie zimą smakują najlepiej. Pozostaje tylko jeden problem - jak wybrać te najlepsze?
Pomarańcze to jedne z najsmaczniejszych i najpopularniejszych owoców świata. Można je jeść na surowo, pić wyciśnięte z pomarańczy soki, a także wykorzystywać do gotowania i pieczenia. Niestety u nas wciąż zbyt rzadko pamiętamy o tym, że pomarańcza to nie tylko deser. Doskonale nadaje się na sałatkę, przystawkę, dodatek do dania głównego czy jako ważny składnik zupy. Warto poznać kilka pomarańczowych przepisów, bo owoc ten jest nie tylko smaczny i uniwersalny w kuchni, ale także bardzo zdrowy. Kwas foliowy, wapń, potas, magnez, żelazo cynk, fosfor, sód, witaminy A i przede wszystkim C - to wszystko znajdziemy w niepozornej pomarańczy. Poza tym błonnik i fitoskładniki (monoterpeny, limonoidy i flawonoidy). Co nam daje ta pomarańczowa apteczka?
Fitoskładniki działają przeciwutleniająco - dzięki czemu dłużej zachowujemy młody wygląd i chronimy się przed wieloma chorobami starszego wieku - artretyzmem, chorobą Parkinsona, arteriosklerozą, ale także cukrzycą, nowotworami i stanami zapalnymi. Flawonoidy wzmacniają naczynia krwionośne, działają przeciwmiażdżycowo, a także przeciw zapalnie, przeciwbakteryjnie i przeciwgrzybicznie. Zwiększają też przyswajanie witaminy C, która neutralizuje wolne rodniki, wzmacnia odporność organizmu, działa antynowotworowo, redukuje poziom złego cholesterolu i dba o nasze serce. Kwas foliowy to składnik, o którego wysoki poziom powinny dbać kobiety w ciąży, gdyż jego brak może powodować różne wady wrodzone u noworodków. Z kolei błonnik dba o dobrą pracę jelit i chroni nas przed chorobami układu krążenia, obniża poziom cholesterolu. Jednym słowem pomarańcza jest dobra na wszystko. Można ją jeść codziennie - chyba że cierpimy na schorzenia przewodu pokarmowego. Najwięcej cennych składników wydobędziemy z pomarańczy
jedząc owoc na surowo lub pijąc świeżo wyciśnięty sok z pomarańczy.
Jak wybrać najlepsze pomarańcze?
Pomarańcze można już kupić o każdej porze roku, ale właśnie teraz są najsmaczniejsze. W krajach śródziemnomorskich dojrzewają bowiem od początku października do końca grudnia. Tam, gdzie klimat jest cieplejszy owocują przez 12 miesięcy w roku. Jaka powinna być idealna pomarańcza? Soczysta, aromatyczna i bez pestek – tak odpowie większość z nas. Jednak jak je rozpoznać? Po pierwsze, by nie trafić na „suche” okazy, należy wybierać owoce ciężkie w stosunku do swojej wielkości - to gwarantuje, że będą soczyste. Bezpestkowe i słodkie są zaś owoce z charakterystycznym „pępkiem” , czyli z maleńką nierozwiniętą pomarańczą w środku. Pomarańcze z dużą ilością pestek zazwyczaj przeznacza się na sok.
W czasie zakupów najczęściej zwracamy uwagę na skórkę. Ale nie dajmy się zwieść – pięknie błyszcząca wcale nie świadczy jakości. Oznacza po prostu, że pomarańcza została pokryta grubą warstwą spożywczego wosku, tak by nie dopuścić do szybkiego gnicia i wydłużyć jej okres przydatności do spożycia.
Pomarańcze po osiągnięciu dojrzałości nie spadają z drzew. Owoce są koloru pomarańczowego, jednak u niektórych odmian dojrzałe okazy tylko lekko żółkną. Są zrywane wtedy, gdy osiągną dostatecznie wysoki poziom cukru, a stężenie kwasów dostatecznie się obniży. Te o bardzo intensywnej barwie pochodzą z rejonów, gdzie są zimne nocne, ponieważ w upalnym klimacie skórka grubieje i nie nabiera charakterystycznego koloru. Tropikalne pomarańcze pozostają zielonkawe, ale ich miąższ jest bardzo słodki i soczysty.
Jeśli nie liczyć pomarańczy gorzkiej, używanej głównie do konfitur, na świecie uprawia się trzy typy tego owocu: zwykłe, pępkowe i malinowe. Do grupy zwykłej należy m.in. izraelska Jaffa o dużych, kształtnych, pięknych owocach czy aromatyczna Valencia idealna do wyciskania soków. Pomarańcze pępkowe uprawiane są w Ameryce, Europie, a także w Gruzji. Z kolei malinowe są bardzo rzadko spotykane w polskich sklepach.
Pomarańczowe przepisy
Pomarańcza z dynią, a może z marchewką? Jesienią i zimą można też się skusić na owocową zupę cytrusową. Przepisów na zupę z pomarańczą jest wiele. Krem z marchewki z pomarańczą i imbirem jest jednym z nich. Aby przygotować to niezwykłe danie potrzebny będzie bulion (ok. 1,5 litra), kilogram marchewki, 3 cebule, duża pomarańcza, kawałek świeżego imbiru (około 5 cm korzenia), łyżka masła i przyprawy - listek laurowy, ziele angielskie, sól pieprz, curry i ostra papryka. Obrane marchewki i cebule kroimy w plastry i podsmażamy. Najpierw cebulę, potem dodajemy marchewkę. Podsmażone warzywa zalewamy bulionem i gotujemy z listkiem laurowym i zielem angielskim przez około 15 minut. W tym czasie ścieramy na tarce obrany korzeń imbiru oraz skórkę ze sparzonej pomarańczy. Gdy warzywa w wywarze są już miękkie wyjmujemy przyprawy, dodajemy starty imbir i skórkę pomarańczową. Wyciskamy sok z pomarańczy, dodajemy po łyżce masła, curry i ostrej papryki oraz sól i pieprz do smaku. Wszystko razem miksujemy i krem
marchewkowo–pomarańczowo-imbirowy gotowy!
Faszerowane pomarańcze doskonale nadają się na przekąski, słodką kolacją lub deser. Wszystko zależy od tego czym je nadziejemy. Jeśli mamy ochotę na coś słodkiego - przygotujmy farsz, który często wkładamy do naleśników. Biały ser, śmietana lub jogurt naturalny, żółtko jajka, cukier i rodzynki. Wszystko razem mieszamy i dodajemy do pokrojonego miąższu z wydrążonej pomarańczy. Takie danie może spokojnie zastąpić deser.
Jako przekąska lepiej sprawdzi się pomarańcza faszerowana czymś bardziej konkretnym - np. mielonym mięsem z czosnkiem i orzechami. Na pół kilograma mięsa potrzebujemy trzech ząbków czosnku, 3 łyżek orzechów, dwóch małych łyżeczek oleju, szczypty kolendry i odrobiny soli. I oczywiście pomarańczy - 6 sztuk. Posiekany drobno czosnek podsmażamy na oleju. Po 3 - 4 minutach dorzucamy do niego mielone mięso, orzechy, kolendrę i sól. Po około 15 minutach, gdy mięso jest podsmażone, dodajemy do niego posiekany miąższ z wydrążonych pomarańczy. Wszystko mieszamy i nakładamy do wydrążonych owoców. Następnie układamy je w naczyniu żaroodpornym i wkładamy do rozgrzanego na 200 stopni piekarnika na ok. 25 - 30 minut.
Jeśli chodzi o danie główne to pomarańcze najbardziej kochają ryby i drób. Kto chce sprawdzić na ile do siebie pasują powinien przygotować pstrąga w pomarańczach. Przepis jest bardzo prosty. By przygotować dwie ryby, wystarczy jedna pomarańcza, po łyżce soku z cytryny, masła i posiekanej pietruszki. Pieprz i sól do smaku. Umyte i osuszone tuszki nacinamy ukośnie od kręgosłupa. Obraną pomarańcze kroimy w plasterki i przecinamy na dwie części. W każde nacięcie ryby wkładamy kawałek owocu. Następnie solimy, pieprzymy, polewamy sokiem z cytryny i obsypujemy posiekaną pietruszką. Odstawiamy na 1 - 2 godziny. Gdy smaki się przegryzą, ryby wkładamy do natłuszczonego naczynia żaroodpornego - brzuchem na dół. Naczynie przykrywamy folią aluminiową. Pieczemy ok. 30 min w temp 180 stopni. Co 7 - 8 minut polewamy ryby stopionym masłem, by nie wyschły.
Na deser z pomarańczami pomysłów jest mnóstwo - sałatka owocowa, lody z owocami, wspomniane już faszerowane na słodko pomarańcze i oczywiście ciasta z tymi owocami. Przepisem, który warto wypróbować jest ciasto kakaowo-pomarańczowe. Aby wszystko poszło szybko, najlepiej wcześniej przygotować owoce. Dwie nieduże pomarańcze należy w całości gotować przez ok. 2 godziny. Owoce przez cały czas powinny być zanurzone w wodzie. Po ugotowaniu pomarańcze mocno schładzamy. Następnie wraz ze skórką kroimy je na kawałki i wrzucamy do miksera, by rozdrobnić owoce na jednolitą masę. Gdy owoce są gotowe, ubijamy sześć jajek ze szklanką cukru i łączymy z owocami. Dodajemy łyżeczkę proszku do pieczenie, pół łyżeczki sody, 50 g kakao i około 200 - 250 g rozdrobnionych orzechów włoskich. Ciasto wlewamy do wysmarowanej tłuszczem tortownicy i w temperaturze 180 stopni pieczemy godzinę. Po schłodzeniu dodajemy polewę czekoladową, ozdabiamy orzechami włoskimi i cząstkami pomarańczy.
AD/mmch