Olej kokosowy - zdrowy tłuszcz dla każdego
Uważany za jeden z najzdrowszych produktów świata olej kokosowy ma potwierdzony korzystny wpływ na nasz organizm. Dobra wiadomość jest taka, że w kuchni wykorzystamy go na wiele sposobów. Ale niektórzy uczeni zalecają jego spożywanie z umiarem.
Uważany za jeden z najzdrowszych produktów świata olej kokosowy ma potwierdzony korzystny wpływ na nasz organizm. Dobra wiadomość jest taka, że w kuchni wykorzystamy go na wiele sposobów. Ale niektórzy uczeni zalecają, aby spożywać go z umiarem.
"Jak niektórzy pewnie zauważyli - jestem kokosowym potworem. Uwielbiam kokos w każdej postaci, tak samo jak mój mąż" - wyznała na swoim blogu Anna Lewandowska, dietetyczka i trenerka, prywatnie żona najlepszego polskiego piłkarza Roberta Lewandowskiego. Anna szczególnie często sięga po olej kokosowy, co nie powinno być zaskoczeniem, gdy zna się jego właściwości.
Olej kokosowy to superfood
Naukowcy przyglądali mu się wielokrotnie i badania potwierdziły jego dobroczynny wpływ na zdrowie człowieka. Powstaje w procesie tłoczenia i ogrzewania kopry, czyli miąższu orzechów palmy kokosowej, która ceniona jest od stuleci. Mówi się, że to „drzewo, które zaspokaja wszystkie potrzeby życia”, a także „drzewo o tysiącu zastosowań”. Kopra w ponad 70 procentach składa się z tłuszczu wykorzystywanego właśnie do wyrobu oleju kokosowego. Mieszkańcy wysp rozrzuconych po Oceanie Spokojnym, gdzie kokos króluje, olej z niego nazywają „lekarstwem na wszystko”.
Świat oszalał na punkcie oleju kokosowego, bo to produkt wszechstronny i bardzo zdrowy. Zapewnia właściwe funkcjonowanie metabolizmu (jego spożywanie, za sprawą obecności średniołańcuchowych kwasów tłuszczowych MCT, zaleca się osobom walczącym z nadwagą), wspomaga pracę układu immunologicznego (działa antywirusowo, antybakteryjnie, przeciwgrzybiczo), korzystnie wpływa na mózg, obniża poziom „złego” cholesterolu, a podwyższa „dobrego”, usprawnia pamięć. Zdaniem badaczy spożywanie oleju kokosowego może uchronić nas przed chorobą Alzheimera. Olej kokosowy jest również dobry w przypadku osób z kiepsko funkcjonującą wątrobą i pęcherzykiem żółciowym. Stanowi dobre źródło cennych przeciwutleniaczy.
Najnowsze badania potwierdzają, że regularnie stosowanie oleju kokosowego jest dobrą praktyką w przypadku niedoczynności tarczycy. Funkcjonowanie tarczycy może upośledzić m.in. niewłaściwa dieta (bogata w produkty zawierające glutaminian sodu czy tłuszcze trans). Dr Bruce Fife, certyfikowany dietetyk i lekarz medycyny naturalnej, autor ponad 20 książek, w tym poświęconej olejowi kokosowemu, uważa, że to produkt, którego stosowanie pomaga wyregulować poziom hormonów, przywracając tarczycy właściwe funkcjonowanie.
Spór o kwasy tłuszczowe
Główny składnik oleju to nasycone kwasy tłuszczowe. Co ciekawe, olej kokosowy to jeden z najbogatszych w te kwasy produktów na świecie – głównie to kwas laurynowy i mirystynowy.
Kwasy tłuszczowe od dawna są przedmiotem sporów naukowców i dietetyków. Ludzie unikali ich przez całe dziesięciolecia, uważając, że są szkodliwe dla serca. Jednak przed paroma laty uczeni z Uniwersytetu Cambridge przeanalizowali wyniki 72 badań, w których uczestniczyło ponad 600 tys. osób z 18 krajów – i odkryli, że spożywanie tłuszczów nasyconych tylko bardzo nieznacznie zwiększa ryzyko wystąpienia chorób sercowo-naczyniowych. W oleju kokosowym występują wspomniane średniołańcuchowe kwasy tłuszczowe, które nie są metabolizowane w wątrobie; organizm człowieka dobrze je przyswaja.
Zobacz także: najzdrowsze i tanie produkty na jesień
Z drugiej strony z badań opublikowanych na początku 2016 roku na łamach „Nutrition Reviews” wynika, że nie ma dowodów na to, że spożywanie oleju kokosowego obniża ryzyko wystąpienia chorób serca. Dr Walter Willett, amerykański lekarz i dietetyk związany z Uniwersytetem Harvarda, twierdzi, że olej kokosowy powinno się spożywać rozważnie. Na stronie uczelni dr Willett pisze: „Używałbym go okazjonalnie. Dotychczasowe badania opierają się na krótkofalowych obserwacjach, więc tak naprawdę nie wiemy jeszcze, w jaki sposób olej kokosowy wpływa na serce”. Zdaniem dra Willetta, jeśli chcemy uchronić swoje serce przed chorobami, niekoniecznie olej kokosowy powinien być naszym pierwszym wyborem. Uczony poleca m.in. oliwę z oliwek i olej sojowy.
Nawet jeśli zastosujemy się do zaleceń dra Waltera Willetta, by z olejem kokosowym nie przesadzać, to i tak nie ma wątpliwości, że warto po niego sięgać. Ogromną jego zaletą jest mnogość zastosowań. W wysokiej temperaturze olej rozpuszcza się; w pokojowej ma formę stałą.
Który po co i do czego?
W sprzedaży dostępny jest olej nierafinowany (extra virgin) i rafinowany. Ten pierwszy kosztuje więcej. Dlaczego? Bo jest nieoczyszczony, tłoczony na zimno przy użyciu tradycyjnych metod. Zawiera więcej korzystnych substancji. Jego spożywanie znakomicie wpływa na nasz organizm. Olej rafinowany jest natomiast pozbawiony charakterystycznego, wspaniałego smaku i zapachu typowego dla kokosa. Powstaje w procesie rafinacji, czyli oczyszczania, co ma zwiększyć jego trwałość. Taki oczyszczony olej kokosowy jest uniwersalny w zastosowaniu – nie wpływa na smak potrawy. Warto na nim przede wszystkim smażyć – choćby ze względu na jego bezwonność, a także, co ważne, przez wzgląd na wyższą temperaturę palenia. Tłuszcze nasycone są bowiem podczas smażenia najstabilniejsze. Przy okazji: smażyć z powodzeniem możemy również na oliwie z oliwek (potwierdziły to badania opublikowane w „Journal of Medicinal Food”).
Olej kokosowy nierafinowany spożywajmy dla zdrowia i dodawajmy go do dań, którym chcemy nadać kokosowy aromat i posmak. Sprawdzi się zwłaszcza w sałatkach, napojach, a także do duszenia czy gotowania (w niewysokich temperaturach). Warto dodać go np. do owsianki czy jaglanki. Olej kokosowy jest też składnikiem kawy kuloodpornej (bulletproof coffee), która dodaje energii, rozjaśnia umysł, ogranicza łaknienie. W wersji podstawowej robi się ją ze świeżo zmielonej kawy, dobrej jakości masła i oleju kokosowego. Można ewentualnie wzbogacić jej smak przyprawami, np. cynamonem, kardamonem, wanilią.
Gwiazdy wiedzą, że olej kokosowy to skarb i chętnie po niego sięgają. Aktorka Angelina Jolie na śniadanie zjada porcję płatków zbożowych, do których dodaje olej kokosowy. Najpopularniejsza trenerka Ameryki Jillian Michaels na oleju kokosowym smaży potrawy. Australijska modelka Miranda Kerr w jednym z wywiadów wyznała, że bez oleju nie wyobraża sobie życia – spożywa go każdego dnia: w sałatkach, do gotowania albo w… zielonej herbacie. Celebrytki wykorzystują go także do pielęgnacji urody.
Pamiętajmy, że olej kokosowy należy przechowywać w suchym, chłodnym, ciemnym miejscu.
EPN/mp/WP Kuchnia