Karczoch - co warto o nim wiedzieć?

Wyjątkowe właściwości i smak karczochów doceniano już w starożytności, gdzie były lekiem na niestrawność, zaburzenia pracy wątroby czy nerek. W XX wieku naukowcy dowiedli, że roślina pochodząca z terenów basenu Morza Śródziemnego zawiera cynarynę, czyli substancję wspomagającą odchudzanie. Mimo tak wielu zalet Polacy jedzą mało karczochów i wynika to głównie z braku wiedzy na temat ich przygotowania aniżeli dostępności. Podpowiadamy więc, dlaczego warto włączyć ten produkt do diety i jak wykorzystać karczochy w kuchni.

Czy warto jeść dziczyznę?

Karczochy to bardzo niskokaloryczne warzywa - w 100 g znajduje się tylko 47 kcal. Ponadto mają mało tłuszczu i sporą ilość błonnika pokarmowego. Najbardziej cenione są w nich cztery substancje, które wspomagają redukcję masy ciała. Pierwsza z nich to cynaryna, którą poleca się osobom z dolegliwościami układu pokarmowego, częstymi zaparciami i spowolnionym metabolizmem. Dodatkowo reguluje poziom cukru we krwi i przyspiesza metabolizm lipidów w organizmie. Odpowiada też za charakterystyczny, gorzkawy smak karczochów. Z kolei inulina posiada właściwości podobne do błonnika, ponieważ ma zdolność wiązania dużych ilości wody i pęcznienia pod jej wpływem w żołądku. Dzięki temu po zjedzeniu karczochów dłużej towarzyszy nam uczucie sytości. Ponadto substancja ta jest prebiotykiem i korzystnie wpływa na system immunologiczny jelita. Warto zwrócić również uwagę na kwas chlorogenowy, który zmniejsza przyswajalność cukrów i niacynę (inaczej witamina B3 i PP), która hamuje rozpad tłuszczów w tkance tłuszczowej i
przyspiesza metabolizm.

Karczochy wykazują także działanie detoksykacyjne. Chronią wątrobę, a dzięki wysokiej zawartości potasu, mają właściwości moczopędne, pożądane problemach związanych z zatrzymywania wody w organizmie i obrzękami. W świeżych okazach znajduje się też sporo kwasu foliowego, który pełni ważną rolę w rozwoju komórek ustrojowych, niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania układu krwiotwórczego.

Czy warto jeść dziczyznę?

Kupując karczochy najlepiej wybierać te o ładnej, zielonej barwie i pękatych, ciężkich główkach. Płatki powinny być zwarte i przylegać do siebie. Jadalną częścią warzywa są właśnie główki, ale za największy przysmak uchodzi samo dno, zwane też sercem. Nie brakuje jednak także smakoszy nasady liści i samych łodyg, których obieranie jest jednak bardzo czasochłonne.

Warzywo to najlepiej przygotować od razu po zakupieniu. Przechowując je w lodówce nie należy go wcześniej myć, a jedynie schować do szczelnego pojemnika.

Przygotowanie karczocha rozpoczynamy od opłukania bieżącą wodą i dokładnego poprzecinania - pozbywamy się łodygi, ucinając u podstawy główki (można ją osobno ugotować i zjeść). Nożycami kuchennymi powinniśmy obciąć ostre końcówki płatków, a miejsca przecięcia posmarować cytryną, by się nie odbarwiły. Niektórzy odrywają liście, do momentu odsłonienia zielono-żółtego kwiatostanu i usuwają widoczne wewnątrz pręciki kwiatowe.

Czy warto jeść dziczyznę?

Umyte i wstępnie obkrojone warzywo najprościej po prostu ugotować w lekko posolonym wrzątku (ok. 30-40 minut). Karczoch może być wspaniałą przystawką, podaną na ciepło - polaną stopionym masłem lub sosem holenderskim (na bazie żółtek, masła, wody i soku z cytryny) lub na zimno - z sosem winegret czy majonezem.

Karczochy świetnie smakują także z sosem przygotowanym na bazie puree z upieczonego czosnku, miękkiego tofu, soku z cytryny oraz świeżo zmielonego czarnego pieprzu. Niektórzy jedzą karczochy rękami. Należy oderwać płatek z góry i zanurzyć jego koniec w sosie. W środku warzywa znajduje się serce, cenione za wspaniałą konsystencję i pyszny, orzechowy smak. Aby się do niego dostać, należy usunąć zewnętrzne płatki, oderwać serce i zdrapać z niego puszysty nalot.

Czy warto jeść dziczyznę?

Karczochy można też grillować albo smażyć, jednak najlepiej smakują i zachowują największą wartości odżywczą, gdy są gotowane na parze. Warzywo świetnie komponuje się z fasolą, mięsem, jajkami, a także owocami morza. Pyszną przekąską jest karczoch faszerowany (np. pieczarkami lub anchois).

Oto kilka przepisów, które warto wypróbować nie tylko w sezonie na świeże karczochy, gdyż warzywo to można kupić również w formie gotowego produktu z puszki lub zalewie.

Czy warto jeść dziczyznę?

Składniki: 300 g karczochów w zalewie, 1 czerwona papryka grillowana, 1 czerwona cebula, 10 czarnych oliwek, 100 g fasolki szparagowej (świeżej ugotowanej na parze lub z zalewy), 50 g sera halloumi, 1 pęczek kolendry, 60 ml oliwy z oliwek, 4 łyżki oliwy z oliwek, sól i pieprz.

Przygotowanie: karczochy i fasolkę odsącz z zalewy, a następnie pokrój na mniejsze kawałki. Paprykę oraz cebulę pokrój w cienkie paski, a kolendrę posiekaj. Oliwki przekrój na pół. Oliwę połącz z zalewą, dodaj pieprz i sól, dokładnie wymieszaj. W dużej misce połącz wszystkie składniki: karczochy, fasolkę, paprykę oraz cebulę. Wlej gotowy sos i wymieszaj. Sałatkę przełóż do salaterki. Ser pokrój w plastry i ugrilluj. Następnie pokrój go w kostkę i posyp wierzch sałatki. Podawaj ją np. z chlebkiem pita.

RAF/mp/WP Kuchnia

Czy warto jeść dziczyznę?

Składniki: 400 g makaronu pełnoziarnistego typu kokardki, 360 ml jogurtu greckiego, 150 g startej mozzarelli do zapiekania, kilka łyżek parmezanu (opcjonalnie), puszka karczochów w zalewie lub 300 g warzyw ugotowanych na parze, 150 g szpinaku, 2 łyżeczki masła, 1 ząbek czosnku, 3 łyżeczki soku z cytryny, 50 ml wody, 2 łyżeczki majeranku, sól i pieprz do smaku.

Przygotowanie: makaron ugotuj według instrukcji na opakowaniu. Na maśle zblanszuj posiekany szpinak z rozgniecionym czosnkiem. Jogurt wymieszaj z wodą, dodaj przyprawy i parmezan. Do naczynia żaroodpornego przełóż makaron wymieszany ze szpinakiem, dodaj karczochy, zalej całość sosem, skrop sokiem z cytryny i posyp mozzarellą. Piecz 20-25 minut w 180 stopniach.

Czy warto jeść dziczyznę?

Składniki: 500 g ryżu do risotto, 1 l rosołu drobiowo-warzywnego, 1 puszka karczochów (lub 400 g świeżych i ugotowanych na parze), 1 cebula, 1 cytryna,150 g parmezanu, szczypta świeżo mielonego czarnego pieprzu, 2 łyżki oliwy z oliwek.

Przygotowanie: karczochy odcedź z zalewy i przekrój na pół (lub pokrój ugotowane i przestudzone). Na patelni z oliwą zeszklij posiekaną cebulę. Następnie dodaj suchy ryż i mieszaj go przez około 1 minutę. Wlej rosół i gotuj około 15 minut na wolnym ogniu. Kiedy płyny już odparują z patelni i upłynie połowę czasu gotowania ryżu, dodaj karczochy. Gdy ryż zrobi się miękki, a risotto będzie miało lekko płynną konsystencję, dodaj ser i sok z cytryny. Danie wymieszaj i natychmiast podawaj posypane świeżo mielonym pieprzem. Podawaj od razu po przygotowaniu.

Czy warto jeść dziczyznę?