Jak ciekawie podać kiełbasę?
Polska słynie z kiełbasy. Jemy ją o każdej porze roku, zarówno ciepłą, jak i zimną. Na śniadanie, obiad i kolację. Najczęściej zadowalamy się kiełbasą pokrojoną w plasterki albo ugotowaną w wodzie. Równie często dodajemy ją do zupy albo grillujemy. A sposobów na jej zaserwowanie jest znacznie więcej!
Kiełbasa również od święta
Polska słynie z kiełbasy. Jemy ją o każdej porze roku, zarówno ciepłą, jak i zimną. Na śniadanie, obiad i kolację. Najczęściej zadowalamy się kiełbasą pokrojoną w plasterki albo ugotowaną w wodzie. Równie często dodajemy ją do zupy albo grillujemy. A sposobów na jej zaserwowanie jest znacznie więcej!
- Kiełbasa to bardzo chętnie wybierany produkt - nie powinno jej zabraknąć również na specjalnych okazjach. Jest smaczna, sycąca, łatwa w przyrządzeniu i różnorodna - przyznaje technolog żywieniowy firmy Madej Wróbel Magdalena Matynia. - Mamy wiele typów kiełbas: wędzone, surowe, dojrzewające, parzone, pieczone. Każda odmiana smakuje inaczej i sama w sobie stanowi wyśmienite danie - dodaje ekspertka.
Skąd się wzięła kiełbasa
Możliwe, że samo słowo "kiełbasa" pochodzi od tureckiego słowa "külbastí" oznaczającego pieczeń z rusztu. W prasłowiańszczyźnie funkcjonowała również "klbasa". Kiełbasą - zmielonym mięsem z dodatkami wtłoczonym do jadalnej osłonki - ze smakiem zajadała się polska szlachta. Na dworze króla Augusta III Sasa był sławny kuchmistrz Wereszczak. Jego "kiełbasa na wereszczaku" podawana była po pokrojeniu w talarki i polana ostrym sosem, a jadano ją łyżką - stąd wzięło się polskie przysłowie: "Za króla Sasa łyżką kiełbasa". W czasach saskich uważano, że dobry kucharz powinien był umieć przyrządzić kiełbasę na dwanaście sposobów.
Rodzaje kiełbasy
Dziś wybór kiełbas jest ogromny. Najczęściej robi się ją z mięsa wieprzowego i przypraw. Farsz umieszcza się w osłonkach - sztucznych bądź naturalnych (jelitach). Kiełbasy można podzielić na trwałe (zawierają ok. 36 proc. wody, to m.in. sucha, salami, krakowska), półtrwałe (36-56 proc. wody, m.in. żywiecka, kabanosy) oraz nietrwałe (do 72 proc. wody, m.in. biała, zwyczajna).
Klasyka kontra nowa odsłona kiełbasy
Technolog Magdalena Matynia potwierdza, że najczęściej spożywamy kiełbasę na zimno, jako element kanapki, albo na ciepło, na przykład z wody. Kiełbasę dodajemy do zup, a niektóre połączenia to klasyka kulinariów, np. biała kiełbasa do barszczu. Ugotowana kiełbasa bardzo dobrze smakuje z chrzanem, ćwikłą, musztardą, ogórkiem kiszonym. - Ale kiełbasa to też wdzięczny składnik wielu bardziej skomplikowanych potraw. Można podawać ją w całości albo kroić, parzyć albo smażyć, dusić lub wędzić i grillować, a także serwować na zimno. Pomysły są rozmaite i zależą tylko od naszej wyobraźni, bo kiełbasa świetnie łączy się z wieloma składnikami, które na pierwszy rzut oka wydają się wcale do siebie nie pasować - zauważa.
Jak zatem ciekawie podać kiełbasę?
- Interesującym i oryginalnym daniem może być cukinia faszerowana kiełbasą, kiełbasa z szynki w orientalnym leczo czy kiełbasa w cieście naleśnikowym. Nietypowym sposobem na zaserwowanie kiełbasy są... lody z kiełbasy myśliwskiej. Kiełbaska może być składnikiem pierogowego farszu, np. z dodatkiem suszonych grzybów. Znakomicie pasuje do makaronu, szczególnie pappardelle i penne. Kosteczki albo plasterki z kiełbasy mogą być aromatycznym składnikiem domowej pizzy albo zapiekanki. Bardzo wyrazista w smaku jest hiszpańska kiełbaska chorizo, która pasuje do zapiekanek, makaronów, risotto, kasz itp.
- Kiełbasę można podawać w zaskakujący sposób bez względu na okazję - na rodzinny obiad, spotkanie ze znajomymi czy święta - zapewnia Magdalena Matynia.
Zupa na serwatce (przysmak dukielski)
Składniki: 1 litr serwatki, 1 szklanka śmietany słodkiej, 0,25 dag boczku, 0,25 dag kiełbasy, 5 jaj, 2 łyżki chrzanu, sól do smaku
Wykonanie: serwatkę, boczek, kiełbasę pokroić w kostkę. Razem zagotować przez 3 minuty. Śmietanę roztrzepać z żółtkiem, wlać do gotującej serwatki ciągle mieszając. Dodać sól, chrzan do smaku. Na koniec dodać ugotowane jajka pokrojone w ćwiartki. Podawać jak zupę.
Barszcz burakowy z kiełbasą (przepis Ewy Aszkiewicz) - przepis staropolski
Składniki: filiżanka suchej, przebranej białej fasoli (wcześniej namoczonej w letniej wodzie i ugotowanej, ale nierozgotowanej), 4 buraki średniej wielkości, upieczone w piekarniku, szklanka soku z kiszonych buraków, 25 dag wieprzowej kiełbasy (może być czosnkowa), 25 dag upieczonego schabu karkowego (bez kości) wraz z tłuszczem, w którym się smażył, 3 szklanki esencjonalnego wywaru z włoszczyzny i grzybów, duża cebula i olej do jej zasmażenia, pieprz, 3 ziarna ziela angielskiego, liść laurowy, cukier, sól, ocet winny lub sok z cytryny, szklanka gęstej śmietany (kwaśnej lub słodkiej - według upodobań)
Wykonanie: na gorącym oleju podsmażamy posiekaną cebulę, gdy się zeszkli, dodajemy obraną z błonki, pokrojoną w półplasterki kiełbasę i smażymy przez 2 minuty, często mieszając. Następnie odstawiamy. Do garnka wrzucamy (wcześniej obrane i starte na tarce z dużymi otworami) buraki, skrapiamy sokiem z cytryny, wlewamy rosół, dodajemy przyprawy, zagotowujemy. Do gorącego barszczu dodajemy zasmażoną cebulę z kiełbasą, odsączoną, miękką fasolę, pokrojony w drobną kostkę schab karkowy wraz z tłuszczem, w którym się smażył. Wszystko gotujemy razem przez 5-7 minut, aż składniki i smak dobrze się połączą. Po zdjęciu z ognia wlewamy sok z kiszonych buraków, lekko ubitą śmietanę i raz jeszcze doprawiamy. Nie zagotowujemy! Barszcz podajemy gorący, z ziemniakami z wody lub smażonymi.
Sałatka z soczewicy z kiełbasą (przepis Danuty i Henryka Dębskich)
*Składniki: *20 dag soczewicy, 15 dag ogórków konserwowych, 5 dag kiełbasy, 10 dag dymki konserwowej, 0,5 szklanki śmietany, łyżka koncentratu pomidorowego, sól, pieprz, cukier i sos sojowy do smaku
Wykonanie: soczewicę przebrać, opłukać, zalać zimną wodą, zagotować i pozostawić na 2 godziny. Następnie ugotować, odcedzić. Ogórki i kiełbasę pokroić w kostkę. Połączyć z soczewicą, dymką, śmietaną i koncentratem pomidorowym. Doprawić. Przełożyć do salaterki, udekorować.
Biała kiełbasa zapiekana (przepis Małgorzaty Caprari)
Składniki: 1 kg białej kiełbasy, 2 średnie cebule, 0,5 główki czosnku, tłuszcz do nasmarowania formy.
Wykonanie: formę do zapiekania natłuścić i ułożyć w niej dość ciasno kiełbasę. Cebule obrać i pokroić w piórka. Ząbki czosnku obrać i przekroić na połówki. Kiełbasę obłożyć piórkami cebuli i przekrojonym czosnkiem. Nakłuć ostrym widelcem lub wykałaczką. Wstawić do nagrzanego piekarnika (200 stopni) na godzinę. Co pewien czas nakłuwać kiełbasę podczas pieczenia. Podawać kiełbasę na gorąco, z chrzanem i pieczywem.
Uwaga na podróbki
Ważne! Zawsze sprawdzajmy skład kiełbasy, bo na rynku znajdują się produkty różnej jakości. Jeśli kiełbasa jest podejrzanie tania, to prawdopodobnie zawiera niewiele mięsa, za to mnóstwo konserwantów, barwników i sztucznych dodatków. Kupujesz kiełbasę na stoisku? Poproś o plasterek i spróbuj ją. Najgorszej jakości są kiełbasy z MOM, czyli mięsem oddzielonym mechanicznie.
