E, czyli co sztucznego jemy?

Kupujemy galaretkę, jogurt, czekoladki albo konserwę. Czytamy skład kupionego produktu. Cukier, glukoza, sól - to jasne. Ale pozostają kolejne, tajemnicze symbole - E100, E161b, E967. Co to jest?! Czy powinniśmy się martwić, że w cukierku dla naszego dziecka jest barwnik używany także przy produkcji nawozów rolniczych? Czy do przedłużenia terminu trwałości konserwy użyto związku chemicznego, który znajdziemy także w plastikowych zabawkach?

Praktycznie w każdym produkcie, z wyjątkiem tych oznaczonych symbolem "ekologiczne", znajdują się sztuczne substancje chemiczne poprawiające smak, kolor, konsystencję czy trwałość. Oznaczone literą E i numerem jedzone w małych ilościach są z zasady nieszkodliwe. Jedzenie dużych porcji chemicznie "ulepszonej" żywności po pewnym czasie może być jednak niezdrowe. Wiele substancji spowalnia przemianę materii, staje się szkodliwych dla nerek, serca, wątroby, zwiększa ciśnienie krwi.
A najbardziej szkodliwe to...

Benzoesan sodu (E 211) i glutaminian sodu (E 621) to najbardziej popularne dodatki chemiczne. Zastępują one sól w chińskich zupkach, podróbkach sosu sojowego. Dodawane są także do większości potraw. Zawierają sód, który zatrzymuje wodę w organizmie i powoduje tycie. Osoby na diecie lub dbające o wygląd własnego ciała powinny się jak ognia tych substancji wystrzegać.

Karmin (E 120) to czerwony barwnik, który niegdyś produkowano z naturalnego surowca - owadów. Teraz jest to uczulający syntetyk, dodawany do wszelkich czerwonych produktów. Znajdziemy go w lizakach, cukierkach, kisielach i galaretkach. Alergicy muszą na to uważać.

Podobnie działają także inne sztuczne barwniki - E101 (ryboflawina - żółto-pomarańczowa), E122 (azorubina - czerwona, dodawana do wszelkich przetworów z wiśni), E151 (czerń brylantowa - dodawana np. do barwienia tańszych gatunków ikry, by ta udawała kawior). Najbardziej niebezpieczny dla zdrowia jest całkowicie sztuczny E133 - błękit brylantynowy FCF 1350. Podrażnia on żołądek i może odkładać się w wątrobie.

Konserwanty, czyli substancje mające utrzymywać żywność dłużej zdatną do spożycia to najbardziej szkodliwe ze związków chemicznych, które zjadamy. Przykłady? E250 - azotan potasu. Praktycznie w każdej przetworzonej wędlinie znajdziemy ten środek. Znajdziemy go także w nawozach chemicznych używanych w rolnictwie. W żywności stanowi skladnik soli peklującej mięso, dając wędlinom piękny, różowy kolor. Jest jednak rakotwórczy.

W stężonej formie śmiertelnie trujący. W produkcji żywności używa się go w bardzo małych ilościach - np. w wędzonych rybach i sokach owocowych oraz w przemysłowo kiszonych ogórkach. Powoduje duże kłopoty żołądkowe u osób nawet mniej wrażliwych na działanie tego kwasu. Całkowicie sztucznym i niebezpiecznym w dużych ilościach konserwantem jest E280 czyli kwas propinowy. Choć występuje on czasami w niektórych gatunkach sera, to używa się jego syntetycznej wersji np. do potrzymywania trwałości chleba tostowego. Żołądek nie potrafi sobie z dużą dawką E280 poradzić.

Chemiczne sztuczności dodaje się do żywności także, by poprawić jej konsystencję. E 420 to sorbitol, zagęszczacz dodawany do lodów, ciast, praktycznie wszystkich ciasteczek, które kupujemy w pudełkach. Może powodować uczulenia. E 450-452 to fosforany i polifosforany sodu i potasu - syntetyczne substancje, które znajdziemy w serkach topionych. Zaburzają one równowagę wodną w organizmie, powodują tycie i mogą powodować wzrost ciśnienia.

Nie wszystkie, potencjalnie czyhające na nasze zdrowie substancje są wymieniane na etykietach. E 900 to dimetylopolisiloksan. Nawet nazwa tego związku chemicznego nic nikomu nie powie, a trzeba wiedzieć, że jest to substancja używana w piekarnictwie do tego, by pieczywo nie przywierało do formy. Mało który używający E900 piekarz odnotuje fakt użycia tego związku, choć na chlebie cząsteczki tej rakotwórczej substancji zawsze zostaną.

Wymieniliśmy tylko najbardziej niebezpieczne chemiczne dodatki występujące w naszej lodówce. Wiele substancji, także oznaczonych literą E to związki naturalne, które i tak znajdują się w spożywanych przez nas produktach - np. E100 (kurkuma, naturalny żółty barwnik), E162 (betanina - barwnik z buraków), E335 (winian sodu - naturalna substancja, która wytwarza się w procesie kiszenia ogórków lub kapusty). Ich nie musimy się obawiać. Są zdrowe i dobrze wpływają np. na przemianę materii.

Jedynym rozwiązaniem, by ich nie jeść, jest uprawa warzyw we własnym ogródku, hodowla zwierząt i samodzielna ich przeróbka, a nawet zboże warto by pielęgnować samemu. Jest to oczywiście niemożliwe, dlatego z wrogami pod nazwą E musimy się zmagać. Warto jednak przeciwnika poznać, by nie dać mu się pokonać. Warto wiedzieć co się je, by przeżyć.