Co to są makagigi i jak je zrobić?

Cztery składniki – tyle wystarczy, by zrobić proste i smaczne ciasteczka znane jako makagigi bądź tłuczeńce. Tradycja ich przygotowania w polskiej kuchni jest długa. Pisała o nich już Lucyna Ćwierczakiewiczowa w książce "Jedyne praktyczne przepisy wszelkich zapasów spiżarnianych oraz pieczenia ciast" z 1885 roku.

Co to są makagigi i jak je zrobić?
Źródło zdjęć: © iStock.com

Makagigi – brzmi tajemniczo. Tak naprawdę jednak chodzi o bardzo łatwe do zrobienia ciasteczka zaliczane do grylażowych. Współczesne panie domu nieco o nich zapomniały. Tymczasem makagigi były słodkim przysmakiem chętnie przygotowywanym przez nasze mamy, babcie, prababcie. Lucyna Ćwierczakiewiczowa, królowa polskiej kuchni, która je rozsławiła, żyła przecież w XIX wieku.

Czym natomiast jest grylaż? To wykorzystywana w cukiernictwie masa z nasion roślin oleistych (np. orzechów – najczęściej fistaszków albo nerkowców). Nasiona na grylaż miażdży się, rozciera i pali wraz z cukrem. Tak przygotowana masa ucierana jest z masłem. Zwykle ma jasnobrązowy kolor.

Nietrudno się domyślić, że grylaż (też grelaż czy masa grylażowa/grelażowa) jest bardzo słodki. Wykorzystuje się go w karmelkach, tortach, batonikach. Do wyrobów grylażowych zalicza się właśnie makagigi, choć orzechy nie występują w nich zawsze.

Zobacz też: Jakie właściwości ma mak?

Makagigi to twarde ciasteczka, podobne do sezamek, z tą różnicą, że ich głównym składnikiem jest mak. Oprócz tego, w zależności od przepisu, wykorzystuje się miód, cukier (z którego robi się masę karmelową), orzechy (włoskie, migdały). Niektórzy dorzucają odrobinę sezamu, bakalie, wiórki kokosowe. Inni przygotowują wersję dla dorosłych z dodatkiem alkoholu, np. rumu. Kto ma ochotę, ten może dorzucić również czekoladę – mleczną, gorzką, białą. Bardzo smaczny i orzeźwiający będzie dodatek startej skórki pomarańczowej lub cytrynowej.

Nietrudno się domyślić, że makagigi są bardzo kaloryczne. Interesujący jest natomiast sposób ich przygotowania. Ciasteczek się nie piecze. Zgodnie z podstawową recepturą na makagigi cukier należy podgrzać (np. z wodą) do uzyskania syropu. Syrop miesza się z płynnym miodem i z makiem (zwykle uprażonym na suchej patelni, choć nie zawsze – można go też sparzyć i osączyć). Bardzo ważne, aby na etapie przygotowania masy pamiętać o jej stałym mieszaniu.

Całość przygotowuje się na gazie, następnie masę rozprowadza się w natłuszczonym naczyniu, na papierze do pieczenia, pergaminie bądź stolnicy (np. zwilżonej wodą). Jeśli masz dostęp do marmurowego blatu – tym lepiej, będzie jak znalazł! W nieduże ciasteczka kroi się ją dopiero po wystudzeniu. Makagigom można nadać dowolny kształt – prostokątów, kwadratów, trójkątów. Mogą być małymi ciasteczkami na raz albo większymi batonikami. Niektórzy, zanim masa całkowicie zastygnie, dekorują ją wiórkami kokosowymi albo orzechami. Przekrojony na pół migdał będzie prezentował się urzekająco, a ciasteczko z pewnością zyska na smaku.

Gotowe makagigi należy przechowywać w suchym miejscu, choć w czasie upałów lepiej w lodówce. W tym drugim przypadku warto pamiętać, by przed zjedzeniem wyjąć je odpowiednio wcześniej – w niskiej temperaturze masa mocno stwardnieje.

Makagigi – przepis

Składniki:

  • 25 dag cukru
  • 1 szklanka płynnego miodu
  • 2 szklanki maku
  • 5 łyżek wody
  • tłuszcz do nasmarowania formy

Wykonanie: cukier podgrzewać z wodą, stale mieszając, do chwili, gdy powstanie gęsty syrop. Miód lekko podgrzać (najwygodniej wstawić cały słoik do gorącej wody na pół godziny). Mak uprażyć na suchej patelni, stale mieszając. Zalać syropem i dobrze wymieszać, dodać miód i smażyć na niewielkim ogniu, stale mieszając drewnianą łyżką. Płaską foremkę lub półmisek natłuścić. Wyłożyć masę makową, rozsmarować tępym nożem i odstawić do ostygnięcia. Gdy masa stężeje, pokroić w niewielką kostkę.

Makagigi z rumem – przepis

Składniki:

  • 15 dag maku
  • 35 dag miodu naturalnego
  • 10 dag cukru pudru
  • 2 łyżki rumu

Wykonanie: mak opłukać, sparzyć wrzącą wodą, osączyć. Miód podgrzać z cukrem, dodać mak i rum, gotować, ciągle mieszając, do lekkiego zrumienienia. Następnie wyłożyć na wilgotną stolnicę, rozwałkować na grubość 1 cm, wystudzić i pokrajać w małe kwadraty lub prostokąty.

Źródła przepisów:
1. Makagigi – "Kuchnia polska", Małgorzata Caprari, wyd. Klub Dla Ciebie, Warszawa 2007,
2. Makagigi z rumem – "Ilustrowana kuchnia polska", Danuta i Henryk Dębscy, wyd. Muza, Warszawa 2010.

Chcesz się pochwalić swoimi kulinarnymi osiągnięciami? Masz ciekawy przepis? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl

Wybrane dla Ciebie

Ta przyprawa to prawdziwa petarda. Wspiera mózg i poprawia metabolizm
Ta przyprawa to prawdziwa petarda. Wspiera mózg i poprawia metabolizm
Babcia co roku robi zapas na zimę. Ten sok zastępuje pół domowej apteczki
Babcia co roku robi zapas na zimę. Ten sok zastępuje pół domowej apteczki
Wiele osób nie ma świadomości. Wyjaśniamy, czy trzeba obierać pomidory
Wiele osób nie ma świadomości. Wyjaśniamy, czy trzeba obierać pomidory
Lipiec to idealny moment na ten zabieg. Zapewni obfite zbiory malin
Lipiec to idealny moment na ten zabieg. Zapewni obfite zbiory malin
Lubisz cebulę dymkę? Oto jak wpływa na twój organizm, gdy ją jesz
Lubisz cebulę dymkę? Oto jak wpływa na twój organizm, gdy ją jesz
Nasi dziadkowie pili w PRL-u, a my zapomnieliśmy. Oczyszcza organizm i pomaga obniżyć cholesterol
Nasi dziadkowie pili w PRL-u, a my zapomnieliśmy. Oczyszcza organizm i pomaga obniżyć cholesterol
Czy polski jaśmin można wykorzystać w kuchni? Wiele osób się zastanawia
Czy polski jaśmin można wykorzystać w kuchni? Wiele osób się zastanawia
Dziś zapomniane warzywo, kiedyś królowało na polskich stołach. Pomaga obniżyć ciśnienie
Dziś zapomniane warzywo, kiedyś królowało na polskich stołach. Pomaga obniżyć ciśnienie
Dosyp do porannej kawy. Naukowcy zapewniają, że może opóźniać alzheimera
Dosyp do porannej kawy. Naukowcy zapewniają, że może opóźniać alzheimera
Wielu myśli, że jest zdrowsza od pizzy. Ale czy na pewno?
Wielu myśli, że jest zdrowsza od pizzy. Ale czy na pewno?
Znany dietetyk ubolewa. Polacy jedzą go zbyt mało, a ma zbawienny wpływ na jelita i hamuje cukrzycę
Znany dietetyk ubolewa. Polacy jedzą go zbyt mało, a ma zbawienny wpływ na jelita i hamuje cukrzycę
Taką wodę piję w lecie. Cudownie oczyszcza organizm i poprawia samopoczucie
Taką wodę piję w lecie. Cudownie oczyszcza organizm i poprawia samopoczucie