Co to są makagigi i jak je zrobić?

Cztery składniki – tyle wystarczy, by zrobić proste i smaczne ciasteczka znane jako makagigi bądź tłuczeńce. Tradycja ich przygotowania w polskiej kuchni jest długa. Pisała o nich już Lucyna Ćwierczakiewiczowa w książce "Jedyne praktyczne przepisy wszelkich zapasów spiżarnianych oraz pieczenia ciast" z 1885 roku.

Co to są makagigi i jak je zrobić?
Źródło zdjęć: © iStock.com

Makagigi – brzmi tajemniczo. Tak naprawdę jednak chodzi o bardzo łatwe do zrobienia ciasteczka zaliczane do grylażowych. Współczesne panie domu nieco o nich zapomniały. Tymczasem makagigi były słodkim przysmakiem chętnie przygotowywanym przez nasze mamy, babcie, prababcie. Lucyna Ćwierczakiewiczowa, królowa polskiej kuchni, która je rozsławiła, żyła przecież w XIX wieku.

Czym natomiast jest grylaż? To wykorzystywana w cukiernictwie masa z nasion roślin oleistych (np. orzechów – najczęściej fistaszków albo nerkowców). Nasiona na grylaż miażdży się, rozciera i pali wraz z cukrem. Tak przygotowana masa ucierana jest z masłem. Zwykle ma jasnobrązowy kolor.

Nietrudno się domyślić, że grylaż (też grelaż czy masa grylażowa/grelażowa) jest bardzo słodki. Wykorzystuje się go w karmelkach, tortach, batonikach. Do wyrobów grylażowych zalicza się właśnie makagigi, choć orzechy nie występują w nich zawsze.

Zobacz też: Jakie właściwości ma mak?

Makagigi to twarde ciasteczka, podobne do sezamek, z tą różnicą, że ich głównym składnikiem jest mak. Oprócz tego, w zależności od przepisu, wykorzystuje się miód, cukier (z którego robi się masę karmelową), orzechy (włoskie, migdały). Niektórzy dorzucają odrobinę sezamu, bakalie, wiórki kokosowe. Inni przygotowują wersję dla dorosłych z dodatkiem alkoholu, np. rumu. Kto ma ochotę, ten może dorzucić również czekoladę – mleczną, gorzką, białą. Bardzo smaczny i orzeźwiający będzie dodatek startej skórki pomarańczowej lub cytrynowej.

Nietrudno się domyślić, że makagigi są bardzo kaloryczne. Interesujący jest natomiast sposób ich przygotowania. Ciasteczek się nie piecze. Zgodnie z podstawową recepturą na makagigi cukier należy podgrzać (np. z wodą) do uzyskania syropu. Syrop miesza się z płynnym miodem i z makiem (zwykle uprażonym na suchej patelni, choć nie zawsze – można go też sparzyć i osączyć). Bardzo ważne, aby na etapie przygotowania masy pamiętać o jej stałym mieszaniu.

Całość przygotowuje się na gazie, następnie masę rozprowadza się w natłuszczonym naczyniu, na papierze do pieczenia, pergaminie bądź stolnicy (np. zwilżonej wodą). Jeśli masz dostęp do marmurowego blatu – tym lepiej, będzie jak znalazł! W nieduże ciasteczka kroi się ją dopiero po wystudzeniu. Makagigom można nadać dowolny kształt – prostokątów, kwadratów, trójkątów. Mogą być małymi ciasteczkami na raz albo większymi batonikami. Niektórzy, zanim masa całkowicie zastygnie, dekorują ją wiórkami kokosowymi albo orzechami. Przekrojony na pół migdał będzie prezentował się urzekająco, a ciasteczko z pewnością zyska na smaku.

Gotowe makagigi należy przechowywać w suchym miejscu, choć w czasie upałów lepiej w lodówce. W tym drugim przypadku warto pamiętać, by przed zjedzeniem wyjąć je odpowiednio wcześniej – w niskiej temperaturze masa mocno stwardnieje.

Makagigi – przepis

Składniki:

  • 25 dag cukru
  • 1 szklanka płynnego miodu
  • 2 szklanki maku
  • 5 łyżek wody
  • tłuszcz do nasmarowania formy

Wykonanie: cukier podgrzewać z wodą, stale mieszając, do chwili, gdy powstanie gęsty syrop. Miód lekko podgrzać (najwygodniej wstawić cały słoik do gorącej wody na pół godziny). Mak uprażyć na suchej patelni, stale mieszając. Zalać syropem i dobrze wymieszać, dodać miód i smażyć na niewielkim ogniu, stale mieszając drewnianą łyżką. Płaską foremkę lub półmisek natłuścić. Wyłożyć masę makową, rozsmarować tępym nożem i odstawić do ostygnięcia. Gdy masa stężeje, pokroić w niewielką kostkę.

Makagigi z rumem – przepis

Składniki:

  • 15 dag maku
  • 35 dag miodu naturalnego
  • 10 dag cukru pudru
  • 2 łyżki rumu

Wykonanie: mak opłukać, sparzyć wrzącą wodą, osączyć. Miód podgrzać z cukrem, dodać mak i rum, gotować, ciągle mieszając, do lekkiego zrumienienia. Następnie wyłożyć na wilgotną stolnicę, rozwałkować na grubość 1 cm, wystudzić i pokrajać w małe kwadraty lub prostokąty.

Źródła przepisów:
1. Makagigi – "Kuchnia polska", Małgorzata Caprari, wyd. Klub Dla Ciebie, Warszawa 2007,
2. Makagigi z rumem – "Ilustrowana kuchnia polska", Danuta i Henryk Dębscy, wyd. Muza, Warszawa 2010.

Chcesz się pochwalić swoimi kulinarnymi osiągnięciami? Masz ciekawy przepis? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl

Wybrane dla Ciebie

Nie tylko kiszenie. Taką sałatkę robię na zimę z kapustą, idealna do kotletów
Nie tylko kiszenie. Taką sałatkę robię na zimę z kapustą, idealna do kotletów
Latem robię knedle bez ziemniaków. Są pyszne i wysokobiałkowe
Latem robię knedle bez ziemniaków. Są pyszne i wysokobiałkowe
Rozdrobnione warzywo wrzucam do wody. Po odcedzeniu mam najlepszy oprysk na chore ogórki
Rozdrobnione warzywo wrzucam do wody. Po odcedzeniu mam najlepszy oprysk na chore ogórki
To jedno z najzdrowszych mięs. Polacy wciąż mają opory, aby je jeść
To jedno z najzdrowszych mięs. Polacy wciąż mają opory, aby je jeść
Najzdrowsze grzyby. Zwłaszcza seniorzy powinni zajadać
Najzdrowsze grzyby. Zwłaszcza seniorzy powinni zajadać
Wymiata toksyny z organizmu jak miotełka. Latem jest najzdrowsza i najsmaczniejsza
Wymiata toksyny z organizmu jak miotełka. Latem jest najzdrowsza i najsmaczniejsza
W upały pijemy ją litrami. Nie mamy świadomości, że działa jak trucizna
W upały pijemy ją litrami. Nie mamy świadomości, że działa jak trucizna
Większość myśli, że są zdrowe. Dietetyk załamuje ręce, kiedy Polacy sięgają po te produkty
Większość myśli, że są zdrowe. Dietetyk załamuje ręce, kiedy Polacy sięgają po te produkty
Gdy zobaczę w sklepie, od razu ją kupuję. Reguluje ciśnienie i pomaga stracić zbędne kilogramy
Gdy zobaczę w sklepie, od razu ją kupuję. Reguluje ciśnienie i pomaga stracić zbędne kilogramy
Dodaj do wody i pij rano. Od razu poczujesz się lepiej i nawodnisz organizm
Dodaj do wody i pij rano. Od razu poczujesz się lepiej i nawodnisz organizm
Te osoby powinny unikać bobu. Może być dla nich toksyczny
Te osoby powinny unikać bobu. Może być dla nich toksyczny
Jeśli widzisz to na opakowaniu z mięsem, lepiej nie kupuj. Możesz poważnie się zatruć
Jeśli widzisz to na opakowaniu z mięsem, lepiej nie kupuj. Możesz poważnie się zatruć