Morele - pyszne i zdrowe owoce lata
Te owoce bezsprzecznie kojarzą się z latem. Już sama ich barwa przypomina mocne promienie słońca i wysokie temperatury. Jak się okazuje, morele są nie tylko smaczne i można wykorzystać je na wiele sposobów, ale przede wszystkim pełnią ważną rolę w profilaktyce zdrowotnej. Chronią przed wieloma chorobami, w tym także przed nowotworami, pomagają leczyć różne schorzenia i są dobre dla skóry. Bardzo zdrowe są także morele suszone, choć te mają przy okazji znacznie więcej kalorii. Co siedzi w morelach i jak użyć ich w kuchni?
Sezon na morele
Te owoce bezsprzecznie kojarzą się z latem. Już sama ich barwa przypomina mocne promienie słońca i wysokie temperatury. Jak się okazuje, morele są nie tylko smaczne i można wykorzystać je na wiele sposobów, ale przede wszystkim pełnią ważną rolę w profilaktyce zdrowotnej. Chronią przed wieloma chorobami, w tym także przed nowotworami, pomagają leczyć różne schorzenia i są dobre dla skóry. Bardzo zdrowe są także morele suszone, choć te mają przy okazji znacznie więcej kalorii. Co siedzi w morelach i jak użyć ich w kuchni?
Co warto o nich wiedzieć?
Morele to doskonałe źródło pektyn, które wyłapują cząsteczki cholesterolu, obniżając jego poziom. Pektyny wypełniają żołądek, przez co na długo zasycają i chronią przed atakami głodu. Regulują też gospodarkę kwasów żółciowych w organizmie. W morelach znajdziemy witaminy: C (szklanka morelowego soku pokrywa dzienne zapotrzebowanie na tę witaminę), PP i z grupy B, a także niezbędne dla zdrowia minerały: żelazo, potas, sód, fosfor, wapń.
Ponieważ morele, szczególnie suszone, mają działanie zasadotwórcze, poleca się je przy nadkwasocie, a także osobom, które spożywają duże ilości mięsa. Dzięki zawartości błonnika, regularnie jedzone morele regulują trawienie i chronią przed zaparciami - pod tym względem morele suszone są nieporównywalnie lepsze od surowych: w 100 gramach zawierają ponad 20 gramów błonnika.
W morelach obecny jest beta-karoten, silny przeciwutleniacz, który neutralizuje działanie wolnych rodników i stosowany jest w leczeniu chorób skóry oraz wzroku. Beta-karoten wzmacnia odporność, zapobiega infekcjom górnych dróg oddechowych, chroni przewód pokarmowy, zapobiega rozedmie płuc, obniża poziom "złego" cholesterolu, opóźnia procesy starzenia, redukuje również negatywne skutki radio- i chemioterapii. Więcej beta-karotenu znajdziemy w morelach suszonych.
Skarb ukryty w pestkach
Wybierając morele najlepiej sięgać po dojrzałe owoce o ładnym kolorze. Skórka powinna być gładka w żółtym lub pomarańczowym odcieniu. Owoce te nie nadają się do długiego przechowywania, dlatego najlepiej zjeść je od razu lub przygotować z nich przetwory (mus, dżem, konfiturę) albo wykorzystać do dań obiadowych i deserów.
W morelach nie tylko cenny jest ich miąższ. Na uwagę zasługują nasiona, które w zależności od odmiany - słodkie z Azji lub gorzkie spotykane w Europie - mogą zastąpić migdały. Gorzkich pestek lepiej używać z umiarem, ponieważ zaledwie połówka wystarczy, aby nadać potrawie delikatnie orzechowy posmak. Pestki moreli używane są również do przygotowania olejków do wypieku, a także w przemyśle farmaceutycznym i kosmetycznym.
Świeże kontra suszone
Suszone morele bardzo dobre są dla osób, które mają problem z przemianą materii czy kolkami nerkowymi. Są jednak znacznie bardziej kaloryczne niż surowe. Suszone w 100 gramach mają blisko 300 kalorii, podczas gdy te drugie - niespełna 50.
Morele można zjeść na surowo, zrobić z nich przetwory, galaretki, kompoty, likiery, musy, dodać je do mięs, wypieków, deserów itp. Będą bardzo dobrym nadzieniem np. do knedli czy pierogów. Oto kilka wskazówek, jak je wykorzystać.
Likier morelowy
Składniki: 1/2 kg moreli, szklanka wody, 300 g cukru, 1/2 l spirytusu
Przygotowanie: owoce umyć, wypestkować, rozdrobnić i rozbić w mikserze, włożyć do gąsiorka, wlać przegotowaną z cukrem i przestudzoną wodę oraz spirytus. Zakorkować, pozostawić na kilka dni. Przelać do butelek przez lejek z watą, zakorkować i odstawić na cztery miesiące.
Knedle serowe z morelkami
*Składniki: *1 kg miękkiego twarogu tłustego lub półtłustego, ok. 4 szklanki mąki pszennej, 3 jajka, 1/4 łyżeczki soli, ok. 1 kg małych, dojrzałych moreli (ok. 30 szt), cukier w kostkach (tyle sztuk ile moreli), 2 płaskie łyżki bułki tartej, ok. 50 g masła.
Przygotowanie: twaróg rozetrzeć widelcem lub zmielić. Wbić jajka, dodać sól i 3/4 mąki, wyrobić, jeśli trzeba dosypać resztę mąki - masa ma być taka, jak na leniwe pierogi i ilość mąki zależy od wilgotności sera i wielkości jaj. Morele umyć, każdą przekroić wzdłuż, ale nie do końca, wyjąć pestkę a na jej miejsce, między dwie połówki owocu, włożyć kostkę cukru, zamknąć. Ponieważ ciasto jest dość klejące maczać ręce w zimnej wodzie, nabierać porcje ciasta (ok. czubatej łyżki) rozpłaszczać na dłoni, włożyć w nie morelę i dokładnie zalepić owoc ze wszystkich stron formując kulę. Wkładać delikatnie do osolonego wrzątku a kiedy woda znów zawrze zmniejszyć ogień i gotować ok. 15min. Wyjmować na talerz, polać bułeczką zrumienioną na suchej patelni z dodatkiem masła. Można podać ze śmietaną.
Mus morelowy
*Składniki: *400 g moreli, 2 łyżki likieru wiśniowego, 20 g żelatyny, 2/3 szklanki śmietanki kremowej, 80 g cukru pudru.
Przygotowanie: morele umyć, wypestkować, rozbić mikserem albo malakserem, wymieszać z likierem oraz namoczoną w zimnej, przegotowanej wodzie i rozpuszczoną żelatyną. Śmietankę schłodzić i ubić, dodając pod koniec ubijania cukier puder. Następnie połączyć z przecierem, podzielić na porcje, udekorować i zaraz podawać.
Schab nadziewany morelami
Składniki: 2 kg schabu środkowego bez kości, 250 g suszonych moreli, puszka ananasa w syropie, 2 łyżki oliwy, sól, łyżeczka pieprzu.
*Przygotowanie: *mięso umyć, osuszyć. Natrzeć solą, odstawić do lodówki na 2 godziny. Morele umyć, osączyć i zalać syropem z ananasa, odstawić na 2 godziny. Ananasa zblendować, połączyć z olejem i pieprzem. W schabie poprzecznie naciąć kieszeń. Natrzeć ja pastą z ananasa, następnie wypełnić osączonymi z zalewy morelami. Mięso ułożyć w brytfannie, polać obficie sosem. Piec ok. 1,5 godz w temperaturze 190 stopni C, polewając od czasu do czasu wytwarzającym się sosem.
Dżem z moreli
Składniki: 1 i 1/2 kg moreli, 200 g cukru/ksylitolu, 1 opakowanie żelfix 3:1.
Przygotowanie: morele umyć, osuszyć, przekroić na pół i usunąć pestki. Pokroić drobno, przełożyć do garnka, zasypać żelfixem, mieszamy i odstawić na 15 min. Garnek z morelami wstawić na średni ogień i powoli doprowadzić do wrzenia, co chwila mieszając. Po zagotowaniu odczekać 3-4 min i dodać cukier. Ponownie zagotować przez 3-4 minuty, zbierając powstały szum. Morele przełożyć do przygotowanych słoików, zakręcić i stawiać do góry dnem do momentu kiedy wystygną.
Jogurtowe ciasto z morelami
Składniki: 300 g moreli, 350 g mąki, 1,5 łyżeczki proszku do pieczenia, 3 jajka, 1/2 szklanki oleju, 300 g jogurtu naturalnego, 100 g cukru.
*Przygotowanie: *wszystkie składniki na ciasto włożyć do miski i połączyć za pomocą miksera. Morele przekroić na pół, wyjąć pestki. Tortownicę lub formę do tarty wysmarować masłem i wlać do niej ciasto, układając na wierzchu morele. Owoce powinny być odwrócone przekrojoną częścią do góry. Piec w temperaturze 190 stopni C przez 50 minut - do tzw. suchego patyczka.
Zupa morelowa z migdałowymi kluseczkami
Składniki: 12 dużych dojrzałych moreli, 2 płaskie łyżki cukru trzcinowego Muscovado, 1/4 łyżeczki cynamonu, 1-2 goździki, 1/4 łyżeczki cukru waniliowego, 1/2 łyżeczki mąki ziemniaczanej (opcjonalnie), ok. 20 sztuk migdałów, 1 żółtko, 1/2 szklanki mleka, 3-4 łyżki mąki pszennej, szczypta soli,1 łyżeczka masła.
Przygotowanie: migdały sparzyć, obrać ze skórki, drobno posiekać. Dodać pół szklanki mleka, mąkę i sól, wymieszać - ciasto powinno mieć konsystencję śmietany. Na patelni rozpuścić masło, wylać masę, rozprowadzić po całej powierzchni, usmażyć naleśnik z obu stron, Zdjąć na talerz, przestudzić, pokroić w paseczki jak makaron. Morele umyć, usunąć pestki, 10 sztuk pokroić na kawałki. Do rondla wsypać cukier trzcinowy i waniliowy, dodać przyprawy i 4-5 łyżek wody. Kiedy cukier się rozpuści dodać pokrojone morele, podsmażyć, wlać 2-3 szklanki wody, gotować 5 minut aż morele się rozpadną. Następnie przecedzić a rozgotowane owoce przetrzeć przez sito i połączyć z odlanym płynem. Skrobię ziemniaczaną rozmieszać w dwóch łyżkach zimnej wody, wlać do gorącej zupy i zagotować mieszając (dodatek skrobi nie jest konieczny jeśli po przetarciu owoców zupa jest wystarczająco zawiesista). Dodać pozostałe morele pokrojone w paski, już nie gotować. Na środku talerzy ułożyć po trochu naleśnikowych klusek, dookoła nalać zupę.
Można ją podawać zarówno na ciepło, jak i mocno schłodzoną.
Morele suszone
Składniki: 2 kg moreli (zdrowe, jędrne i nieuszkodzone)
Przygotowanie: morele umyć, sparzyć wrzącą wodą, odcedzić. Włożyć do zimnej wody. Wyjąć, przekroić na pół, usunąć pestki, ułożyć na sitach przecięciem do góry. Suszyć na słońcu, w suszarce, w piekarniku albo w piecu chlebowym o temperaturze nie większej niż 65 stopni. Pod koniec suszenia obniżyć temperaturę. Przechowywać w szczelnie zamkniętych puszkach lub słoikach.
mp/WP Kuchnia
