Kozieradka - lekarstwo, kosmetyk, afrodyzjak

Pochodzi z Azji Mniejszej, północno-wschodnich Indii i południowo-wschodniej Europy. Uprawiana jest obecnie w rejonach Morza Śródziemnego, Europy Środkowej, a także w Ameryce Północnej, na niewielką skalę również w Polsce.

Kozieradka znana była i ceniona przez Chińczyków, a parzona w Indiach stanowiła namiastkę kawy. W Egipcie używano jej w obrzędach religijnych. Uważano ją także za środek odmładzający i sproszkowane, wymieszane z oliwą nasiona wcierano w skórę. Była lekiem przeciwgorączkowym, obniżającym ciśnienie oraz zmniejszającym zawartość cukru we krwi. W starożytności spożywano jej sproszkowane nasiona, jako potrawę mającą ogólnie wzmacniać i pobudzać płciowo. Na Bliskim Wschodzie używano jej do tuczenia "dam haremowych". Szczególnie ceniona była w Grecji, stąd jej nazwa przetrwała do naszych czasów jako siano greckie. Stanowiła tam lek, a także paszę dla zwierząt domowych.

Do Europy uprawa kozieradki dotarła w VIII/IX wieku, za pośrednictwem benedyktynów. Zalecano ją wówczas na liczne schorzenia wątroby, nerek i płuc. Potem opisywana była we wszystkich herbarzach, jako środek odmładzający i upiększający. Stosowano ją przy ciężkich porodach i na pobudzenie miesiączkowania. Pomagała w chorobach jelit i wzdęciach. Najczęściej gotowano nasiona i przecierano je razem z miodem. Maść sporządzana z "mąki nasion" i smalcu gęsiego "łupież z głowy wypędzała", zaś "czerwone oczy" przemywano wodą z gotowanej kozieradki.

Ma działanie zmiękczające, osłaniające, przeciwzapalne, odżywcze, witaminowe i mlekopędne, a także przeciwskurczowe i wykrztuśne.

Poleca się jej stosowanie w warunkach domowych na pobudzenie apetytu, przy stanach zapalnych i owrzodzeniach przewodu pokarmowego, jak również przy rekonwalescencji, zatruciach żołądkowych i jako środek osłaniający przy wiosennym niedoborze witamin w organizmie. Odwar sporządza się z łyżeczki zmielonych nasion na szklankę wody, gotując przez pół godziny. Pije się trzy razy dziennie po pół szklanki.

Jako środka tuczącego używa się sproszkowanych nasion zmieszanych w równych częściach z oliwą i miodem i przyjmuje się po łyżeczce trzy razy dziennie.

Zewnętrznie kozieradka może być używana na ropnie, przy ropnym zapaleniu skóry, czyrakach, źle gojących się ranach, owrzodzeniach żylakowych. W postaci płukanek stosuje się ją przy zapaleniu gardła lub do lewatywy przy stanach zapalnych jelita grubego.