Chlorek potasu - E508

Udając się do sklepu spożywczego, nie sposób jest nabyć żywność, która pozbawiona by była konserwantów i ulepszaczy. Jest ich ponad 1500, a spośród nich wyróżniamy np. nośniki, barwniki, substancje zagęszczające i regulatory kwasowości. Ponieważ z niepokojem spoglądamy na tajemnicze symbole E, powinniśmy poszerzyć swoją wiedzę dotyczącą tych substancji, ponieważ chociaż większość z nich jest bezpieczna dla zdrowia, to niektóre z dodatków do żywności mogą wywołać niepożądane skutki dla organizmu. Jak to jest w przypadku chlorku potasu?

Chlorek potasu jest to sól chlorkowa potasu o wzorze KCl, która w technologii żywności pełni funkcję substancji żelującej oraz nośnika. Ma postać cieczy o krystalicznej strukturze, która jest bezbarwna bądź biała i dobrze rozpuszcza się w wodzie. Chlorek potasu nie ma szczegółowo sprecyzowanej grupy produktów, do której byłby dodawane, jednak w przepisach o dodatkach do żywności zostało podane, że ma być używany w minimalnych ilościach.

Chlorek potasu otrzymał w przemyśle spożywczym symbol E508 i otrzymywany jest w wyniku reakcji wodorotlenku potasu z kwasem chlorowodorowym. Jest to sól chlorkowa potasu, która występuje w środowisku naturalnym jako minerał nazywany „sylwin”. Ponadto znajduje się w karnalicie i kainicie w postaci podwójnej soli.

Chlorek potasu E508 wykorzystywany jest w przemyśle spożywczym w produktach o niskiej zawartości sodu oraz tych, które w ogóle nie zwierają soli. Związek ten używa się chociażby w przetwórstwie wędlin, konserwach i mięsie peklowanym.

Lekarze i dietetycy biją na alarm: jemy za dużo soli. Nie dość że żywność i tak jest dosalana podczas przetwarzania, ponieważ sód, to doskonały konserwant, to dodatkowo my sami chętnie wykorzystujemy sól w naszej kuchni. Każdy z nas powinien ograniczyć ją w swojej diecie, ale niektórzy, w szczególności osoby mające problemy z układem krążenia, powinny w ogóle zminimalizować jej użycie.

Producenci żywności starają się ograniczyć użycie sodu i zastąpienie tej substancji inną, bardziej zdrową. W tym celu używany jest chociażby chlorek potasu, który w smaku jest identyczny jak sód i w ustach wywołuje identyczną reakcję śliny, jak na słony smak. Ponadto chlorek potasu jest o tyle wartościowszy od chlorku sodu, że zapobiega zatrzymaniu wody w organizmie, któremu sprzyja używanie soli.

Dzienne, bezpieczne spożycie chlorku potasu nie zostało określone przez wytyczne Unii Europejskiej, dotyczące zastosowania dodatków do żywności (zaznaczone zostało jedynie, że w produktach spożywczych ma być zastosowana w minimalnych, koniecznych z punktu technologicznego, ilościach). Chlorek potasu metabolizowany jest w organizmie tak jak potas, to znaczy wykorzystywany jest do przewodzenia impulsów nerwowych, skurczów mięśni (również mięśnia sercowego), ponadto utrzymuje równowagę kwasowo-zasadową i jest również aktywatorem wielu enzymów.

Poza technologii żywności, chlorek potasu wykorzystywany jest do mieszaniny soli w celu sypania nią dróg zimą. Substancję tę stosuje się również do produkcji sztucznych nawozów potasowych, sztucznych ogni, zapałek i materiałów wybuchowych. W medycynie chlorek potasu stosowany jest w celu uzupełniania niedoborów jonu potasu.

Ponadto wykorzystuje się go profilaktycznie w czasie stosowania glikozydów naparstnicy lub leczniczo po ich przedawkowaniu. Jakie są przeciwwskazania do stosowania tej substancji? Na chlorek potasu powinny uważać osoby cierpiące na przewlekłą niewydolność nerek, niewydolność kory nadnerczy oraz hipowolemię z hiponatremią. Żywność zawierającą chlorek potasu powinna być unikana przez osoby stosujące leki moczopędne oszczędzające potas.

Chlorek potasu wykorzystywany jest także w farmaceutyce, w recepturze aptecznej oraz szpitalnej w celu przyrządzania mieszanek płynnych. Może być łączony z innymi solami. W leczeniu terapeutycznym, wykorzystanie chlorku potasu musi być ściśle kontrolowane, ponieważ jego przedawkowanie grozi nawet zatrzymaniem akcji serca. Ponadto, nie wielu z nas jest świadomych, że chlorek potasu wraz z tiopentalem i pankuronium (jest to lek zwiotczający mięśnie) jest wykorzystywany do wykonywania wyroków śmierci przez zastrzyk trucizny.

Kornelia Ramusiewicz