Butan - E943a
Niektórzy pamiętają go jeszcze z lekcji chemii. Butan – bo nim mowa – to popularny gaz, który odnalazł zastosowanie w wielu gałęziach przemysłu, również w przetwórstwie spożywczym. W jakim celu się go stosuje i czy jest bezpieczny dla zdrowia?
Po co technologia żywności wykorzystuje konserwanty?
To, jak konserwanty wpływają na zdrowie człowieka, badane jest przez naukowców od lat. Dodatki do żywności są dziś na tyle powszechne, że nie sposób nabyć żywność, która byłaby ich pozbawiona. Czy słusznie się ich obawiamy?
Z technologicznego punkty widzenia, używanie konserwantów wpływa na zachowanie przez produkt jego właściwości, co wydłuża jego termin przydatności do spożycia. Zanim zostają dopuszczone do użycia, zostają dokładnie przebadane i nie dodaje się ich do żywności w takich ilościach, jakie mogłyby szkodzić zdrowiu. Niemniej nadal nieufnie przyglądamy się etykietom, stąd też warto poszerzyć swoją wiedzę odnośnie dodatków do żywności, by po prostu być świadomym tego, co jemy.
Czym jest butan E943a i jakie ma właściwości?
Butan jest węglowodorem łańcuchowym, który w technologii żywności został umieszczony jako dodatek zakwalifikowany do pozostałych i kryje się pod numerem E943a. Jego wykorzystanie nie jest popularne, najczęściej używa się go przy produkcji olejów roślinnych.
Jest to alkan o wzorze C4H10. Ma postać bezbarwnego i bezwonnego gazu, który dobrze rozpuszcza się w wodzie. Butan otrzymuje się w wyniku uwodornienia alkoholów nienasyconych lub metodą Wurtza, czyli w wyniku reakcji z metalicznym sodem. Butan nie jest rozpuszczalny w wodzie, ale za to dobrze rozpuszcza się w etanolu i eterze di etylowym. Ciekawostką jest, że po spaleniu całkowitym kilograma butanu, uzyskujemy ok. 1,5 kg wody i ok. 3 kg dwutlenku węgla.
Zastosowanie butanu w przetwórstwie spożywczym
Jego funkcja technologiczna została zakwalifikowana jako pozostałe dodatki i stosowany jest on głównie przy produkcji olejów roślinnych oraz emulsji wodnych w aerozolu –butan E943a wykorzystywany jest w produkcji olejów w aerozolu przeznaczonych do profesjonalnego natłuszczania form do pieczenia, a także do wodnych emulsji w sprayu.
Czy butan jest substancją bezpieczną dla zdrowia?
Butanu jest stosowany w technologii żywności, na mocy rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1333/2008 z dnia 16 grudnia 2008 r. w sprawie dodatków do żywności oraz rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 22 listopada 2010 r. w sprawie dozwolonych substancji dodatkowych.
Nie zostało określone dzienne, maksymalne spożycie butanu, jest on uznawany za substancję bezpieczną, jednak w przetwórstwie żywności może być stosowany w minimalnej dawce, która jest niezbędna do osiągnięcia wybranego celu technologicznego. W dużych stężeniach może działać neurotoksycznie i powodować depresję układu nerwowego.
Czy wiesz, że..?
Butan znany jest przede wszystkim w świecie koncernów naftowych, ponieważ uzyskiwany jest z ropy naftowej. Używany jest jako rozpuszczalnik, gaz nośny i substancja chłodząca w chłodziarkach, jest to także gaz pędny używany do wyrobu benzyny syntetycznej. Wchodzi w skład gazu samochodowego LPG, ale to także gaz do napełniania zapalniczek.
Kornelia Ramusiewicz
