Zupa mleczna – dobry pomysł na śniadanie?

Mleko od zarania dziejów było bardzo ważnym składnikiem diety człowieka. Uchodziło za symbol zdrowia i dobrobytu, czego najlepszym przykładem jest znane powiedzenie o ziemi "mlekiem i miodem płynącej". Nasi przodkowie już przed wiekami zalewali ciepłym mlekiem kasze, rozmaite produkty zbożowe, a często także pieczywo, zwłaszcza czerstwe. Tak przygotowane zupy serwowano najczęściej rano, by dodawały sił i energii na cały dzień.

Ta tradycja przetrwała do końca lat 80-tych. Trudno znaleźć osobę dorastającą w czasach PRL-u, która w czasach dzieciństwa nie jadała na śniadanie kaszy manny, czy makaronu lub ryżu na mleku. Tego typu potrawy były też obowiązkowym punktem w menu stołówek szkolnych oraz licznych barów mlecznych.

Niektórzy wspominają je ze wstrętem, inni także w dorosłym życiu chętnie sięgają po zupy mleczne, które jednak w XXI wieku zostały wyparte przez inne specjały, przede wszystkim rozmaite płatki o bardzo bogatym składzie, nie zawsze korzystnym dla zdrowia.

Tradycyjna zupa mleczna zapewnia solidną porcję cennych składników odżywczych. Mleko, zwłaszcza tłuste, stanowi bogate źródło sprzężonego kwasu linolowego (CLA), który działa przeciwnowotworowo, zwiększa odporność, ogranicza stany zapalne i obniża ciśnienie krwi. Dostarcza dużo witaminy A, pod postacią retinolu (związek niezbędny w procesie widzenia) oraz witaminy E (przeciwdziała zakrzepom, wpływa na prawidłową wydolność mięśni i wytwarzanie męskiego nasienia, jest także potrzebna w ciąży, wspiera bowiem prawidłowy rozwój płodu).

Mleko to skarbnica dobrze przyswajalnego wapnia (zapewnia nie tylko mocne kości, ale również reguluje pracę mięśnia sercowego, bierze udział w przesyłaniu bodźców nerwowych, uczestniczy w produkcji enzymów oraz hormonów biorących udział w trawieniu), fosforu (jest odpowiedzialny jest za spalanie cukrów, prawidłowe funkcjonowanie mózgu i serca, stanowi składnik DNA) oraz magnezu (bierze udział w przesyłaniu impulsów nerwowych, wpływa na wzmocnienie układu odpornościowego oraz uczestniczy w procesie wytwarzania insuliny).

Na odżywcze walory zupy mlecznej wpływa też jej wsad: kasza, ryż, płatki zbożowe oraz dodatki smakowe: bakalie, suszone owce, konfitury czy miód. Jedzona rano zapewnia solidny zastrzyk energii, uwalnianej stopniowo przez kilka godzin. Ciepła zupa spożywana wieczorem ułatwi zaś zasypianie.

Potrawę najczęściej przyrządzamy na bazie mleka krowiego, choć miłośnicy eksperymentów kulinarnych mogą wypróbować także kozie lub owcze, gdyż efekt okazuje się często bardzo ciekawy.

Zagotowujemy mleko (litr), po czy dosypujemy garść suszonej żurawiny. Gotujemy jeszcze 2-3 minuty, dodajemy rodzynki i płatki migdałowe (po garści), kilka suszonych śliwek i moreli oraz nasiona sezamu (łyżeczka). Gotujemy przez kolejne 5 minut, na koniec dodajemy cukier trzcinowy lub miód (2 łyżeczki) oraz błyskawiczne płatki owsiane (łyżka). Gotujemy jeszcze 1-2 minuty. Zupę zdejmujemy z ognia, serwujemy ciepłą.

Mleko (2 szklanki) wlewamy do rondelka, dodajemy cukier trzcinowy (pół szklanki), skórkę świeżo startą z cytryny, laskę cynamonu i szczyptę soli. Zagotowujemy, po czym dosypujemy biały ryż (szklanka), gotujemy około pół godziny na małym ogniu, aż do zmięknięcia, co pewien czas mieszając. Jeśli ryż wchłonie zbyt dużo mleka możemy go trochę dolać. Potrawę przekładamy do miseczek, przed podaniem posypując zmielonymi migdałami i cynamonem.

Płatki owsiane (szklanka) zalewamy mlekiem (3 szklanki), dodajemy cukier waniliowy (łyżeczka) i szczyptę soli, zagotowujemy i zmniejszamy ogień. Gotujemy przez kwadrans, pod koniec dodając np. pokrojone w plasterki banany, posiekane orzechy włoskie i wymoczone wcześniej daktyle. Wartościowym i atrakcyjnym dodatkiem będą też liofilizowane owoce, suszone śliwki czy prażone ziarna amarantusa. By owsianka nabrała trochę egzotycznego smaku i aromatu, warto dołożyć łyżkę nierafinowanego oleju kokosowego.

Mleko (2 szklanki) zagotowujemy z cukrem trzcinowym (2-3 łyżeczki), po czym powoli dosypujemy kaszę manną (4 łyżki), cały czas mieszając, by nie powstały grudki. Gotujemy jeszcze 1-2 minuty. Potrawę podajemy na ciepło, z sokiem owocowym lub konfiturą.