Wojskowe przysmaki, czyli co oprócz grochówki serwuje kuchnia polowa

Grochówka to absolutny obowiązkowu punkt kulinarny podczas wizyty na festynie czy pikniku wojskowym. Nic bowiem nie rozgrzeje i zaspokoi głodu lepiej niż talerz pożywnej grochówki, czyli zupy przyrządzonej na bazie namoczonego wcześniej grochu łuskanego, koniecznie wzbogaconej wkładką mięsną (zwykle boczkiem lub kiełbasą) oraz ziemniakami, doprawionej aromatycznym majerankiem. Potrawa smakuje szczególnie fantastycznie, gdy jest serwowana z grubą pajdą ciemnego chleba, najlepiej także wojskowego.

Zobacz wideo: Wyglądają obrzydliwie, a są pyszne. Dziwne polskie smaki

Kasza już przed wiekami była obowiązkowym produktem żołnierskiego menu, ponieważ ceniono ją za właściwości odżywcze i rozgrzewające. Świetnie komponuje się z gulaszem, czyli mięsem (w wojskowej wersji jest to zwykle wieprzowina) duszonym z cebulą, pomidorami, niekiedy również papryką, co nadaje potrawie oryginalnego i tradycyjnego charakteru – wszak pochodzi z kochających to warzywo Węgier.

Ta jednogarnkowa potrawa zyskuje smaku dzięki wielokrotnemu podgrzewaniu, przez co jest bardzo ceniona w wojskowej kuchni. Lubią ją także żołnierze, którzy zgadzają się ze słowami narodowego wieszcza: "w słowach wydać trudno bigosu smak przedziwny, kolor i woń cudną" – pisał Adam Mickiewicz w "Panu Tadeuszu". Od tego czasu nie zmieniła się receptura bigosu, nadal jest to długo duszona, drobno poszatkowana kapusta kiszona z różnymi gatunkami mięsa, kiełbasą, cebulą i przyprawami.

Jedna z najbardziej kochanych przez Polaków zup, dlatego nie może jej zabraknąć również na żołnierskich stołach. Żurek przyrządzany jest zazwyczaj na zakwasie z mąki żytniej i mięsnym wywarze, podawany koniecznie z kiełbasą (często białą) i ziemniakami, mocno doprawiony czosnkiem, chrzanem i majerankiem. W wersji "na bogato" żurek serwuje się z jajkiem na twardo, choć w warunkach wojskowych często brakuje czasu na ich ugotowanie.

"Dobrze usmażony kotlet po nakłuciu powinien wydzielać szary sok (nieusmażony – różowy). Kotlet podawać z ziemniakami, kluskami, kaszą oraz buraczkami, marchewką, surówkami" – to cytat z wojskowego przepisu pochodzącego z końca lat 60. XX wieku. Mimo upływu lat potrawa przyrządzana z mielonego mięsa wieprzowego z dodatkiem surowego jajka, namoczonej tartej bułki, podsmażonej cebulki i przypraw wciąż cieszy się uznaniem wśród żołnierzy. Popularnym dodatkiem do kotleta są zwykle ziemniaki i buraczki.

"To ulubiona w Polsce potrawa z jaj smażonych na maśle lub słoninie, przyprawiana niekiedy ze szczypiorem i kiełbasą" – pisał już w XIX wieku Zygmunt Gloger w "Encyklopedii staropolskiej". Od tamtych czasów nasze upodobania niewiele się zmieniły, a jajecznica często gości w menu żołnierskich śniadań. Kiełbasa i szczypiorek nadal pozostają najpopularniejszymi dodatkami do smażonych jajek, wojskowi kucharze często wzbogacają je również boczkiem lub cebulą.

To bardzo wartościowa zupa, a swoje walory zawdzięcza przede wszystkim kaszy, będącej podstawą piramidy żywieniowej i fundamentem zdrowej, zbilansowanej diety. Wojskowi kucharze często przyrządzają krupnik z pęczaku, który po ugotowaniu jest jędrny i sprężysty, a dodatkowo stanowi bogate źródło błonnika pokarmowego, pęczniejącego w żołądku i zapewniającego długotrwałe uczucie sytości. Oczywiście w potrawie serwowanej wygłodniałym żołnierzom nie może też zabraknąć solidnej porcji mięsa.

Grochówka czy bigos wciąż stanowią obowiązkowe punkty żołnierskiego jadłospisu, jednak polskie wojsko, dzięki bliskiej współpracy z armiami innych krajów NATO, zmienia się również na niwie kulinarnej. Ostatnio jedną z ulubionych potraw serwowanych przez kuchnie polowe jest makaron z sosem bolońskim, w rodzimej wersji sporządzanym z mielonego mięsa, kiełbasy i pomidorów (zazwyczaj pod postacią przecieru).