Takiej cukinii nie jedz pod żadnym pozorem. Może być silnie trująca
Cukinia to jedno z najczęściej wykorzystywanych warzyw w letniej kuchni. Jest delikatna w smaku, lekkostrawna i niezwykle wszechstronna — świetnie nadaje się do duszenia, pieczenia, faszerowania czy grillowania. Jednak nie każdy wie, że cukinia, choć z reguły bezpieczna i zdrowa, w pewnych warunkach może stać się poważnym zagrożeniem dla zdrowia.
Na co dzień kojarzy się z delikatnym smakiem i lekkimi potrawami. Cukinia to jedno z najchętniej wykorzystywanych warzyw w kuchni, zwłaszcza latem. Ale uwaga — czasem ta niepozorna roślina może zamienić się w poważne zagrożenie. Wystarczy chwila nieuwagi, by trafić na egzemplarz, który zamiast uzupełnić obiad, może poważnie zaszkodzić.
Jeśli trafisz na cukinię o intensywnie gorzkim smaku — nie eksperymentuj. Taki smak to sygnał alarmowy. Może oznaczać obecność trujących związków, które lepiej omijać szerokim łukiem. Sprawdź, kiedy lepiej nie ryzykować i od razu wyrzucić cukinię do kosza.
Kiedy cukinia staje się niebezpieczna?
Za toksyczność cukinii odpowiadają kukurbitacyny — naturalnie występujące związki chemiczne o gorzkim smaku. W normalnych warunkach w uprawianych odmianach cukinii występują w śladowych ilościach i nie stanowią zagrożenia. Jednak w pewnych sytuacjach ich stężenie może gwałtownie wzrosnąć.
Może się tak zdarzyć, gdy:
- cukinia pochodzi z samodzielnej uprawy, a nasiona były pochodzenia niewiadomego lub nieprofesjonalnego,
- roślina była narażona na "stres" (susza, wysokie temperatury),
- nastąpiło niekontrolowane skrzyżowanie cukinii z dzikimi odmianami dyniowatych, które naturalnie zawierają dużo kukurbitacyn.
Jak rozpoznać trującą cukinię?
Najważniejszym sygnałem ostrzegawczym jest intensywnie gorzki smak. Cukinia o podwyższonej zawartości kukurbitacyn jest wyjątkowo nieprzyjemna w smaku i tego nie da się przeoczyć. Nawet po obróbce cieplnej gorycz pozostaje bardzo wyraźna.
Jeśli po spróbowaniu surowej lub ugotowanej cukinii wyczuwasz wyraźną gorycz — natychmiast ją wyrzuć. Spożywanie takich warzyw może prowadzić do silnych zatruć pokarmowych, takich jak nudności, wymioty, biegunka, bóle brzucha, a w skrajnych przypadkach — odwodnienia i zaburzeń elektrolitowych.
Objawy zatrucia cukinią — na co uważać?
Zatrucie cukinią o wysokiej zawartości kukurbitacyn może dać o sobie znać bardzo szybko — nawet w ciągu kilkudziesięciu minut po spożyciu. Objawy są zwykle ostre i nieprzyjemne, a w niektórych przypadkach mogą wymagać interwencji medycznej.
Najczęstsze objawy to:
- silna gorzkość i pieczenie w ustach już podczas jedzenia,
- nudności i gwałtowne wymioty,
- biegunka,
- intensywne bóle brzucha i skurcze jelit,
- osłabienie i odwodnienie (w wyniku utraty płynów),
- w skrajnych przypadkach — zaburzenia pracy serca i spadek ciśnienia krwi (bardzo rzadkie, ale możliwe przy dużej dawce trucizny).
U osób szczególnie wrażliwych (dzieci, osoby starsze, osoby z chorobami przewlekłymi) zatrucie może być bardziej niebezpieczne i wymagać natychmiastowego kontaktu z lekarzem.
