Poziomki – jak je wykorzystać w kuchni
To jeden z najpyszniejszych darów lata, zachwycający delikatnym smakiem i aromatem. Poziomki uprawia się w licznych odmianach, ale najwięcej walorów kulinarnych mają owoce zbierane w lesie. W kuchni można je wykorzystać na wiele sposobów.
To bliska kuzynka truskawki, która dziś cieszy się znacznie większą popularnością, choć ma krótszą historię – zaczęliśmy konsumować ją dopiero w XIX wieku, gdy francuski botanik Antoine Nicolas Duchesne skrzyżował dwie odmiany poziomki: chilijską i wirginijską, otrzymując duże, soczyste owoce.
Natomiast poziomkę ceniono już w starożytności. Owidiusz i Wergiliusz opisywali ją jako owoc Pomony, bogini sadów i ogrodów. Hipokrates czy Pliniusz zachwycali się właściwościami leczniczymi tej rośliny. Dokładny opis poziomki znalazł się w słynnym "Zielniku Mogunckim" wydanym w 1454 r.
Od wieków poziomka cieszy się dużym zainteresowaniem na Wyspach Brytyjskich, już pod koniec XVI wieku była powszechnie uprawiana w angielskich ogrodach. Dziś znanych jest blisko 400 odmian uprawnych wydających owoce w różnych barwach, zwykle czerwonej, różowej lub żółtej.
Sprytne triki na truskawki. Usuń szypułki i pokrój w plasterki
W Polsce najbardziej lubiane są jednak dziko rosnące poziomki, które latem możemy zbierać na nasłonecznionych leśnych polanach. Owocują od połowy czerwca do połowy lipca i po krótkiej (2-3 tygodniowej) przerwie aż do późnej jesieni, do nastania mrozów.
Poziomki – właściwości odżywcze
Poziomki osiągają najlepszy smak, gdy są w pełni dojrzałe. Mają wówczas również najwięcej walorów odżywczych, którymi nie ustępują znacznie popularniejszym truskawkom.
Te smaczne owoce kryją w sobie bogactwo witaminy C, nie tylko wzmacniającej naszą odporność , ale również neutralizującej szkodliwą aktywność wolnych rodników, które przyspieszają procesy starzenia organizmu i sprzyjają rozwojowi nowotworów czy chorób układu krążenia.
Silnymi antyoksydantami są również obecne w poziomkach związki polifenolowe, przede wszystkim garbniki (działają ściągająco na błony śluzowe przewodu pokarmowego i powstrzymują biegunki) oraz antocyjany – barwniki stymulujące system odpornościowy, wpływające ochronnie na układ krwionośny, zmniejszające ryzyko schorzeń serca i poprawiające ostrość widzenia.
Getty Images Poziomki dostarczają również solidnej dawki witaminy A, witamin z grupy B (zwłaszcza B1, B2 i B6) oraz soli mineralnych: wapnia, fosforu, kobaltu oraz żelaza.
Jednak należy też pamiętać, że te smaczne owoce potrafią stać się zmorą alergika. Ich spożycie skutkuje niekiedy zmianami na skórze przypominającymi pokrzywkę, wysypką lub zaczerwienieniem, którym towarzyszy świąd. Mogą się także pojawiać bóle brzucha, biegunka, nudności czy wymioty.
Jak wykorzystać poziomki w kuchni
Poziomki można wykorzystać w kuchni na wiele sposobów. Oczywiście świetnie smakują jedzone same lub tylko z dodatkiem jogurtu naturalnego czy w bardziej kalorycznej wersji – bitej śmietany, jednak warto też poeksperymentować.
Na przykład przyrządzając pyszną, letnią zupę poziomkową. Litr umytych poziomek przecieramy przez sito, mieszamy z cukrem (8 dag) i słodką śmietanką (750 ml), a następnie dobrze schładzamy. Przed podaniem dodajemy pół szklanki słodkiego wina, mieszamy i serwujemy z biszkoptami.
Delikatne owoce świetnie komponują się z alkoholem, choćby z szampanem. Z tych produktów możemy przygotować sorbet według przepisu Magdy Gessler. Najpierw gotujemy syrop z cukru (3/4 szklanki) i szampana (pół szklanki), studzimy, po czym miksujemy z poziomkami (3 szklanki), szampanem (pół szklanki) oraz sokiem pomarańczowym (3 łyżki). Umieszczamy w zamrażalniku na około pół godziny.
Getty Images Smaczną propozycją na ciepły dzień będzie koktajl z poziomek (30 dag) i malin (10 dag), które wystarczy zmiksować z mlekiem (szklanka), następnie dodając maślankę (pół szklanki), miód (łyżkę) oraz lód (pół szklanki) i ponownie blendując.
Poziomki świetnie sprawdzą się jako składnik orzeźwiającej letniej sałatki, np. w towarzystwie rukoli, orzechów włoskich, pestek słonecznika i usmażonej wątróbki drobiowej. Wszystko skrapiamy octem balsamicznym.
Te smaczne owoce znakomicie nadają się również na przetwory, choćby konfitury. W garnku zagotowujemy 30 ml wody, do której dodajemy 30 dag cukru i gotujemy aż do uzyskania syropu. Po wystygnięciu zalewamy nim umyte poziomki (kilogram), zostawiamy na 12 godzin , a następnie smażymy, nie dłużej niż 10 minut. Konfiturę pozostawiamy na kolejne 12 godzin w salaterce, po czym przekładamy do słoików i szczelnie zakręcamy. Przechowujemy w ciemnym i chłodnym miejscu.
