Popcorn – kupować czy zrobić w domu?

Ziarna kukurydzy, prażone w rozgrzanym popiele z ogniska, jadano już blisko 5 tysięcy lat temu, co potwierdziły badania archeologiczne prowadzone w Meksyku czy Peru. Chętnie sięgali po nie Aztekowie, Inkowie oraz inne ludy zamieszkujące kontynent amerykański.

Do dziś zresztą to właśnie tam spożywa się najwięcej popcornu – statystyczny mieszkaniec Stanów Zjednoczonych pochłania rocznie blisko… 50 kilogramów specjału. Jego prawdziwa kariera zaczęła się pod koniec XIX wieku, gdy cukiernik z Chicago, Charles Cretors, stworzył zasilaną parą wodną maszynę do prażenia ziaren kukurydzy, którą sprzedawał w specjalnych wozach konnych, ustawianych w sąsiedztwie cyrków i innych miejsc oferujących rozrywkę dla mas. Popcorn szybko stał się także ulubioną przekąską wśród bywalców kin.

Mimo upływu lat przysmak nie stracił popularności. Wiele osób nie wyobraża sobie seansu filmowego bez prażonej kukurydzy. Często gości ona także w naszych domach, na przykład podczas oglądania widowisk sportowych. Na półkach sklepowych kuszą rozmaite produkty popcornowe: solone, maślane czy serowe, którym do przygotowania wystarczy tylko kilkuminutowy pobyt w kuchence mikrofalowej.

Warto po nie sięgnąć? A może lepiej przygotować kukurydzianą przekąskę samodzielnie?

Jak powstaje popcorn? Pod wpływem wysokiej temperatury (ok. 180 st.) mikroskopijne cząsteczki wody w ziarnach kukurydzy zmieniają się w parę, wytwarzając ciśnienie, które rozsadza łupinę i wypycha masę skrobiowo-białkową, czyli charakterystyczną "chmurkę". Do prażenia najlepiej nadają się wyselekcjonowane odmiany kukurydzy, zawierające dużo tzw. bielma.

Teoretycznie tak potraktowane ziarna są źródłem zdrowa. Kryją bowiem potężną dawkę dobrze przyswajalnego błonnika, zapewniającego szybsze uczucie sytości, korzystnie wpływającego na pracę przewodu pokarmowego i przyspieszającego usuwanie z organizmu szkodliwych toksyn. Dostarczają dużo cennego białka, a także licznych składników mineralnych, zwłaszcza potasu, magnezu, fosforu, żelaza i manganu, które pozytywnie wpływają na pracę mózgu i serca, a także chronią komórki przed szkodliwym działaniem wolnych rodników i stymulują nasz system odpornościowy.

Podobne właściwości wykazują również polifenole, których – jak wykazały badania naukowe – popcorn jest bogatym źródłem. Dzięki obecności tych przeciwutleniaczy, spożywanie prażonej kukurydzy może chronić przed nowotworami, a nawet chorobą Alzheimera.

Popcorn nie zawiera glutenu, dlatego może być bez obaw spożywany przez osoby wykazujące jego nietolerancję.

Kupując gotowy popcorn musimy jednak zachować czujność. Skład tego typu produktów pozostawia zazwyczaj sporo do życzenia. Często znajdziemy tam choćby olej palmowy, i to w postaci utwardzonej, zapewniającej przekąsce pożądaną chrupkość oraz wydłużającej okres przydatności do spożycia. Problem w tym, że taka forma tłuszczów roślinnych znacząco przyczynia się do rozwoju miażdżycy i innych schorzeń układu krążenia, a także sprzyja otyłości, zaburza funkcjonowania układu oddechowego i rozrodczego oraz wielu narządów, w tym mózgu czy trzustki. Tzw. tłuszcze trans powodują również do powstawania przewlekłych stanów zapalnych, czego konsekwencją bywają nowotwory.

Gotowy popcorn jest też często skarbnicą soli, której Polacy spożywają zbyt dużo. Efekt? Znacząco zwiększone ryzyko rozwoju nadciśnienia tętniczego, udaru mózgu oraz rozwoju innych chorób układu sercowo-naczyniowego. Nadmiar chlorku sodu grozi osteoporozą, chorobami nerek czy nowotworem żołądka.

Co jeszcze znajdziemy w popcornie? Rozmaite barwniki i wzmacniacze smaku, np. guanylan disodowy (może powodować bóle głowy i zaparcia, szczególnie wśród dzieci) czy diacetyl, który niekiedy uszkadza komórki nerwowe oraz przyczynia się do powstawania schorzeń neurologicznych.

Jakby tego było mało wnętrze torebki z kukurydzą przeznaczoną do obróbki w kuchence mikrofalowej bywa zabezpieczane kwasem perfluorooktanowym, który ma zapobiegać przywieraniu ziaren, ale "przy okazji" cechuje się sporą toksycznością. Niektóre badania naukowe wykazały, że może sprzyjać bezpłodności czy nowotworom wątroby.

Korzystniejszym dla zdrowia rozwiązaniem okaże się pewnie samodzielnie przygotowanie popcornu. Zadanie nie jest trudne, tym bardziej, że w sklepach czy na targowiskach bez trudu kupimy specjalnie, wyselekcjonowane ziarna kukurydzy, które dobrze znoszą prażenie.

Za najzdrowszy uchodzi popcorn przyrządzony bez tłuszczu i innych niezbyt korzystnych dodatków w specjalnej maszynce do prażenia, działającej na gorące powietrze.

Przekąskę możemy też przygotować na patelni. Rozgrzewamy niewielką ilość masła lub oleju (rzepakowego, z orzechów włoskich, awokado, oliwy z oliwek), a następnie na gorący tłuszcz (powinien mieć około 180 st.) wrzucamy ziarna, nakrywamy naczynie pokrywką i ustawiamy średni ogień. Po chwili nasiona powinny zacząć strzelać. Gdy popcorn będzie strzelał rzadziej, naczynie należy zdjąć z ognia.

Jeśli chcemy naszej przekąsce dodać smaku, możemy posypać kukurydzę na patelni solą, albo po uprażeniu ziołami czy wiórkami parmezanu (najlepiej przełożyć wówczas wszystkie składniki do torebki papierowej i kilka razy mocną nią potrząsnąć).

Ciekawą propozycją dla miłośników słodyczy jest popcorn karmelowy. Uprażone ziarna zalewamy masą z rozpuszczonego masła, cukru trzcinowego oraz miodu, mieszamy, wykładamy na blachę i zapiekamy przez 15-20 minut w piekarniku nagrzanym do 150 st.