Pokrzywa - dlaczego warto ją jeść

Rośnie niemal wszędzie – w wilgotnych lasach, nad rzekami, w przydrożnych rowach, na zaniedbanych trawnikach i wśród zrujnowanych budynków. Nie cieszy się zbyt dobrą opinią, przede wszystkim z powodu pokrywających liście i łodygi włosków, których kontakt ze skórą wywołuje podrażnienie, pieczenie oraz swędzenie, spowodowane silnym stężeniem kwasu mrówkowego.

Przed wiekami pokrzywę traktowano z większym szacunkiem. O jej niezwykłych właściwościach leczniczych i odżywczych pisał już Hipokrates, zachwycali się nimi również Paracelsus czy św. Hildegarda z Bingen, średniowieczna uczona i uzdrowicielka. Dla dawnych Słowian była rośliną magiczną, wykorzystywaną w celu ochrony przed złymi duchami.

Nasi przodkowie cenili także pokrzywę ze względu na walory kulinarne. Odkryto je już w starożytnej Grecji, gdzie dużą popularnością cieszyła się potrawa z pokrojonych liści tej rośliny, które gotowano z oliwą i sosem rybnym, a następnie zalewano roztrzepanymi jajkami, po czym zapiekano w gorącym popiele.

W dawnej Polsce z pokrzywy chętnie przyrządzano zupę, dodawano ją także do placków czy omletów. Zbierane wiosną liście kiszono albo wyciskano z nich sok, który uchodził za remedium na liczne problemy zdrowotne.

Pokrzywa – wartości odżywcze

Pokrzywa nieprzypadkowo uchodzi od wieków za za jeden z najcenniejszych darów natury. Długo można wyliczać jej cenne składniki, np. witaminę C, antocyjany, chlorofil, taniny, garbniki, flawonoidy (kemferol, kwercetynę, rutynę, izoramnetynę), kwasy organiczne (masłowy, kawowy, kumarowy, mrówkowy, palmitynowy, pantotenowy, linolowy, linolenowy), wapń, magnez, żelazo czy krzem.

Dzięki temu bogactwu pokrzywa świetnie wpływa na nasze zdrowie. Wyróżnia się m.in. silnym działaniem antyoksydacyjnym i przeciwnowotworowym, dzięki czemu pomaga neutralizować szkodliwą aktywność wolnych rodników, które przyspieszają procesy starzenia organizmu i sprzyjają rozwojowi wielu poważnych schorzeń.

Liście pokrzywy wykazują właściwości moczopędne, przeciwzapalne oraz oczyszczające. Są zalecane w okresie wzmożonej pracy organizmu, np. w czasie ciąży (dzięki spożywaniu tej rośliny kobieta zyska większą odporność i usunie groźne toksyny, a po narodzinach dziecka zwiększy produkcję mleka oraz przyspieszy likwidację obrzęków). U mężczyzn pozytywnie wpływa na pracę prostaty.

Jak już wspomnieliśmy, pokrzywa dostarcza dużo żelaza, którego brak fatalnie "odbija się" na zdrowiu i samopoczuciu – często skarżymy się wówczas na permanentne zmęczenie, nasza skóra przybiera blady odcień, a włosy mają skłonność do wypadania.

Badania naukowe wykazały również, że pokrzywa przynosi ulgę w chorobach alergicznych. To zasługa wysokiej zawartości m.in. pochodnych tyrozyny, wykazujących działanie przeciwhistaminowe. Dowiedziono też pozytywnego wpływu tej rośliny na zmniejszenie ryzyka poważnych dolegliwości układu sercowo-naczyniowego.

Pokrzywa w kuchni

Pokrzywę najlepiej zbierać wiosną, w kwietniu i maju. Później jej liście stają się twarde, suche i włókniste, zwłaszcza te, które rosną w miejscach mocno nasłonecznionych. Wtedy do spożycia nadają się jedynie wierzchołki pędów, o ile są zielone i świeże. Do ich zbioru należy oczywiście używać gumowych rękawiczek, chroniących przed poparzeniem.

Jak wykorzystać młode liście pokrzywy? Mogą być świetnym dodatkiem do sałatki, jajecznicy, omletu czy słonej tarty. Po zblanszowaniu i krótkim podsmażeniu na patelni z oliwą, czosnkiem, sokiem z cytryny, solą i pieprzem, staną się pysznym dodatkiem do mięs. Gdy dodamy pokrzywę do wywaru z włoszczyzny i wołowiny lub kurczaka uzyskamy pyszną oraz zdrową zupę. Może z powodzeniem zastąpić szpinak – zdaniem wielu osób jest nawet smaczniejsza, gdyż ma słodkawy posmak. Będzie pysznym składnikiem farszu do pierogów.

Z pokrzywy przygotujemy ciekawą alternatywę dla klasycznego pesto – kilka łyżek zblanszowanych i posiekanych liści miksujemy na gładką masę z 2-3 ząbkami czosnku, posiekanymi orzeszkami piniowymi, startym parmezanem i oliwą z oliwek.

Ze świeżych liści pokrzywy warto wycisnąć sok, który wykazuje silne właściwości lecznicze, ale może być również wykorzystany np. jako podpuszczka do wyrobu wegetariańskiego nabiału.

W ciepłe dni ukojenie przyniesie lemoniada pokrzywowa. Do przygotowania napoju, którego receptura pochodzi z książki Małgorzaty Kalemby-Drożdż "Pyszne chwasty", potrzebujemy ok. 300-500 g pokrzywy. Liście przelewamy wrzątkiem i przekładamy do miski z lodem. Tak zahartowane wrzucamy do blendera, zalewamy schłodzoną wodą mineralną (0,5 l) i sokiem z cytryny, dodajemy kilkucentymetrowy kawałek imbiru i miksujemy. Przecedzamy, dodajemy kolejne pół litra wody mineralnej, pół szklanki miodu lub syropu z agawy, mieszamy. Podajemy z kostkami lodu.
Chcesz się pochwalić swoimi kulinarnymi osiągnięciami? Masz ciekawy przepis? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl