Pierekaczewnik – tatarski przysmak na twoim stole
Pierekawecznik to tradycyjny świąteczny wypiek polskich Tatarów. Do dziś popularny na Podlasiu i zarejestrowany jako polski produkt tradycyjny. Stare porzekadło mówi o pierekaczewniku, że łatwiej go zjeść, niż zrobić. Dlaczego? O tym opowiada pani Janina Bielak.
Na tatarskich stolach pierekawecznik pojawiał się rzadko, jego przygotowanie było bowiem bardzo pracochłonne i kosztowne. Podawano go w czasie święta Bajramy lub na inne specjalne okazje.
– Rodzina ze strony męża ma tatarskie korzenie. Co roku staramy się jeździć do Studzianki na spotkania rodzin tatarskich. Rozmawiamy, wspominamy. Kobiety przygotowują potrawy, jest i strzelanie z łuku i jazda konna. Tam zetknęliśmy się z tradycją tatarską, ze strojami, potrawami – mówi Janina Bielak. – Gotowanie to domena kobieca. W czasie naszych wyjazdów nauczyłam się przygotowywać tradycyjne tatarskie potrawy. To specyficzna, dość tłusta kuchnia, ale niesamowicie smaczna. Ma jedną cechę – nie używa się w niej mięsa wieprzowego. Jedną z pierwszych, potraw, którą poznałam jest właśnie pierekaczewnik.
Jak przygotować pierekaczewnik?
Składa się on z kilku cienkich warstw ciasta, przełożonych farszem – baraniną, wołowiną, serem, śliwkami lub masą jabłkową. Co, ważne, nie należy mieszać rodzajów użytego do nadzienia mięsa ani owoców. Przepisy na tę potrawę były przekazywane z pokolenia na pokolenie od XVIII wieku. Recepturę po raz pierwszy spisano w latach 30. ubiegłego wieku. Swoją nazwę zawdzięcza sposobowi przygotowania. Pieriekatywat oznacza po rosyjsku „przewałkowywać”.
– Pierekaczewnik przyrządza się z cienko rozwałkowanego ciasta makaronowego, przełożonego mięsny lub słodkim nadzieniem. Robi się go tak: kilogram mięsa (baranina, gęsina, indyk lub kurczak)
sieka się z trzema cebulami, solą i pieprzem. Z kilograma mąki pięciu żółtek, łyżeczki soli, łyżeczki oleju, pół litra ciepłej wody wyrabia się ciasto. Co najmniej przez pół godziny. Następnie dzieli się ją na sześć równych części. Każdy kawałek trzeba rozwałkować tak jak ciasto na makaron, a później rozciągnąć w rękach, aby był przejrzysty. Następnie płaty smaruje się sklarowanym masłem lub gęsim smalcem i układa jeden na drugim. Na ostatnią warstwę nakłada się farsz. Ciasto zwija się jak roladę. Górę trzeba posmarować roztopionym masłem, ułożyć w prodiżu w kształcie półksiężyca. Piec, aż ciasto będzie złociste – opowiada pani Janina.
Produkt tradycyjny
Danie podaje się na gorąco lub jako zimną przekąskę. Możemy go spróbować na Podlasiu w tatarskich kwaterach agroturystycznych lub restauracjach, serwujących tatarskie specjały.
W 2005 roku pierekaczewnik został wpisany na Listę produktów tradycyjnych Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi w województwie podlaskim. Natomiast od 2009 roku posiada status Gwarantowanej Tradycyjnej Specjalności – produktu prawnie chronionego w Unii Europejskiej.
