Kuchnia norweska – czym się charakteryzuje?
Norwegia jest krajem leżącym w północnej części Europy na Półwyspie Skandynawskim. Stosunkowo surowy klimat charakteryzujący się długimi i mroźnymi zimami miał i ma ogromny wpływ na narodową kuchnię tego regionu. W dużej mierze znaczenie ma również długa linia brzegowa, dzięki której mieszkańcy mają całoroczny dostęp do ryb i owoców morza. Z czego jednak najbardziej słynie kuchnia norweska i jakie są jej znaki szczególne?
Produkty spożywcze popularne dla kuchni norweskiej
Ze względu na trudne warunki klimatyczne, mieszkańcy tego kraju musieli radzić sobie z tym, co mają. Postawili na rolnictwo i łowiectwo. Poza wspomnianymi już owocami morza i rybami na norweskim stole spotkamy więc jeszcze dziczyznę i warzywa – szczególnie korzeniowe, a także zboża, głównie owies i jęczmień.
Do najczęściej spożywanych ryb należą: łosoś, dorsz, makrela i śledź. Jada się je w postaci suszonej, wędzonej, marynowanej, gotowanej albo surowej. Z owoców morza najpopularniejsze są krewetki, kraby i małże.
Z kolei jeśli chodzi o mięso, to w Norwegii spotkamy przede wszystkim mięso łosia, renifera, baraninę i jagnięcinę, rzadziej drób. Mięsa z reguły podaje się w formie suszonej, solonej i wędzonej. Norwedzy nauczyli się, że na długą zimę potrzeba dobrze zakonserwowanej żywności, która nie będzie się psuła.
Dalsza część artykułu pod materiałem wideo
Gravlax - sushi po skandynawsku
W tym regionie świata nie są również obce dania mączne. Kluski, knedle, naleśniki i gofry to bardzo popularne dania w Norwegii.
Wśród serów największą popularnością cieszy się brunost. Jest to brązowy karmelizowany ser serwatkowy produkowany z różnych rodzajów mleka – koziego, krowiego, owczego.
Charakterystyczny dla kuchni tego kraju jest minimalizm w kwestii przypraw. Wielu mieszkańców używa właściwie tylko soli i pieprzu. Tradycyjna kuchnia norweska to prostota i nisko przetworzone produkty, co wcale nie musi oznaczać nudy.
Norweskie posiłki
Norwedzy najczęściej spożywają trzy lub cztery posiłki dziennie, z czego tylko obiad jest jedzony na ciepło.
Pierwszym posiłkiem dnia jest śniadanie, które popija się kawą, sokiem lub mlekiem. Zazwyczaj są to kanapki z chleba razowego, które można zjeść z mięsem, serem, dżemem, różnymi pastami. Popularnymi śniadaniowymi daniami są również musli i owsianka z jogurtem.
Około godziny 11.00-12.00 spożywany jest drugi posiłek. Zarówno dzieci, jak i dorośli nie wybierają się szkoły i pracy bez tzw. matpakke, czyli lekkich kanapek na bazie chrupkiego pieczywa.
Obiad podawany jest dopiero ok. 16.00-17.00. Z reguły na danie obiadowe składają się mięsa i warzywa. Popularne są przede wszystkim klopsiki, ryby i kiełbasy podawana najczęściej z ziemniakami, a czasami z ryżem lub makaronem. Obiad popijany jest kawą. Norwegowie należą do narodów, które wypijają największe ilości tego napoju. Przeciętny mieszkaniec sięga po kawę nawet pięć razy dziennie. Powinna być ona gorąca, bez mleka i bez cukru.
Czwartym posiłkiem dnia jest kolacja, z której jednak znaczna część Norwegów po prostu rezygnuje z racji tego, że obiady są późne. Jeśli już decydują się na kolację, to zjadają ją najpóźniej do godziny 20.00 i jest to z reguły kanapka.
Adobe Stock Jeśli chodzi o słodkości, to Norwedzy nie przepadają za słodkimi deserami. Raczej wolną te mniej słodkie. Lubują się np. w solonych cukierkach z lukrecji albo anyżu, brownie oraz w gofrach podawanych z dżemem, serem lub sosem.
Najpopularniejsze dania kuchni norweskiej
Mimo swojej prostoty, kuchnia norweska może poszczycić się niektórymi tradycyjnymi potrawami, które naprawdę warto spróbować. Należą do nich m.in.:
- Fiskeboller – rybne klopsiki podawane z białym sosem,
- Kumle – knedle z surowych tartych ziemniaków, które można jeść na słodko lub na wytrawnie,
- Pinnekjøtt – solone, a następnie suszone żeberka jagnięce, które moczy się w wodzie i gotuje przez ok. 3 godziny, dzięki czemu są miękkie i wprost rozpływają się w ustach,
- Svineribbe – żeberka wieprzowe, które piecze się z boczkiem i słoniną,
- Fårikål – jednogarnkowe danie z baraniny lub jagnięciny i kapusty, które podaje się z ziemniakami,
- Tørrfisk, czyli sztokfisz – niesolona ryba (najczęściej dorsz) suszona słońcu,
- Multekrem – owoce maliny moroszki podawane z bitą śmietaną,
- Riskrem – ryżowy pudding z bitą śmietaną oraz sosem z czerwonych jagód,
- Gravlax – surowy peklowany w soli łosoś z cukrem i koperkiem, który jest krojony w plastry i podawany jako przekąska,
- Grandiosa – norweska mrożona pizza na kruchym cieście i dodatkami, takimi jak sos pomidorowy, czerwona papryka, salami i ser,
- Kjøttkaker – niewielkie mięsne kuleczki z wieprzowiny usmażone na głębokim tłuszczu i podawane z brązowym sosem.
Do wyjątkowych i jednocześnie nieco kontrowersyjnych potraw należą z kolei:
- Lutefisk, czyli ryba mydlana – ryba (najczęściej dorsz) jest przez 5 dni moczona w wodzie. Następnie znów 5 dni moczy się w ługu sodowym, a przez kolejne 4 dni ponownie w wodzie. Potem rybę można usmażyć albo ugotować.
- Smalahove – suszona głowa owcy, którą podczas uboju odcięto, przekrojono na pół i pozbawiono mózgu. Głowę tę następnie moczy się w solance i wędzi. Z daniem tym wiąże się również zwyczaj, w którym chodzi o udowodnienie swojego męstwa. Aby to zrobić, należy wydobyć z owczej suszonej głowy oko, włożyć je do kieliszka z ziołowym spirytusem, czyli Aquavitem, i wypić wszystko do dna. Turyści powinni o tym pamiętać, gdyż Norwegowie lubią w ten sposób sprawdzać, czy ktoś nadaje się na prawdziwego obywatela Norwegii. Takie zabawy przywodzą na myśl zuchwałych Wikingów.
Norwegowie uchodzą za jeden z najzdrowszych narodów na świecie. Duże znaczenie ma tu właśnie ich dieta, która składa się głównie z nieprzetworzonych produktów, przede wszystkim ryb i owoców morza, które są bogate w kwasy omega-3.
