Kuchnia bałkańska. Uczta nie tylko dla mięsożerców

Chcesz się pochwalić swoimi kulinarnymi osiągnięciami? Masz ciekawy przepis? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl

Potrawa, zwana również cevapcici, jest klasyką kuchni bałkańskiej. Pochodzi z Chorwacji, ale cieszy się ogromną popularnością także w Serbii, Bośni czy Albanii. To po prostu podłużne kotleciki z mielonego albo siekanego mięsa (najczęściej wołowiny, baraniny lub jagnięciny) wymieszanego z cebulą, czosnkiem oraz przyprawami, przede wszystkim słodką papryką. Cevapi zazwyczaj piecze się na grillu, a następnie serwuje z plackiem pita albo pieczonymi ziemniakami, obowiązkowo z dodatkiem sosu, np. tzatziki.

Przysmak zwany często "chorwackim hamburgerem", choć wywodzi się prawdopodobnie z kuchni serbskiej. To płaski kotlet z siekanego mięsa (tradycyjnie powinien być mieszanką dwóch rodzajów: jagnięciny, baraniny, wołowiny, cielęciny lub wieprzowiny). W jego składzie nie powinno zabraknąć także drobno pokrojonej cebuli, ostrej papryki i czosnku. Pljeskavicę można smażyć albo grillować. Kotlet podaje się w bułce, ewentualnie na talerzu, z frytkami i pieczonymi warzywami.

Ulubiony dodatek do potraw, zwłaszcza mięsnych. Jest uwielbiany szczególnie w Serbii, gdzie rocznie produkuje się ponad 600 ton ajwaru, czyli lekko pikantnej pasty przyrządzanej ze słodkiej papryki, która wcześniej musi być obowiązkowo upieczona, a często niemal spalona, dzięki czemu nabiera niepowtarzalnego smaku i aromatu. Następnie jest miksowana z pieczonym bakłażanem (niekiedy zastępowanym kabaczkiem) i czosnkiem, a także doprawiana octem i papryczką chili (od jej ilości zależy ostrość specjału).

Macedońska odpowiedź na ajwar. Bazę tej pysznej pasty – znakomitego dodatku do pieczonych mięs i innych dań z grilla, a także kanapek, tostów, gulaszów czy sosów – także stanowi pieczona papryka, ale nie dodaje się do niej chili, co sprawia, że jest znacznie łagodniejsza w smaku. Częstym składnikiem pindżuru bywa posiekana natka pietruszki.

Potrawa, która narodziła się prawdopodobnie w Turcji, ale dziś jest rozpowszechniona także w Albanii, Chorwacji, Serbii, Czarnogórze, Kosowie czy Macedonii Północnej. Burek to placek z ciasta filo, którego nazwa pochodzi z języka greckiego i oznacza "liść", co bezpośrednio nawiązuje do cienkiej struktury wypieku wyrabianego z mąki, wody oraz niewielkiej ilości oliwy lub białego octu. Tradycyjnie nadziewa się go jagnięciną, serem (zwykle typu feta), ziemniakami, szpinakiem lub kapustą. Na Bałkanach burek to najpopularniejszy street food. Można go kupić niemal na każdym rogu.

Narodowe danie Bułgarów, którego nazwa nawiązuje do Szopów, czyli etnicznej grupy zamieszkującej zachodnie regiony kraju. Wbrew rozpowszechnionej opinii nie jest to jednak specjał ludowy z długą tradycją, gdyż jego receptura narodziła się w latach 50. XX wieku i była odpowiedzią na zapotrzebowanie coraz liczniejszego grona turystów odwiedzających Bułgarię. W składzie sałatki, popularnej także w Serbii, Macedonii i Czarnogórze, znajdują się pokrojone, surowe ogórki, pomidory, papryka, cebula oraz podobny do fety ser sirene, wyrabiany z mleka owczego lub krowiego.

Pyszny deser, który wywodzi się z kuchni tureckiej, ale dziś jest bardzo ceniony również w Grecji, Bułgarii i innych krajach bałkańskich. Nic dziwnego, bo trudno znaleźć miłośnika słodyczy potrafiącego oprzeć się baklawie, czyli płatom ciasta filo przekładanym warstwami pokrojonych orzechów (włoskich lub migdałów), zmieszanych z miodem, po czym zapiekanych, a na koniec polewanych lukrem lub syropem zrobionym z wody, cukru i soku cytrynowego i posypywanych zmiażdżonymi orzeszkami pistacjowymi.

Lubisz gołąbki? Musisz koniecznie spróbować ich chorwackiej wersji. Od naszego rodzimego przysmaku różni je jeden istotny szczegół – farsz jest zawijany w liście… kiszonej kapusty. Nadzienie przyrządza się z mielonego mięsa (najlepiej mieszanego, np. wieprzowiny i wołowiny), ryżu, cebuli oraz aromatycznych przypraw. Sarmę podaje się często z gęstą śmietaną. W rumuńskiej wersji farsz stanowi niekiedy mielone mięso ryb.