Jak podać gruszkę? Garść inspiracji

Warto spożywać gruszki dla ich walorów smakowych i odżywczych. Zawierają m.in. błonnik, pektyny, witaminy z grupy B, magnez, witaminę C, wapń, fosfor, miedź, żelazo. Ich spożywanie korzystnie wpływa na trawienie, ciśnienie krwi, samopoczucie, funkcjonowanie mózgu, odporność. Regularne spożywanie gruszek zapobiega zaparciom i usprawnia przemianę materii, korzystnie wpływa na drogi moczowe i działa uszczelniająco na naczynia krwionośne. Po gruszki warto sięgać jak najczęściej nie tylko ze względu na walory zdrowotne – to po prostu bardzo smaczny i uniwersalny owoc, który w kuchni można wykorzystać na wiele sposobów.

Gruszka doskonale komponuje się z mięsem – podkreśla jego smak, wynosi danie na inny poziom, bo jest słodka i soczysta. Gruszki z mięsem to tradycyjna niedzielna potrawa kuchni śląskiej wpisana na listę produktów tradycyjnych Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi, często serwowana z kluskami (knedlami) bułczanymi. Danie przygotowuje się z wieprzowiny i słodkich gruszek, najlepiej starej odmiany bergamotka (Bergamota Czerwona Jesienna oraz Bergamota Gansla). Gruszki do mięsa dusi się z dodatkiem cukru, goździków, cynamonu i odrobiną kwasku cytrynowego. Po wyjęciu owoców sos podprawia się zawiesiną z wody i mąki ziemniaczanej. Gotowe mięso należy pokroić w plastry i ułożyć na talerzu obok gruszek, po czym polać sosem.

Że gruszki świetnie nadają się do deserów, wiadomo nie od dziś. Gruszkowe torty, babeczki, tarty, placki to oczywisty wybór. Ciekawym deserem będą natomiast gruszki w galarecie. Składniki: 50 dag gruszek, 2 szklanki wody, 10 dag cukru, szklanka kremu waniliowego, 2 dag żelatyny, sok z cytryny do smaku. Wodę zagotować z cukrem. Gruszki umyć, obrać, przekrajać na pół, usunąć gniazda nasienne, włożyć do syropu, ugotować. Następnie wyjąć z syropu, wystudzić, napełnić kremem waniliowym, złożyć po dwie połówki, ułożyć w kompotierkach. Syrop wymieszać z sokiem z cytryn oraz namoczoną w zimnej wodzie żelatyną, zagotować, mieszając trzepaczką, zalać gruszki i pozostawić do zastygnięcia.

Będą zdrową przekąską, zwłaszcza dla dzieci. Składniki: 2 kg gruszek (dojrzałe, zdrowe, smaczne, twarde: letnich i jesiennych odmian), kwasek cytrynowy lub mlekowy do smaku. Gruszki umyć, większe obrać, przekrajać na pół, usunąć gniazda nasienne, pokrajać na 2 lub 4 części w zależności od wielkości. Włożyć do wrzącej, lekko zakwaszonej wody i gotować 5–6 minut. Odcedzić, ułożyć na sitach lub blasze wyłożonej pergaminem i suszyć na słońcu lub w suszarce czy piekarniku w temp. ok. 70 stopni. Pod koniec suszenia obniżyć temp. do 50 stopni. W czasie suszenia wskazane jest stosowanie krótkich przerw. Gruszki można przechowywać w szklanym pojemniku, w miejscu suchym i ciemnym.

Wysuszone gruszki można wykorzystać do przygotowania kompotu. Najprościej według przepisu: 2 i 1/3 szklanki wody zagotować z 10 dag cukru, skórką cytrynową i goździkami. Przecedzić, włożyć umyte i namoczone suszone gruszki (25 dag), ugotować. Następnie doprawić (sokiem cytrynowym do smaku), wystudzić, rozlać do kompotierek i podawać z łyżeczką. Wybornie smakuje również kompot z gruszek z białym winem, który doprawia się skórką pomarańczową i sokiem z cytryny, a słodki smak gruszek równoważy białe wino wytrawne. Tradycyjny przepis na kompot gruszkowy warto wzbogacić o wanilię. Gruszka wspaniale komponuje się też z cynamonem oraz imbirem.

Dzięki chrupkości i delikatnej słodkości gruszka staje się doskonałym dodatkiem do sałatek. Ważne jednak, żeby jej smak nie zginął pod warstwą śmietany czy majonezu – dressing powinien być lekki, na bazie dobrej oliwy. Świetnym dodatkiem do sałatkowego sosu będzie miód. Sałatkę można również skropić octem balsamicznym. Ciekawe połączenia smakowe: gruszka + bób + szynka, gruszka + soczewica + żurawina, gruszka + ryż + kurczak + ananas, gruszka + jajka + buraki, gruszka + groszek + pomarańcza, gruszka + banan + papryka + rzodkiewka, gruszka + szparagi + jajka, gruszka + fasola perłowa + ziemniaki, gruszka + kapusta czerwona + rodzynki, gruszka + jajka + pomidor + orzechy, gruszka + brokuły + oliwki.

Na liście produktów tradycyjnych znalazły się gruszki w syropie miodowym z woj. podkarpackiego. Przepis pochodzi ze wsi Nockowa, gdzie od dawien dawna rozwinięte było pszczelarstwo. Jak można przeczytać na stronie ministerstwa rolnictwa, "przygotowanie gruszek w syropie miodowym rozpoczynano od rozpuszczenia miodu w wodzie i gotowaniu go. Następnie oczyszczone i ugotowane do miękkości gruszki zalewano syropem. Gruszki przelewano kilkakrotnie gorącym syropem, potem układano w dużych słojach i znów zalewano wrzącym syropem tak, aby wszystkie były w nim zanurzone. Słoje przechowywano w miejscach chłodnych i przyciemnionych". Gruszki w syropie serwuje się również w wielu innych regionach Polski.

Gruszka jest tak smacznym i prostym w obróbce owocem, że nie potrzebuje wielu dodatków. Błyskawiczne przekąski z gruszki można wyczarować już z kilku składników. Przepołowiona, pozbawiona gniazd nasiennych gruszka będzie wspaniale smakować posmarowana masłem orzechowym; całość można oprószyć drobno posiekanymi orzechami albo wiórkami kokosowymi. Pyszne są też gruszki upieczone w cieście francuskim (wcześniej ugotowane w słodkich syropie). A jeśli ma być naprawdę prosto, gruszki dodawaj do koktajli, smoothie i twarożków, rób z nich sorbety i nalewki, wyciskaj soki.

Źródło przepisów (gruszki suszone, gruszki w galarecie, kompot z gruszek): "Ilustrowana kuchnia polska", Danuta i Henryk Dębscy, wyd. MUZA SA, Warszawa 1997, 2010.