Frużelina – kupować gotową czy zrobić samodzielnie?

W ostatnich latach słowo "frużelina" weszło do języka potocznego, masowo pojawia się m.in. w menu niemal każdego lokalu oferującego gofry, szczególnie w okresie wakacyjnym. Jednak ta nazwa jest zastrzeżona tylko do produktów nowosądeckiej firmy Prospona (jednego z czołowych polskich przedsiębiorstw specjalizujących się w wyrobie owocowych dodatków dla branży spożywczej), oferującej m.in. żelowane maliny, wiśnie, truskawki, gruszki, brzoskwinie, czarne jagody czy borówki amerykańskie.

Jednak w sklepach i internecie nie brakuje też frużeliny innych firm, zazwyczaj nazywanej po prostu owocami w żelu. Tego typu produkty cieszą się rosnącym zainteresowaniem, ponieważ są bez wątpienia pysznym dodatkiem nie tylko do gofrów, ale również rozmaitych wypieków i deserów, świetnie sprawdzają się choćby we włoskim specjale panna cotta.

Czy warto kupować gotową frużelinę? A może lepiej przygotować ją samodzielnie, zwłaszcza latem, gdy mamy łatwy dostęp do sezonowych owoców, które szczególnie dobrze znoszą żelowanie?

Frużelina – co w niej siedzi

Przed zakupem frużeliny na pewno warto przeczytać jej skład. Podstawowa zasada brzmi: im krótszy, tym lepszy. Najważniejszy jest procentowy udział owoców, które powinny stanowić przynajmniej 80 proc. zawartości puszki, wiaderka czy słoika. Niestety, często nie przekracza on 60 proc.

Co jeszcze znajdziemy w gotowej frużelinie? Zazwyczaj na kolejnych miejscach listy składników pojawia się woda i cukier, którego Polacy i tak nadużywają, w efekcie czego trzech na pięciu dorosłych mieszkańców naszego kraju ma nadwagę, a co czwarty jest otyły. Sacharoza przyspiesza też procesy starzenia organizmu, zakłóca gospodarkę hormonalną oraz osłabia układ odpornościowy. Zakwasza organizm, a także stanowi dobrą pożywkę dla drobnoustrojów, czego konsekwencją bywa próchnica, paradontoza, grzybica albo kandydoza. Dlatego lepszym rozwiązaniem jest poszukanie frużeliny, w której cukier został zastąpiony trochę zdrowszymi substancjami słodzącymi, np. erytrytolem czy sukralozą.

Żelowane owoce zazwyczaj zagęszcza się modyfikowaną skrobią kukurydzianą (kryje się pod symbolem E 1422), nieszkodliwą w małych dawkach, ale w nadmiarze zaburzającą przyswajanie wapnia, magnezu i żelaza, a także wywołującą dolegliwości trawienne: ból brzucha, biegunkę czy wzdęcia.

W składzie gotowej frużeliny nie może też zwykle zabraknąć najpopularniejszego przemysłowego regulatora kwasowości, czyli kwasu cytrynowego. Spożywany w zbyt dużych dawkach (pamiętajmy, że pojawia się także w wielu innych produktach) może negatywnie wpływać na przyswajanie cennych składników mineralnych (szczególnie wapnia), a także zwiększać ryzyko próchnicy czy nasilać dolegliwości związane np. z opryszczką.

Przepis na frużelinę

Jeśli chcemy mieć lepszą kontrolę nad składem, możemy samodzielnie przygotować frużelinę. Do jej wyrobu potrzebujemy dojrzałych owoców: wiśni, malin, jagód, truskawek, porzeczek czy czereśni. Najlepiej świeżych, choć dobrze sprawdzają się również mrożone, co sprawia, że specjał bez trudu przygotujemy przez cały rok, choć letni będzie na pewno najsmaczniejszy i najbardziej aromatyczny.

• Pół kilograma wybranych owoców dokładnie myjemy, po czym przekładamy do rondla z grubym dnem (mrożone podgrzewamy przez kwadrans na małym ogniu, co pewien czas mieszając).
• Następnie dosypujemy cukier. Jego ilość zależy od naszych preferencji smakowych, ale również zdrowego rozsądku – jeśli owoce są słodkie i dojrzałe, wystarczy zaledwie dwie łyżki słodzika, choć w niektórych przepisach pojawia się nawet pół szklanki cukru.
• Podgrzewamy na małym ogniu, a gdy cukier się rozpuści dodajemy płaską łyżkę mąki ziemniaczanej (wcześniej rozprowadzonej w niewielkiej ilości wody), sok wyciśnięty z połowy cytryny, ewentualnie także odrobinę korzennych przypraw, np. cynamonu czy kardamonu.
• Całość gotujemy przez minutę, po czym zdejmujemy z ognia. Frużelina jest gotowa.

Jeśli chcemy zachować ją na dłużej, jeszcze gorącą należy przełożyć do słoiczków, dobrze zakręcić i odwrócić do góry dnem.

W niektórych przepisach do frużeliny dodaje się także trochę żelatyny, zazwyczaj nie więcej niż łyżeczkę.