Budyń jęczmienny. Jak to zrobić?
Lubią go dzieci i dorośli, jednak zwykle przygotowanie budyniu ogranicza się do rozmieszania gotowego proszku z mlekiem. Skład sklepowych produktów często pozostawia jednak sporo do życzenia, dlatego warto przygotować pyszny deser samodzielnie, choćby z… kaszy jęczmiennej.
Budyń, zwany niekiedy także kisielem mlecznym, jest od dziesięcioleci jednym z najpopularniejszych deserów w polskich domach. Nasze babcie przygotowywały go zwykle samodzielnie, współcześni Polacy chętniej sięgają po gotowe produkty w proszku, który wystarczy rozmieszać z mlekiem.
Ich skład ma jednak niewiele wspólnego z tradycyjnymi recepturami budyniu, zazwyczaj znajdziemy w nim skrobię ziemniaczaną i kukurydzianą, sztuczne barwniki, aromaty i zagęszczacze, w tym kontrowersyjny karagen (według niektórych badań jego nadmierne spożycie może uszkadzać błonę śluzową żołądka i jelit, wywoływać stany zapalne i owrzodzenia, a nawet sprzyjać rozwojowi nowotworów). W gotowych budyniach nie brakuje też cukru, a niekiedy również utwardzonych tłuszczów roślinnych, które są jednym z głównych czynników wywołujących nadwagę i otyłość.
Lepszym rozwiązaniem wydaje się samodzielne przygotowanie pysznego deseru i to niekoniecznie z mleka, żółtek, cukru i mąki. Polska kuchnia ma długą tradycję eksperymentowania z tym specjałem. Maria Ochorowicz-Monatowa w słynnej "Uniwersalnej książce kucharskiej", której pierwsze wydanie ukazało się w 1910 r., zachwalała np. budyń przyrządzany z… wątróbki cielęcej albo gotowanych ryb.
Paweł Loroch o kuchni. Powinna być sercem domu
Ciekawą bazą potrawy mogą być również kasze, w tym kasza jęczmienna. Jak wykorzystać ją do przygotowania smacznego i aromatycznego budyniu, który świetnie sprawdzi w jesienne lub zimowe popołudnie?
Kasza jęczmienna – wartości odżywcze
Kasze już od czasów paleolitu stanowiły podstawę diety człowieka. Obłuszczone i rozdrobnione ziarna zbóż regularnie gościły również na staropolskich stołach. Początkowo była to przede wszystkim kasza jaglana, wytwarzana z prosa. Później w jadłospisie naszych przodków pojawiła się kasza jęczmienna, która szybko zdobyła powszechne uznanie.
To produkt o imponujących walorach odżywczych, skarbnica wielu cennych związków, choćby beta-glukanu, polisacharydu będącego jednym ze składników błonnika pokarmowego, wzmacniającego system odpornościowy, sprzyjającego regeneracji uszkodzonych tkanek, pomagającego w ochronie komórek przed szkodliwym działaniem stresu oksydacyjnego, a także skutecznie obniżającego poziom "złego" cholesterolu LDL oraz cukru we krwi.
Kasza jęczmienna dostarcza również solidnej dawki fitozwiązków, które m.in. wzmacniają mięśnie i naczynia krwionośne oraz działają ochronnie na wątrobę, nerki czy serce. Jest bogatym źródłem witamin z grupy B (zwłaszcza niacyny, bardzo potrzebnej naszemu mózgowi, biorącej też udział w syntezie ważnych hormonów płciowych, kortyzolu, tyroksyny i insuliny).
Dzięki spożywaniu kaszy jęczmiennej w znaczącym stopniu pokrywamy zapotrzebowanie organizmu w cynk, potas, żelazo, ale przede wszystkim wapń – żadna inna kasza nie zawiera tak dużo tego niezbędnego materiału budulcowego kości i szkliwa. Produkt posiada również niski indeks glikemiczny, dlatego jest wskazany dla diabetyków.
Budyń jęczmienny – jak to zrobić
Przygotowanie budyniu jęczmiennego nie jest trudnym zadaniem. Pół szklanki kaszy jęczmiennej zalewamy mlekiem krowim lub roślinnym (ryżowym, migdałowym, kokosowym), dosypujemy 3-4 łyżeczki cukru trzcinowego oraz szczyptę soli, a następnie gotujemy pod przykryciem, na bardzo małym ogniu, przez 15-20 minut, do czasu, aż kasza wchłonie większość płynu. Gorącą masę dokładnie miksujemy, najlepiej w blenderze kielichowym. Podczas blendowania możemy jeszcze dolać trochę podgrzanego mleka, by uzyskać pożądaną gęstość.
Zobacz też:
Budyń jęczmienny świetnie smakuje na ciepło, ale jest jeszcze lepszy po schłodzeniu. Warto serwować go z dodatkami, np. karmelizowanymi brzoskwiniami, śliwkami lub gruszkami, przyprawionymi cynamonem i kardamonem.
Możemy skorzystać z porady Marty Dymek, autorki bloga Jadłonomia, i podczas blendowania dodać do budyniu trochę chałwy. Znakomicie wzbogaci go również łyżeczka kakao albo kilka kostek rozpuszczonej czekolady, najlepiej gorzkiej. Ciekawym pomysłem jest też dodanie banana.
Do deseru znakomicie pasuje również syrop klonowy lub mus daktylowy (8-10 daktyli wystarczy zalać wrzątkiem, a po kilku minutach zmiksować na gładką masę z płynem, w którym się moczyły oraz łyżką kakao). Budyń jęczmienny można także posypać płatkami migdałowymi albo zaserwować ze świeżymi owocami: truskawkami, malinami czy borówkami.
