Borówka brusznica - leśny przysmak
Choć szczyt sezonu na te małe czerwone kulki przypada na sierpień, na przełomie września i października borówka owocuje po raz drugi. Plonów jest mniej niż latem, ale jeśli tylko znajdziemy dobre miejsce, uzbieranie małego wiaderka, które spokojnie wystarczy na domowe przetwory, nie powinno być problemem.
Choć szczyt sezonu na te małe czerwone kulki przypada na sierpień, na przełomie września i października borówka owocuje po raz drugi. Plonów jest mniej niż latem, ale jeśli tylko znajdziemy dobre miejsce, uzbieranie małego wiaderka, które spokojnie wystarczy na domowe przetwory, nie powinno być problemem. A naprawdę warto wykorzystać zdrowotne właściwości borówki.
Borówka brusznica, zwana też czerwoną, rośnie powszechnie w polskich lasach. Najczęściej i najobficiej w luźnych borach sosnowych. Małe czerwone kuleczki zbiera się znacznie łatwiej niż jagody, gdyż owoce są twarde, nie pękają i nie brudzą rąk. Są też trwałe, nie musimy się więc spieszyć z robieniem przetworów. W suchym, przewiewnym miejscu borówki mogą spokojnie poczekać kilka, a nawet kilkanaście dni zanim przygotujemy z nich soki, dżemy czy najbardziej popularną w naszym kraju galaretkę do mięsa.
Robienie przetworów jest właściwie koniecznością, gdyż surowe borówki nie znajdują wielu amatorów. Są cierpkie i gorzkawe. Jeśli jednak dodamy do nich cukier i poświęcimy kilka dni na przygotowanie, ten niepozorny owoc odwdzięczy się nam zarówno smakiem, jak i całą gamą cennych składników odżywczych.
Zarówno owoce, jak i liście brusznicy to bogate źródło witamin, garbników, kwasów organicznych i flawonoidów. Z tego powodu są często wykorzystywane jako surowiec zielarski, z którego produkowane są suplementy i leki.
- Borówka brusznica bogata jest w wiele cennych składników. Warto wymienić choćby flawonoidy takie jak izokwercyna, arbutyna, hiperozyd czy hydrochinion. Izokwercyna to przeciwutleniacz, który łącznie z witaminą C, także obecną w brusznicy, uszczelnia naczynia krwionośne i działa przeciwzapalnie. Z kolei arbutyna jest głównym aktywnym czynnikiem znajdującym się w liściach. Flawonoid ten wykazuje sile działanie odkażające, dlatego borówka polecana jest w zakażeniach dróg moczowych - tłumaczy Dominika Dietrich-Stefankiewicz, dietetyk medyczny z Akademii Skutecznej Diety w Gdańsku.
Innym niezwykle cennym składnikiem są antocyjany, a dokładnie ideina - czerwony barwnik, który chroni organizm przed działaniem wolnych rodników.
- Antocyjany w organizmie człowieka wykazują działanie przeciwalergiczne, przeciwgrzybicze, dodatkowo pomagają w przyswajaniu witaminy C oraz przeciwdziałają jej utlenianiu. Zmniejszają też utlenianie frakcji cholesterolu LDL, tym samym przyczyniając się do zmniejszenia ryzyka powstawania miażdżycy - wyjaśnia dietetyczka. - Jeszcze jedną ważną rolą antocyjanów jest korzystne działanie na układ pokarmowy - przyspieszają przemianę materii i regulują gospodarkę tłuszczową.
Dzięki cennym składnikom odżywczym (także witaminom C, A i P) te małe owoce mają duży wpływ na funkcjonowanie ludzkiego organizmu. Wywary z liści można stosować w przypadku reumatyzmu.
- Borówka polecana jest także w przypadku zakażeń pęcherza moczowego i kamicy nerkowej. A ze względu na właściwości antyseptyczne i ściągające stosuje się ją również przy biegunkach - dodaje Dominika Dietrich-Stefankiewicz. - Jeśli jednak przyjmujemy borówkę nie w formie dodatku do żywności, a preparatów medycznych, ściśle przestrzegajmy zalecanych dawek. Przedawkowanie preparatów z borówki brusznicy może spowodować bóle żołądka, zaparcia, nudności i wymioty - ostrzega dietetyk medyczny.
Dlatego lepiej włączyć borówkę do codziennej diety i cieszyć się nie tylko z jej prozdrowotnych właściwości, ale także z niepowtarzalnego smaku. Czerwone twarde owoce mają wiele zastosowań. Najpopularniejsza jest jednak galaretka. Jak ją zrobić?
Na każdy kilogram owoców potrzebny jest kilogram cukru. Oczyszczone owoce gotujemy wraz z cukrem przez kilka dni. Najważniejsze, by masa gotowała się na małym ogniu, ok. 20-30 minut od zagotowania. Owoce mieszamy, najlepiej drewnianą łyżką. Następnie zostawiamy do ostudzenia i gotujemy ponownie (1-2 razy dziennie, przez 3-4 dni). Gdy borówki są już rozgotowane, a masa gęsta - baza jest gotowa. Kolejny krok to dodanie gruszek. Wybieramy twarde owoce, obieramy, kroimy w ćwiartki lub ósemki, wydrążamy gniazdo nasienne i dodajemy do borówek. Gotujemy 1-2 razy (tak samo jak wcześniej borówki z cukrem) po ok. 20 minut. Gruszki powinny zmięknąć, ale nie mogą się rozpadać. Jeszcze gorącą galaretkę wkładamy do czystych słoików i pasteryzujemy. Przechowujemy w chłodnym, suchym miejscu.
Ten słodko-cierpki borówkowy przysmak idealnie pasuje do mięs, szczególnie podkreśla smak dziczyzny lub kaczki. Galaretkę można też wykorzystać do deserów czy, podobnie jak dżem owocowy, do naleśników i kanapek.
AD/mmch/kuchnia.wp.pl
