Wodór - E949
Czytając etykiety z niepokojem spoglądamy na zawarte w produkcie związki E. Nie każdy z nas posiada wiedzę o tym, jakie pełnią one funkcje i po co w ogóle dodaje się je do żywności, stąd też podchodzimy do nich nieufnie. Ale wybór produktu bez dodatkowych, wspomagających substancji jest w zasadzie niemożliwy. Dlatego też warto poszerzyć swoją wiedzę na temat dodatków E, ponieważ często pod tajemniczym symbolem, kryje się dobrze znana nam substancja. Tak jest chociażby z E949, czyli po prostu wodorem.
Wodór E949, co to jest?
Wodór, to pierwiastek chemiczny, który rozpoczyna układ okresowy. Jest najlżejszym i jednym z najbardziej rozpowszechnionych gazów na naszej planecie. Prawdopodobnie znany był już w XVI wieku, jednak dopiero w 1776 roku angielski chemik Henry Cavendish opisał jego właściwości. Gaz ten został wykorzystany przez technologię żywności i zakwalifikowany w dodatkach, jako gaz spożywczy o numerze E949.
Wodór jest bezbarwny i bezwonny. Ponieważ spowalnia proces oddychania tlenowego, jego użycie sprawia, że produkt spożywczy na dłużej zachowuje świeżość. Wodorem wypełnia się opakowania z żywnością. Proces ten następuje przed, w trakcie lub po umieszczeniu żywności w pojemniku.
Wodór, gaz do pakowania
Technolodzy i producenci żywności, wciąż szukają sposobów na wydłużenie przydatności do spożycia artykułów spożywczych, w taki sposób, aby nie ingerowały one w ich właściwości oraz unikając sztucznych, szkodliwych składników. Coraz popularniejszą metodą na ulepszenie trwałości produktu, jest pakowanie w modyfikowanej atmosferze.
Technologia MAP, to metoda, która często uzupełnia także inne metody konserwacji żywności. Do pakowania żywności używa się specjalnej mieszaniny różnych gazów, zwykle atmosferycznych, zatem np. tlenu, dwutlenku węgla i azotu. Wzrost mikroorganizmów hamuje także wodór, który jest o tyle cenny, że można stosować go samodzielnie, jak i w mieszaninach gazów o ustalonych oczywiście proporcjach.
Zastosowanie E949 do pakowania artykułu spożywczego sprawia, że produkt nie tylko na dłużej zachowuje termin ważności, ale także łatwiej się go przechowuje. Dlaczego tak się dzieje? Kiedy żywność zaczyna reagować z powietrzem (głównie z tlenem) jej jakość ulega pogorszeniu, ze względu na działania mikrobiologiczne, enzymatyczne, fizyczne i biochemiczne. Dlatego podczas pakowania żywności, zastępuje się powietrze wodorem, który posiada ochronne właściwości. Nie tylko poprawia to wygląd zewnętrzny artykułu spożywczego, ale przede wszystkim pozwala na dłuższe zachowanie jego świeżości.
E949 do utwardzania olejów
Czy wiesz, jak wygląda produkcja margaryny? Uzyskuje się ją z olejów roślinnych, które nie zawierają cholesterolu np. ze słonecznika, rzepaku, soi, orzeszków arachidowych czy palm oleistych. Ze względu na obecność nienasyconych kwasów tłuszczowych, występują one w postaci ciekłej, jednak nim trafią do margaryny, muszą zmienić konsystencję. Proces przemiany tłuszczu ciekłego w stały nosi nazwę uwodornienia.
Wodór E949 wykorzystuje się przy utwardzaniu oleju z nasion bawełny, sojowego oraz kukurydzianego. Poprzez uwodorowanie nienasyconych kwasów tłuszczowych w olejach roślinnych, wodór wykorzystywany jest przy produkcji margaryny. Utwardzenie ciekłych tłuszczów, czyli przemienienie ich w tłuszcze stałe, prowadzi do wysycenia wiązań pomiędzy atomami węgla w cząsteczce. Proces ten wiąże się z przetłaczaniem wodoru przez warstwę ogrzanego oleju z katalizatorem. Dzieje się to w wysokiej temperaturze i ciśnieniu. Taka metoda utwardzania tłuszczy nazywa się metodą Normanna, od nazwiska jej twórcy Wilhelma Normmana. Innym sposobem utwardzania olejów jest metoda Wilbuszewicza, która polega na tym, że rozpylony olej wraz z katalizatorem wprowadza się do wypełnionego wodorem reaktora.
Wodór w produkcji sorbitolu
Jak otrzymuje się wodór? Wodór powstaje na skutek elektrolitycznego rozkładu wody lub w wyniku rozkładu węglowodorów. Wodór może łączyć się z niemetalami tworząc np. wodę, siarkowodór, chlorowodór czy amoniak.
E949 bierze także udział w tworzeniu sorbitolu. Jest to alkohol wielowodorotlenowy, otrzymywany przez uwodornienie glukozy, jest substancją intensywnie słodzącą o symbolu E420.
Jak widzimy, wodór z powodzeniem jest używany w przemyśle spożywczym. Używany jako gaz do pakowania i utwardzacz do olejów roślinnych, staje się niezbędny w procesie technologii żywności. Dziennie, bezpieczne spożycie wodoru nie zostało określone. Wodór jest uznawany za nieszkodliwy dla zdrowia.
Kornelia Ramusiewicz