Dwutlenek siarki - E220

Dwutlenek siarki określany także jako bezwodnik kwasu siarkowego, to bezbarwny, drażniący drogi oddechowe gaz, charakteryzujący się gryzącym zapachem, tym samym jaki możemy poczuć zapalając zapałkę. Jako produkt uboczny procesu spalania, w znacznym stopniu przyczynia się do zanieczyszczenia atmosfery – znajdziemy go w składzie smogu występującego nad aglomeracjami miejskimi, a także w kwaśnym deszczu odpowiadającym m.in. za niszczenie budynków i pomników. W postaci syntetycznej, powstałej wskutek spalania siarki lub siarkowodoru, na szeroką skalę stosowany jest w przemyśle spożywczym.

Jak działa dwutlenek siarki E220?

Dwutlenek siarki zapobiega namnażaniu bakterii, drożdżaków i grzybów. Ze względu na właściwości utleniające, pomaga produktom spożywczym, zwłaszcza owocom, zachować ładny kolor i świeży aromat. Po rozpuszczeniu w wodzie tworzy kwas, dlatego też najbardziej efektywnie działa w środowisku kwaśnym bądź lekko kwaśnym, co zawęża nieco pole jego wykorzystania. Nie stosuje się go w produktach o naturalnym pH, np. jogurtach naturalnych czy olejach roślinnych.

Gdzie znajdziemy dwutlenek siarki?

O obecności dwutlenku siarki w danym produkcie informuje umieszczony na etykiecie symbol E220, choć zamiast niego może pojawić się sformułowanie „zawiera siarczany (siarczyny)” czy też „konserwowany siarką”. Chętnie sięgają po niego producenci suszonych owoców, soków owocowych oraz bakalii. Aby zrozumieć sposób działania E220, najłatwiej przyjrzeć się dostępnym w sklepach suszonym morelom. Te z dodatkiem chemikaliów będą bardziej atrakcyjne wizualnie, zachęcające jasną, pomarańczową barwą, te pozbawione dodatku – o wiele ciemniejsze, wręcz brązowe. Obecność E220 zdradzi także ich zapach, mniej naturalny, nieco kwaśny. Różnicę można wyczuć też w smaku. Niesiarkowane owoce są słodsze i bardziej aromatyczne.

Lista produktów spożywczych, w których możemy znaleźć konserwant E220 jest jednak o wiele dłuższa. Związek bywa stosowany m.in. w produkcji musztardy, żelatyny, marmolady, słodkich polew, dżemów, galaretek czy piw. Może wystąpić w składzie mrożonek, a nawet mąki, jako środek bielący.

Na ogromną skalę stosuje się go do wyrobu wina. Nie tylko zdecydowanie wydłuża okres jego przydatności do picia, ale chroni je przed zmianą barwy i wzmacnia aromat trunku. Przeciwdziała namnażaniu mikroorganizmów niekorzystnie wpływających na jego walory smakowe, nie niszcząc przy tym drożdży winnych. E220 najłatwiej wyczuwalny jest w przypadku win słodkich, dlatego smakosze po nalaniu poddają je wietrzeniu poprzez mieszanie alkoholu w kieliszku. Utrzymywanie się charakterystycznego zapachu w winach wytrawnych powinno być dla nas sygnałem, że proces produkcyjny nie przebiegł tak, jak powinien lub napój został zsiarkowany nadmiernie. Uznaje się, że trunki z najwyższej półki produkowane są w sposób całkowicie naturalny, bez chemicznych dodatków tego typu.

E220 a zdrowie

Szkodliwy wpływ dwutlenku siarki na nasze zdrowie został udowodniony naukowo, dlatego, zgodnie z postulatami środowisk medycznych, Unia Europejska zarządziła umieszczanie na etykietach win i innych produktów spożywczych informacji o obecności tego związku w składzie. Co prawda niewielka jego ilość nie sieje w organizmie spustoszenia, jednak przekroczenie ustalonej, bezpiecznej normy wynoszącej 0,7 mg na kilogram masy ciała, zwiększa ryzyko wystąpienia szeregu nieprzyjemnych objawów.

Spożycie zbyt dużej ilości produktów konserwowanych za pomocą dwutlenku siarki może wywoływać dolegliwości ze strony układu trawiennego, takie jak nudności i wymioty. Konsekwencją bywają także bóle głowy, a w przypadku astmatyków – trudności w oddychaniu. Szczególną ostrożność powinny zachować osoby ze skłonnościami do reakcji alergicznych. Dwutlenek siarki nie należy co prawda do grupy alergenów, jednak łącząc się z obecnymi w organizmie białkami, może wywoływać uczulenie. Znaczne przedawkowanie związku wiąże się z ryzykiem obniżenia ciśnienia tętniczego, a także z rozwojem zapalenia oskrzeli.

Związek negatywnie wpływa ponadto na witaminy, które trafiają do naszego organizmu wraz z pożywieniem. Obniża stopień ich przyswajalności, narażając nas na groźne w skutkach niedobory. Dotyczy to zwłaszcza witaminy B1, biorącej udział m.in. w procesie spalania tłuszczów, B12 wspomagającej pracę mózgu oraz witaminy A warunkującej wyraźne widzenie czy zdrowie włosów, skóry i paznokci.

Czy wiesz, że..?

Dwutlenek siarki stosowany był w przemyśle winiarskim jeszcze przed narodzinami Chrystusa w starożytnym Egipcie oraz Imperium Rzymskim. Od XVIII wieku jest to właściwie jedyny związek konserwujący stosowany na szeroką skalę na całym świecie. Niegdyś siarkowanie polegało na spaleniu kawałka siarki w beczce służącej do przechowywania trunku zaraz przed nalaniem. Dziś w tym celu stosowane są butle ze sprężonym dwutlenkiem siarki.