Czy kurze jajo jest najlepsze?
Wielkanoc musi kojarzyć się z jajkiem - pisanki, dzielenie się jajem, potrawy jajeczne - to nieodłączne atrybuty wiosennego święta. Zazwyczaj jemy kurze, ale coraz częściej na naszych stołach rządzi jajeczna różnorodność. Wiesz, które z nich są najlepsze?
Jajko uważane jest za produkt o doskonałym składzie pod względem ilości i proporcji składników odżywczych. Zawiera wszystkie aminokwasy egzogenne, tzn. te, których organizm człowieka nie wytwarza, a które są dla niego niezbędne i dlatego musi je dostarczać razem z pokarmem. Oprócz cennego białka jajko zawiera również wiele witamin i składników mineralnych takich jak: żelazo, fosfor, siarka, wapń, potas, chlor, cynk oraz jod, a także witaminy A, D, E, witaminy z grupy B, kwas foliowy, a także barwnik - lecytynę.
Jajko swoją złą sławę zawdzięcza dużej zawartości cholesterolu w żółtku. Przez wiele lat było uważane za produkt podnoszący poziom cholesterolu we krwi, jednakże nie ma żadnych badań potwierdzających tę teorię. Naukowcy uważają nawet, że zawarta w jajku lecytyna oraz wielonienasycone kwasy tłuszczowe zapobiegają odkładaniu się cholesterolu na ścianach tętnic.
Sposobów ich przyrządzania też jest kilkadziesiąt. Mogą być jajka na twardo, na miękko, sadzone czy w koszulkach. Do tego jajecznica, pasta jajeczna, kogel-mogel. W zależności od krajów i tradycji mamy jaja po chińsku, jaja herbaciane czy nawet kiszone.
Osoba, która nie ma problemów w podwyższonym cholesterolem może jeść nawet 7-8 jaj tygodniowo (Światowa Organizacja Zdrowia WHO dopuszcza nawet 10 jaj tygodniowo). Jednakże osoby z chorobami serca, miażdżycą, lub u których zaobserwowano podwyższony poziom cholesterolu powinny ograniczać spożywanie jaj do 3 sztuk tygodniowo. Ważna również jest postać w jakiej spożywamy jaja. Najzdrowsze i lekko strawne są jaja gotowane na miękko, jajecznica na parze lub w wersji mniej tłuszczowej jajecznica składająca się z np. 1 jaja całego i 2 białek. Pamiętajmy też, by nie gotować jajek zbyt długo, nawet na sałatkę. Po 10 minutach białko traci swoje odżywcze wartości, a wokół zółtka tworzy się szaro-zielony nalot, czyli siarczek żelaza odpowiedzialny za charakterystyczny, niezbyt miły zapach.
W Polsce najbardziej popularne są jaja kurze. Najzdrowsze jaja znoszą kurki zielononóżki, które hodowane są wyłącznie w gospodarstwach ekologicznych. Takie jaja mają większe żółtka i o jedną trzecią mniej cholesterolu, dodatkowo rzadziej uczulają alergików. Uważajmy jednak w sklepach, bo producenci coraz częściej zamiast jaj tej modnej rasy podkładają większe, ale tańsze. Pamiętajmy, że zielononóżka składa małe, podłużne jaja o kremowej barwie.
Niewiele osób miało okazję skosztować jaj kaczych, które w pewnych regionach naszego kraju uważa się nawet za nienadajace się do jedzenia. Nie do końca jest to prawda, bo jaja kacze stanowią dobry dodatek do sałatek i przekąsek i odznaczają się dość dużą zawartością i objętością żółtka. Poza tym świetnie zagęszcza się nimi sosy. W 100 gr jajka kaczego jest ok. 13 gr białka, 14 gr tłuszczu, ma ok. 185 kcal.
Większe od kaczych są jajka gęsie. Podobnie jak kacze są dość pożywne, ale ciężkostrawne. Zawierają dużo tłuszczu. Mają oleisty smak, dlatego najczęściej wykorzystuje się je do wypieków. Jaja indycze, jeszcze większe od gęsich są też zdrowsze. 100 gr zawiera 14 gr białka, ale tylko 12 gr tłuszczu. Mają też nieco mniej kalorii (171 kcal). Można je gotować na twardo lub miękko, smażyć na jajecznicę, dodawać do sałatek, jako przekąskę np. z pastą łososiową, kaparami lub tradycyjnie z majonezem i szczypiorkiem, ponadto nadaje się do ciasta naleśnikowego, omletów oraz wypieków cukierniczych, ciast i tortów.
Największe na stołach są, coraz bardziej popularne także w Polsce, jaja strusie. Fermy, na których hoduje się australijskie i afrykańskie gatunki nie są już u nas rzadkością. Jedno jajo waży ok. 1650 gr. Składa się z ok. 1 kg białka i 320 gr żółtka. Ma co prawda sporo cholesterolu, ale nawet pięć razy więcej cennych nienasyconych tłuszczów niż jaja kurze. Niestety, średnio kosztuje ok. 50 zł za sztukę. Jest jeszcze jeden problem - do jaja strusiego dosyć trudno się “dobrać “, bo ma 10-krotnie grubszą skorupkę od kurzego. Ugotowanie jednego zajmuje nawet 2,5 godziny!
Po drugiej stronie znajdują się jajka mniejsze od kurzego. Jaja przepiórcze wykorzystuje się w diecie dzieci uczulonych na białko kurze. Jedno kurze jajko można zastąpić trzema, czterema przepiórczymi. Mają one więcej żółtka, mniej tłuszczu. Jest w nich więcej składników mineralnych i witamin.Polecane są chorym na astmę, cukrzycę, anemię, z problemami wątrobowymi i nerkowymi, a to dzięki obecności fosforu, żelaza, miedzi, cynku oraz witamin z gruby B. Uznawane są za silnie działający afrodyzjak, a bonusem jest ich działanie regeneracyjne.
Jaja perliczek z kolei cechuje większy procent udziału żółtka w porównaniu do jaj kur. Jaja te ważą średnio 36 g (kurze to ok. 60 gramów). Są one bardzo zdrowe, zawierają zdecydowanie mniej cholesterolu niż jajka kurze.
AD/mmch
Polecamy również: