Bentonit - E558

Jest ich ponad 1500 i nie sposób ich uniknąć w żywności. Dodatki do pożywienia o symbolu E – bo o nich mowa – stosowane są w wielu produktach spożywczych, jako konserwanty, barwniki, nośniki i regulatory kwasowości. Dzięki nim pożywienie chronione jest przed bakteriami i pleśnią, ponadto działają na zachowanie przez żywność na dłużej jej właściwości, takich jak smak i zapach.

Czy wszystkie konserwanty są bezpieczne? W takich ilościach w jakich znajdują się w żywności tak, ponieważ zanim Światowa Organizacja Zdrowia dopuści je jako dodatek, zostają rzetelnie przebadane. Mimo to nadal nieufnie sięgamy po produkt zawierający konserwanty, obawiając się, że są szkodliwe dla zdrowia. A jak to jest w przypadku bentonitu?

Bentonit, określany w przemyśle żywności jako substancja o symbolu E558, to substancja przeciwzbrylająca, zagęstnik i nośnik dodawany do barwników, które używane są do barwienia żywności oraz do produkcji wina. Bentonit to skała osadowa, powstała w skutek przeobrażenia się tufów i tufitów.

W naszym kraju naturalnie występuje w rejonach Kielc i Karpat. Bentonit to krucha skała, o barwie białej, żółtej, szarej lub brunatnej. Dobrze chłonie wodę, pod wpływem której pęcznieje. Skała ta składa się przede wszystkim z potasu, sodu, aluminium oraz wapnia. W przemyśle spożywczym bentonit określany jest jako środek pomocniczy i jest to związek naturalny, otrzymywany właśnie ze skały.

Bentonit nie jest zbyt popularną substancją, jednak wykorzystywany jest w technologii żywności do barwienia wina oraz do klarowania soków, moszczy, piwa, wina i miodów pitnych. Dodawany jest także do kawy rozpuszczalnej, aromatów, przypraw, tłuszczów i olei jadalnych, mleka w proszku, soli spożywczej oraz jej zamienników, serów twardych półtwardych i topionych, które są dostępne w plasterkach. Odnajdziemy go również w gumie do żucia i ryżu.

Nie zostało określone dzienne, bezpieczne spożycie bentonitu. Jest on uznawany jako nieszkodliwy dodatek do żywności. Udowodniono jednak, że w przypadku przedawkowania bentonitu może to prowadzić do magazynowania się glinu w organizmie oraz przyczynić się do powstania choroby Alzheimera. Substancji tej powinny unikać osoby, które cierpią na choroby związane z nerkami. Ponadto warto widzieć, że w kontakcie ze skórą, bentonit może zatykać pory co utrudnia jej prawidłowe funkcjonowanie.

Nazwa bentonit pochodzi od nazwy miasta, gdzie odkryto największe złoża tej skały, było to Fort Benton, w stanie Wyoming. Substancja ta, o czym niewielu z nas wie, używana jest także w celu przeprowadzenia detoksu w organizmie. Bentonit działa jak środek przeczyszczający, ponieważ przyciąga toksyny i pozwala na szybkie usunięcie ich z organizmu.

Poza technologią żywności, bentonit wykorzystywany jest w budownictwie do produkcji zawiesiny bentonitowej oraz masy formierskiej. Używa się go także jako żwirek dla zwierząt, a ponadto odnajduje zastosowanie w ochronie środowiska, w płuczkach wiertniczych. Bentonit jest wykorzystywany również w farmaceutyce, gdzie jest składnikiem leków zobojętniających kwas solny oraz w kosmetyce do produkcji kosmetyków do twarzy, głównie maseczek.

Często w kontekście bentonitu kosmetolodzy wspominają o glince bentonitu, która jest jedną z najsilniejszych i najbardziej skutecznych glinek leczniczych. W takim wypadku glinka bentonitowa wygląda jak drobny proszek, który nie ma zapachu i nie zmienia zabarwienia podczas przechowywani. Ponadto w takiej postaci bentonit jest aksamitny w dotyku. Wśród bentonitu wyróżniamy kilka rodzajów, jednak najbardziej wartościowy jest bentonit sodowy i wapniowy, które różnią się między sobą mocą absorpcyjną.

Kornelia Ramusiewicz