8 ziół i przypraw o działaniu antybakteryjnym

Jej nazwa wywodzi się od łacińskiego słowa "salvus", co oznacza "zdrowie". Szałwia już w starożytności była stosowana jako roślina lecznicza. W średniowieczu przyrządzano z niej napary na przeziębienie czy gorączkę. Ponieważ ma właściwości bakteriobójcze, szałwię lekarską można stosować zewnętrznie do płukania jamy ustnej, gardła, a także przy ropnym zapaleniu dziąseł, pleśniawce i anginie. Szałwia łagodzi również kaszel. Sprawdzi się jako przyprawa do mięs, sałatek, zapiekanek, a także ciast i deserów. By przygotować napar, 1-2 g ziół należy zalać szklanką wrzącej wody i parzyć pod przykryciem przez kwadrans. W okresie osłabienia pić szklankę naparu 1-3 razy dziennie.

EPN/mmch/kuchnia.wp.pl

Razem z tymiankiem jest częstym składnikiem tabletek na gardło. Ta roślina z rodziny astrowatych, zwana końskim kopytem, białkuchem albo kaczyńcem, ma silne działanie lecznicze. Działa wykrztuśnie, dlatego sprawdza się w przewlekłym kaszlu, astmie czy zapaleniu oskrzeli. Ponieważ liście zawierają 7-9 proc. śluzu, podbiał ma zastosowanie głównie w stanach zapalnych i nieżytach dróg oddechowych, jamy ustnej i krtani. Liście kupimy np. w sklepie zielarskim. Ich łyżeczkę należy zalać szklanką wrzącej wody i parzyć przez 10-15 minut, odcedzić. Ciepły napar pić 3-4 razy dziennie. Podbiał może też trafić do zdrowej surówki, razem z dymką, marchewką, czosnkiem i selerem naciowym. Doprawić oliwą, solą, pieprzem, sokiem z cytryny.

Jest jedną z najstarszych przypraw świata. Pasuje zarówno do wypieków, jak i mięs, można dodawać go do napojów, nalewek, herbaty. Obecny w cynamonie aldehyd cynamonowy ma właściwości przeciwgrzybicze, antynowotworowe i antymutagenne. Działa antybakteryjnie i przeciwutleniająco. Dodawanie tej przyprawy do potraw jest szczególnie wskazane zimą, bo podnosi ona odporność organizmu i wykazuje działanie przeciwzapalne, chroniąc nas przed infekcjami. Mieszanka cynamonu i miodu pomoże na przeziębienie. Cynamon wzmacnia także serce, ułatwia oddychanie, pobudza apetyt, pomaga zwalczyć grypę. Laskę cynamonu warto wrzucić do gorącej herbaty.

To popularne zioło stosowane jest głównie w niestrawności i bólach brzucha. Ma ponadto właściwości przeciwbakteryjne, przeciwwirusowe i uspokajające. Olejek miętowy zastosowany zewnętrznie pomoże w nieżycie nosa i wzmacnia system immunologiczny, a rozpylony w powietrzu ułatwi oddychanie. Inhalacje warto robić w nieżytach gardła i oskrzeli. Liście mięty pieprzowej można dodawać do mięs (szczególnie jagnięciny i baraniny), wrzucać do herbaty i napojów, deserów, sałatek, sosów, dipów. Mięta dobrze smakuje zarówno świeża, jak i suszona. Możemy zrobić z niej masło ziołowe - listki trzeba drobno posiekać i utrzeć z miękkim masłem, a następnie schłodzić w lodówce.

Roślina idealna na zimę. Korzeń pomaga na przeziębienie, lekką gorączkę, kaszel, niestrawność, biegunkę. Działa rozgrzewająco i napotnie, pobudza układ odpornościowy. Jego spożywanie zaleca się osobom skarżącym się na zimne stopy i dłonie. Z badań naukowców z Uniwersytetu Columbia w Nowym Jorku wynika, że imbir może być stosowany jako skuteczny środek w leczeniu bakteryjnego zakażenia dróg oddechowych. Z imbiru przygotujemy uzdrawiający napój, obierając go ze skórki i krojąc na 4-5 plasterków. Należy je połączyć z 2 plasterkami cytryny, wrzucić laskę cynamonu i zalać wrzątkiem. Odstawić na parę minut, wypić gorące. Starty imbir można też wrzucić do herbaty i wlać sok z cytryny. Pamiętajmy też, że imbir dodany do potrawy nie tylko rozgrzewa i wzbogaca jej smak, ale też przeciwdziała dolegliwościom reumatycznym.

To górskie zioło ma podobne właściwości lecznicze co czosnek pospolity. Działa silnie bakteriobójczo, więc jest znakomite właśnie teraz, gdy jesteśmy narażeni na infekcje. Jest szczególnie przydatny w leczeniu schorzeń górnych dróg oddechowych. Ponieważ roślina zawiera sporo witaminy C, wzmacnia odporność organizmu, wspierając go w walce z przeziębieniem. Nalewka z czosnku niedźwiedziego pomoże zwalczyć sezonowe choroby oraz schorzenia układu krążenia. W kuchni najlepiej wykorzystywać młode liście czosnku. Po roztarciu zioło ma smak i zapach podobny do tradycyjnego czosnku, ale nie pozostawia przykrego oddechu.

Zwany również macierzanką zwyczajną tymianek stosowany był już przed tysiącleciami jako naturalny środek bakteriobójczy. Działa także grzybobójczo i wykrztuśnie. Stosowany w kaszlu i dolegliwościach gardła. Pomoże również na brak apetytu. Substancje obecne w liściach tymianku wykazują działanie przeciwutleniające. Zioło pobudza działanie żołądka, serca i nerek, działa wykrztuśnie, przeciwskurczowo i ściągająco. Napar z tymianku pomoże na stany zapalne jamy ustnej, w bólach reumatycznych i schorzeniach układu oddechowego. Roślinę można dodawać do rosołu, bulionu, sosów mięsnych, pieczonych ziemniaków, białego sera, dań z jajek itp. Świetnie pasuje do potraw z roślin strączkowych.

Roślina od lat jest wykorzystywana jako środek leczniczy w chorobach górnych dróg oddechowych. Prawoślaz działa przeciwkaszlowo, łagodząco, osłaniająco. Ma właściwości przeciwzapalne i pobudza wydzielanie śluzu, przez co ułatwia odkrztuszanie. Znane jest także jego działanie regulujące pracę przewodu pokarmowego. Prawoślaz, a ściślej jego korzeń, był też tradycyjnym składnikiem cukierków marshmallows - teraz zamiast niego stosuje się żelatynę. Sproszkowane korzenie podgrzewane z cukrem tworzą delikatną, słodką masę, którą możemy sami przyrządzić. Zawierają skrobię, pektyny, asparaginę, sole mineralne, garbniki i betainę.

Na chrypkę, kaszel i stany zapalne gardła pomoże napar z prawoślazu - przyrządzimy go, półtorej łyżki suszonego surowca zalewając szklanką wrzątku i odstawiając pod przykryciem na ok. 30 minut. Odcedzić i pić po 1/3 szklanki trzy razy dziennie. Na zimowe infekcje warto także pić herbatkę z prawoślazu.

EPN/mmch/kuchnia.wp.pl