Żurawina - zdrowy i smaczny produkt na zimę
Czerwone kulki kojarzą nam się z ozdobami girland i świątecznymi wypiekami. Jak się okazuje, żurawina to doskonałe źródło witamin i cennych pierwiastków. Oto jak jej użyć w kuchni.
Cenne owoce i sok
Czerwone kulki kojarzą nam się z ozdobami girland i świątecznymi wypiekami. Świeży produkt łatwo kupić w listopadzie i grudniu, z kolei suszoną dostaniemy w większości sklepów spożywczych przez cały rok. Jak się okazuje, żurawina to doskonałe źródło witamin i cennych pierwiastków. Oto jak jej użyć w kuchni.
Odporna na przymrozki
Prym w uprawie żurawiny wiodą Stany Zjednoczone skąd pochodzi żurawina wielkoowocowa. W Polsce również można natknąć się na tę roślinę. Dziko rosną jej dwa gatunki: żurawina błotna i pospolita - ta druga coraz częściej jest też uprawiana. Świeże owoce najłatwiej kupić na targach, okazyjnie pojawiają się w niektórych supermarketach. Warto również zlecać ją samodzielnie - najlepiej po pierwszych przymrozkach, ponieważ właśnie wtedy żurawina jest najsmaczniejsza. Owoce można przechowywać na surowo w temperaturze nieco powyżej zera. Jeśli zaczną wysychać, należy skropić je chłodną wodą.
Skarbnica cennych składników
Żurawina jest bogata w flawonoidy, antocyjany i garbniki. Zawiera duże ilości kwasów organicznych, głównie cytrynowego i jabłkowego - odpowiedzialnych za jej cierpki smak. Poza tym to prawdziwa skarbnica witaminy C, dostarcza również witaminy A, B1, B2 oraz wielu mikroelementów, m.in. żelaza (co sprawia, że jest polecana osobom z anemią)
, magnezu, wapnia, fosforu, potasu i jodu.
W jej składzie znajdziemy silne przeciwutleniacze, które chronią przed chorobami nowotworowymi. Żurawina w szczególności pomocna jest w przypadku białaczki, raka płuc i okrężnicy. W ramach naturalnej profilaktyki specjaliści zalecają regularne spożywanie soku z żurawiny.
Owoce żurawiny, dzięki zawartości kwasu chinowego, zapobiegają tworzeniu się kamieni nerkowych. Zapobiegają również m.in. chorobom serca, zmniejszają ryzyko powstawania niebezpiecznych skrzepów w naczyniach krwionośnych, a także ograniczają stężenie złego cholesterolu we krwi. Co więcej, żurawina działa bakteriobójczo, dzięki czemu zapobiega rozwojowi choroby wrzodowej żołądka, a także chroni przed próchnicą i zapaleniami dziąseł.
Suszone łakocie
Suszona żurawina to składnik musli i batonów fit. Kupując ją jednak warto uważnie czytaj etykietę - powinna być suszona naturalnie, bez dodatku oleju. Smaczna i zdrowa może być np. w syropie z ananasa, dzięki czemu nie ma w składzie niepotrzebnego cukru. Garść tych przysmaków (40 g) to 128 kcal.
Kulinarne inspiracje
Odpowiednio przygotowana żurawina jest wspaniałym dodatkiem lub uzupełnieniem dań. Można z niej robić powidła i serwować z serem camembert, drobiem, rybami, ale też dziczyzną czy pasztetami. Dodaje bardzo wyrafinowanego smaku nadaje się do dań obiadowych oraz deserów np. zapieczona w cieście. Można też zrobić z niej sok, a potem gotować kisiel lub pić rozcieńczony wodą. Dorośli smakosze mogą pokusić się o zrobienie nalewki. Owoce oczywiście można po prostu ususzyć i jadać zimą - to zdrowsza alternatywa dla sklepowych słodyczy.
Bezalkoholowy grzaniec żurawinowy
Składniki: 1 szklanka soku żurawinowego lub 1/2 kilogram mrożonych żurawin, 1/2 szklanki rodzynek, kawałek imbiru, sok z dwóch cytryn, pięć goździków, laska cynamonu i 1/2 laski wanilii oraz 500 ml wody.
Przygotowanie: wszystkie składniki umieścić w garnku i gotować, nie doprowadzając do wrzenia do momentu aż będzie gorące, a w przypadku użycia mrożonych żurawin, gotować tak długo, aż się rozpadną. Przetrzeć grzaniec przez sitko i gotowe.
Kisiel żurawinowy
Składniki: 1/2 szklanki żurawiny (świeżej lub mrożonej; suszonej nieco więcej i warto ją zmiksować po podgotowaniu), 2 szklanki wody, 2-3 łyżki cukru, 1 łyżeczka cukru waniliowego, 1 łyżka mąki ziemniaczanej.
Przygotowanie: 250 ml wody wlać do niewielkiego garnka. Dodać żurawinę i lekko ją rozgnieść, aby nie popękała podczas gotowania. Można ją również wcześniej pokroić. Następnie wsypać cukier i cukier waniliowy. Gotować 10-15 minut, aż żurawina stanie się szklista. Dodać resztę wody, odcedzić nadmiar żurawiny. Mąkę ziemniaczaną rozmieszać z niewielką ilością wody i dodać do garnuszka, dokładnie wymieszać. Zagotować, aż masa zgęstnieje. Dosłodzić według uznania, jeśli jest taka potrzeba. Udekorować płatkami migdałowymi i makiem.
Sos żurawinowy
Składniki: 1/2 kg żurawiny, 1 duża pomarańcza, 1 cebula, 3 łyżki miodu (lub cukier do smaku), 1/2 szklanki czerwonego wina, 1 łyżka oliwy.
Przygotowanie: w rondelku rozgrzać oliwę i podsmażyć posiekaną cebulę, raz po raz mieszając. W tym czasie sparzyć pomarańczę i zetrzeć jej skórkę. Z reszty cytrusa wycisnąć sok. Do cebuli dodać żurawinę, skórkę z pomarańczy i całość zalać sokiem. Wymieszać, dodać miód i gotować całość na wolnym ogniu, aż żurawina będzie miękka. Na koniec rozdrobnić żurawinę, dodać wino i gotować jeszcze około 10 minut lub do czasu uzyskania pożądanej gęstości sosu.
Ciasto żurawinowe
Składniki ciasto: 3 szklanki mąki, 1 łyżeczka proszku do pieczenia, 1 szklanka cukru, 1/4 łyżeczki soli, skórka z cytryny, 225 g masła, 1 jajko, ekstrakt waniliowy, 1/4 szklanki zimnej wody. Nadzienie: 335 g żurawiny, 3/4 szklanki cukru, 2 łyżki skrobi kukurydzianej, sok z cytryny. Wymiary formy: 22x32 cm.
Przygotowanie: piekarnik rozgrzać do 190 stopni C. Formę wyłożyć papierem do pieczenia. Za pomocą robota kuchennego połączyć mąkę, proszek do pieczenia, cukier, sól i skórkę z cytryny. Dodać masło i zmiksować. Dodać jajko i ekstrakt waniliowy, ponownie wymieszać. Stopniowo dodawać wodę, aby całość połączyła się w zwartą masę. W średniej wielkości misce połączyć cukier i skrobię kukurydzianą. Dodać żurawinę i sok z cytryny. Nadzienie rozprowadzić równomiernie na wierzchu ciasta. Pozostałą część zetrzeć lub pokruszyć na nadzienie. Piec około 30-35 minut, do czasu, aż wierzch i boki ciasta zyskają złotobrązowy kolor. Z formy wyciągnąć po przestudzeniu i podawać.
Ciasteczka z suszoną żurawiną i białą czekoladą
Składniki: 150 g mąki żytniej, 1/2 łyżeczki proszku do pieczenia, 75 g płatków owsianych (nie błyskawicznych), 125 g miękkiego masła, 75 g cukru trzcinowego, 100 g cukru, 1 jajko, 1 łyżeczka ekstraktu waniliowego, 75 g suszonej żurawiny, 150 g drażetek białej czekolady lub wiórki białej czekolady starte na tarce.
Przygotowanie: w misce wymieszać mąkę z proszkiem do pieczenia i płatkami owsianymi. Zmiksować składniki z masłem i dwoma rodzajami cukru. Dodać jajko i wanilię. Delikatnie mieszając dodać białą czekoladę i żurawinę. Wstawić ciasto do zamrażalnika na 10-15 minut. Łyżką formować z ciasta małe kulki i układać je na papierze do pieczenia. Piec w temperaturze 180 stopni C przez 20 minut (do momentu, gdy ciasteczka staną się złociste).
