Pita, czyli placek z kieszonką

Szacuje się, że płaski chleb, przypominający pitę pieczono już 12 tysięcy lat temu. Prawdopodobnie recepturę odkryli przodkowie mieszkańców dzisiejszego Bliskiego Wschodu, skąd szybko rozprzestrzeniła się na południową Europę i północną Afrykę, gdzie do dzisiaj ten smakołyk stanowi bardzo ważny składnik jadłospisu.

Nazwa pita pochodzi z języka greckiego i oznacza po prostu „płaski”. W krajach śródziemnomorskich placek służył początkowo jako spód do różnych mięs i dodatków, stając się pierwowzorem pizzy. Na Bliskim Wschodzie zajadano się natomiast pitą nafaszerowaną warzywami oraz pieczoną jagnięciną. Obecnie właśnie ten sposób konsumowania placka jest najpowszechniejszy, do czego przyczyniła się ogromna popularność budek i restauracji serwujących kebaby czy gyrosy, którymi zajadają się mieszkańcy różnych zakątków świata.

Pita jest bez wątpienia bardzo zdrowym produktem spożywczym. Jej główny składnik – mąka pszenna dostarcza organizmowi wapnia, który odpowiada za zdrowe kości i zęby. Uczestniczy także w przekazywaniu impulsów nerwowych oraz wspomaga krzepnięcie krwi.

Do przygotowania pity używa się również drożdży. To skarbnica witamin z grupy B – 100 g drożdżowego zaczynu dostarczy nam większej ilości tych substancji niż wynosi dzienne zapotrzebowanie organizmu. Nie brakuje w nim także innych ważnych dla naszego zdrowia mikroelementów: potasu (wpływa na bilans płynów ustrojowych), fosforu (aktywnie uczestniczy w wielu procesach życiowych), cynku (podnosi sprawność organizmu) i żelaza (bierze udział w produkcji hemoglobiny, wspomaga wątrobę i odporność).

Chlebek pitta nie zawiera nasyconych kwasów tłuszczowych i ma niewiele tłuszczu, dlatego jest zdrowy i z powodzeniem może zastąpić tradycyjne pieczywo.

Czym najlepiej wypełnić pitę? Miłośnicy kuchni greckiej czy tureckiej nie mają wątpliwości: obowiązkowym składnikiem farszu powinno być odpowiednio przyprawione mięso usmażone na ruszcie, czyli popularny kebab (Grecy woleliby nazwę gyros).

Możemy przyrządzić je także w domu. Solidny kawałek karkówki lub łopatki marynujemy w zalewie przygotowanej z oliwy, musztardy, soli, pieprzu, czosnku, oregano, papryki, gałki muszkatołowej, posiekanych listków świeżej mięty i szczypty suszonej natki. Do marynaty warto dodać także łyżeczkę gotowej przyprawy do gyrosa lub kebaba. Mięso zostawiamy na kilka godzin w lodówce. Po wyjęciu kroimy w drobne paski i smażymy na patelni.

W picie świetnie będzie smakowała również zamarynowana w przyprawach pierś z kurczaka. Miłośnicy polskich smaków mogą nafaszerować chlebek podsmażonym boczkiem, pokrojonym wcześniej w drobną kostkę.

Jak przystało na śródziemnomorski przysmak, w picie nie może zabraknąć także warzyw i serów. Chlebek bardzo lubi towarzystwo fety i koziego sera. Warto podawać go z sałatą, pomidorami, papryką czy czerwoną cebulą.

Bardzo ważnym dodatkiem do pity są sosy. Najczęściej jest to dip zwany tzatziki, którego przyrządzenie nie należy do trudnych zadań. Jego bazę stanowi jogurt (najlepiej typu greckiego, który ma bardziej kremową konsystencję od naszych tradycyjnych produktów mlecznych). Do niego dodajemy startego i odsączonego ogórka, 2-3 ząbki wyciśniętego czosnku, odrobinę soku z cytryny oraz kilka kropli oliwy z oliwek bądź octu winnego. Całość mieszamy, a później doprawiamy solą i pieprzem.

Z chlebkiem pita świetnie smakuje również hummus – pasta, której składnikami są: ugotowana i utarta ciecierzyca, zmiażdżony czosnek, tahini (pasta sezamowa), oliwa, sok z cytryny oraz przyprawy, m.in. kmin rzymski.

Przysmak z ciasta filo

Co ciekawe, pod nazwą pita kryje się jeszcze jeden grecki smakołyk – aromatyczne placki przyrządzone z cienkiego ciasta filo (powstaje z mąki, wody, szczypty soli i oliwy), wypełnione warzywami lub serem. Pomiędzy kilka warstw upieczonych płatów filo wkłada się nadzienie, przyprawia ziołami i zapieka. Pojedyncze płaty można nadziewać jak pierożki lub paszteciki – ciasto kroi się wówczas na kwadraty, pośrodku układa nadzienie, a boki skleja. Przed włożeniem do piekarnika filo należy polać stopionym masłem lub oliwą, dzięki czemu przysmak będzie bardziej chrupiący. Pierożki lub paszteciki trzeba nakłuć i skropić wodą, aby powstała w czasie pieczenia para miała ujście. W przeciwnym razie tak zwane pites popękają.

Prawdziwym rarytasem są tiropita – placki nadziewane serem feta lub spanakopita – ze szpinakiem. Tego typu potrawy są także smaczne z ziemniakami, kabaczkiem, jajkiem czy owocami morza. Można je pałaszować zarówno na ciepło, jak i na zimno.

250 g mąki pszennej (typ 500)
18 g świeżych drożdży
120 ml wody
2 łyżki oleju
łyżeczka soli

Rozpuszczamy drożdże w ciepłej wodzie. Następnie dodajemy resztę składników i ugniatamy na gładkie ciasto i odkładamy je na około godzinę do wyrośnięcia.
„Odstane” ciasto układamy na stolnicy, ponownie ugniatamy i zostawiamy na około 10 minut. Po upływie tego czasu masę dzielimy na sześć części. Każdą z nich rozwałkowujemy na bardzo równie i gładkie placki. Dajemy im „odpocząć” przez 15-20 minut.
Pity ułożone na blasze (powinna być nieco rozgrzana) wkładamy do piekarnika, który osiągnął temperaturę ok. 240-250 stopni. Pieczemy chlebki 3-8 minut, w zależności od naszych preferencji co do przyrumienienia skórki. Po wyjęciu nacinamy pitę, tworząc kieszonkę, do której możemy włożyć pyszne składniki.

Rafał Natorski/mmch/kuchnia.wp.pl