Kwasek cytrynowy – zdrowy czy szkodliwy?

Znajdziemy go w składzie wyrobów czekoladowych, przetworów owocowych, napojów, paczkowanego mięsa czy musztardy. W wielu produktach spożywczych pełni rolę regulatora kwasowości i przeciwutleniacza. Ostatnio kwasek cytrynowy budzi jednak kontrowersje, obwinia się go o szkodliwy wpływ na nasze zdrowie. Czy słusznie?

Kwasek cytrynowy – zdrowy czy szkodliwy?
Źródło zdjęć: © iStock.com

Kwas cytrynowy, czyli organiczny związek chemiczny z grupy hydroksykwasów karboksylowych, jako pierwszy wyizolował laboratoryjnie Karl Wilhelm Scheele, genialny XVIII-wieczny chemik, odkrywca m.in. tlenu, chloru, wolframu i manganu.

Substancja występuje naturalnie, przede wszystkim w owocach cytrusowych (cytrynach, grejpfrutach, pomarańczach, mandarynkach)
, ale również ananasach, kiwi, truskawkach, porzeczkach, malinach, borówkach oraz pomidorach czy burakach cukrowych. Jednak współcześnie kwas cytrynowy wytwarza się przede wszystkim metodami biotechnologicznymi, z wykorzystaniem drobnoustrojów, najczęściej wysokowydajnych szczepów grzybów strzępkowych – Aspergillus niger lub Aspergillus wentii. W Europie głównym surowcem do produkcji kwasu cytrynowego jest melasa, w Stanach Zjednoczonych – hydrolizowana skrobia kukurydziana, zaś w Japonii – pewne frakcje ropy naftowej.

Produkcja kwasu cytrynowego rośnie błyskawicznie, ponieważ związek jest wykorzystywany na masową skalę przez przemysł spożywczy. Jako dodatek do żywności (oznaczony kodem E 330) spełnia rolę regulatora kwasowości i przeciwutleniacza. Zapobiega też krystalizacji cukru w wyrobach cukierniczych, stabilizuje emulsje margaryn i napojów orzeźwiających, nadaje odpowiednią konsystencję serom pleśniowym oraz utrwala liczne desery mleczne.

Zobacz też: Najlepsze francuskie desery

Opakowanie kwasku cytrynowego znajdziemy w wielu polskich domach. Wykorzystuje się go nie tylko podczas przygotowywania deserów, przetworów czy doprawiania sosów sałatkowych. Sprawdza się również jako odkamieniacz do czajnika, idealnie usuwa zabrudzenia z dłoni i nabłyszcza szklane naczynia. W przemyśle kwas cytrynowy stosuje się też do produkcji papieru, licznych detergentów, farb, lakierów oraz wyrobów budowlanych.

W pełni bezpieczny dla zdrowia?

Kwas cytrynowy jest uznawany za związek w pełni bezpieczny dla zdrowia. Jako regulator kwasowości wpływa na poziom pH w produktach, do których został dodany. To sprawia, że czas rozwoju drobnoustrojów ulega wydłużeniu, a witaminy i inne składniki odżywcze są bardziej stabilne i znacznie lepiej przyswajane przez ludzki organizm. Dotyczy to zwłaszcza witaminy C, nie tylko wzmacniającej system odpornościowy, ale również będącej silnym przeciwutleniaczem spowalniającym rozwój procesów starzenia oraz poważnych chorób układu krążenia czy nowotworów.

Badania naukowe wykazały, że kwas cytrynowy wykazuje też skuteczność w zwalczaniu patogennej mikroflory, np. w świeżym lub przetworzonym mięsie (wieprzowym, wołowym, drobiowym), owocach czy warzywach. Mechanizm jego antybakteryjnego działania wiąże się m.in. z obniżaniem pH, ale również zdolnością do chelatacji, czyli usuwania z organizmu metali ciężkich, których kumulowanie powoduje też zaburzenia gospodarki hormonalnej.

Naukowcy dowiedli, że mieszanka kwas kwasu cytrynowego, mlekowego i askorbinowego hamuje także rozwój szkodliwych drobnoustrojów w czasie przechowywania ryb, np. morszczuka.

Trochę kontrowersji…

Kwas cytrynowy budzi jednak ostatnio sporo kontrowersji. Pojawiają się bowiem doniesienia o jego rzekomej rakotwórczości i wpływie na rozwój nowotworów żołądka czy jelit. Jednak te rewelacja nie znajdują na razie potwierdzenia w badaniach naukowych.

Nadmierne spożycie tego związku może mieć natomiast inne konsekwencje. Choć kwas cytrynowy działa wybielająco na zęby, a także niszczy szkodliwe drobnoustroje powodujące poważne choroby jamy ustnej, to w zbyt dużych dawkach powoduje niekiedy uszkodzenia szkliwa zębów, co w efekcie sprzyja rozwojowi próchnicy.

Zbyt częste spożywanie produktów zawierających kwas cytrynowy może też powodować problemy z przyswajaniem niektórych cennych mikroelementów (zwłaszcza wapnia), nasilać dolegliwości związane np. z opryszczką.

Chcesz się pochwalić swoimi kulinarnymi osiągnięciami? Masz ciekawy przepis? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl

Wybrane dla Ciebie

Taką wodę piję w lecie. Cudownie oczyszcza organizm i poprawia samopoczucie
Taką wodę piję w lecie. Cudownie oczyszcza organizm i poprawia samopoczucie
Coraz chętniej te niepozorne listki dorzucamy do dań. Mało kto zastanawia się, jak wpływają na organizm
Coraz chętniej te niepozorne listki dorzucamy do dań. Mało kto zastanawia się, jak wpływają na organizm
Wielu Polaków pije takie herbaty nawet codziennie. Badania wykazały, że zawierają szkodliwe substancje
Wielu Polaków pije takie herbaty nawet codziennie. Badania wykazały, że zawierają szkodliwe substancje
To mało znana ryba. Wspiera zdrowe serce i pomoże chronić mózg
To mało znana ryba. Wspiera zdrowe serce i pomoże chronić mózg
To polski zamiennik, a my nie mamy świadomości tego skarbu. Lekko kwaśny i dobry dla żołądka
To polski zamiennik, a my nie mamy świadomości tego skarbu. Lekko kwaśny i dobry dla żołądka
Zamiast zbierać, wielu je rozdeptuje. Działa jak naturalny plaster dla serca
Zamiast zbierać, wielu je rozdeptuje. Działa jak naturalny plaster dla serca
Dodaję do wody i podlewam pomidory. Są ogromne, słodziutkie i nie chorują
Dodaję do wody i podlewam pomidory. Są ogromne, słodziutkie i nie chorują
Zjedz na śniadanie. Wieczorem zaśniesz jak niemowlak i nie wybudzisz się ani razu
Zjedz na śniadanie. Wieczorem zaśniesz jak niemowlak i nie wybudzisz się ani razu
Dodawaj do pomidorów. Będą jeszcze zdrowsze dla organizmu
Dodawaj do pomidorów. Będą jeszcze zdrowsze dla organizmu
Właśnie zacznie się sezon. Reguluje poziom cukru i chroni wątrobę
Właśnie zacznie się sezon. Reguluje poziom cukru i chroni wątrobę
Coraz częściej możemy go spotkać w sklepach. Jest jeszcze smaczniejszy niż zwykły ogórek
Coraz częściej możemy go spotkać w sklepach. Jest jeszcze smaczniejszy niż zwykły ogórek
Zrywam w parku i zalewam wodą. Taki syrop to skarb w domowej apteczce
Zrywam w parku i zalewam wodą. Taki syrop to skarb w domowej apteczce