Kuchnia podlaska

Do najbardziej znanych i często nagradzanych przysmaków należą potrawy z produktów mleczarskich, wędliniarskich, drobiarskich oraz warzywa i miody.

Najbardziej znana jest chyba babka ziemniaczana. Niezbyt skomplikowane danie przyrządzane z tartych ziemniaków, mąki, jaj, słoniny, boczku i grzybów. Polecamy serdecznie, bo chyba właśnie dzięki swojej prostocie danie to potrafi zdobyć podniebienia uznanych smakoszy. Często zamiast zapiekać ciasto wylane blaszce w piekarniku – smaży się je małymi porcjami na smalcu. Tak powstają placki ziemniaczane.

Tradycyjna potrawa białoruska przyrządzana powszechnie wyłącznie w tym rejonie Polski to kiszka ziemniaczana. Jest to masa ze startych ziemniaków wymieszana ze słoniną, boczkiem i przyprawami, a pieczona w jelicie wieprzowym. Innym daniem (popularnym także na Mazurach i praktycznie nieznanym w innych terenach Polski) są kartacze, czyli kluski robione z gotowanych i surowych ziemniaków z mięsnym farszem. Składem przypominają litewskie cepeliny lub pyzy z mięsem. Jednak od tych ostatnich są znacznie większe.

I to nie koniec podlaskich wariacji z surowymi ziemniakami w roli głównej. Są bowiem głównym składnikiem dania zwanego rejbak, czyli ciasta z tartych ziemniaków, kaszy, cebuli i słoniny.

Prawdziwym przysmakiem kuchni podlaskiej jest kasza podawana ze skwarkami oraz różnego rodzaju wędliny. Przykładem może być kindziuk litewski, czyli kawałki surowej lub podwędzonej szynki i słoniny. Jego nazwa pochodzi z języka litewskiego, a tradycyjnie wyrabiany jest na Suwalszczyźnie.

Godna polecenia jest także palcówka, czyli suszona kiełbasa wieprzowa i dziczyzna przyrządzana z dodatkiem np. sosu szyszkowego. Nie zapomnijmy także o kołdunach tatarskich – narodowej potrawie Tatarów polskich przyrządzanej w piątek lub w bajram (święto). Małe pierożki z surowym farszem mięsnym gotowane są na rosole. Palce lizać!

Podlaski sękacz zrobił prawdziwą furorę w całej Polsce. Przepis przywędrował na Podlasie z Litwy, gdzie nazywany jest „gałęziakiem” – od kształtu przypominającego pień drzewa z gałęziami. Ciekawy jest sposób jego wykonania. Ciasto nakłada się je na specjalne wałki i… piecze nad ogniem. Pod wpływem gorąca masa spływa i tworzy ostateczny kształt sękacza. To ciasto, do produkcji którego wykorzystuje się rekordową wprost liczbę jajek – nawet 60!

Mieszkańcy tego regionu raczą się też pampuchami (kluskami z ciasta drożdżowego gotowanymi na parze i podawanymi na słodko, np. z cukrem pudrem) i pierekaczewnikami (warstwowym ciastem nadziewanym serem, jabłkami lub mięsem).

Kompot z suszonych śliwek czy polewka z gruszek to przepisy przekazywane na Podlasiu niemal z pokolenia na pokolenie. Produkuje się tutaj także owocowe likiery i nalewki. Ten region polski w doskonały sposób wykorzystał także owoce lasu. Smażone z cebulką lub duszone grzyby podawane są jako dodatek lub nadzienie do potraw. A nawiązując do tutejszych trunków – czy jest ktoś, kto nie zna żubrówki, czyli wódki z dodatkiem trawy rosnącej w Puszczy Białowieskiej?

mk

Składniki:
2 kg surowych ziemniaków
30 dkg boczku
4 jajka
3/4 szkl. kaszy mannej
0,5 kg ugotowanych ziemniaków
cebula
100 g oleju
sól
pieprz
bułka tarta

Sposób przygotowania:
Najpierw kroimy boczek w drobną kostkę i smażymy skwarki. Potem zabieramy się za ziemniaki: po umyciu i obraniu ucieramy je na tarce razem z cebulą. Do tak powstałej masy dodajemy jajka, kaszę manną i skwarki wraz z tłuszczem. Dorzucamy do tego także ugotowane, wcześniej zmielone ziemniaki i olej. Mieszamy oraz doprawiamy do smaku solą i pieprzem. Nasze ciasto na babkę gotowe! Teraz należy ją tylko upiec. Masę wlewamy na wysmarowaną olejem prostokątną blaszkę (można ją obsypać tartą bułką). Wierzch babki dobrze jest polać odrobiną oleju. Piec w temp. 200 stopni przez około godzinę (przed podaniem babkę dobrze jest sprawdzić, czy nie jest w środku zbyt mokra).