Kuchnia duńska – jakie są jej cechy charakterystyczne?

W Danii bardzo dużą uwagę przykłada się do godzin jedzenia posiłków. Pierwszym posiłkiem dnia jest oczywiście śniadanie, na które najczęściej składają się kanapki lub płatki z mlekiem. Dorośli popijają je czarną kawą bez cukru, a dzieci zimnym mlekiem. Duńczycy raczej nie piją herbat.

Między 9.00 a 10.00 w Danii napijemy się przedpołudniowej filiżanki kawy z kawałkiem chleba z masłem i żółtym serem lub dżemem – albo z oboma składnikami razem. Jeśli dzień jest uroczysty, do kawy podawane są drożdżowe bułeczki.

Kolejnym posiłkiem dnia jest frokost, czyli tzw. podobiadek. Ma on miejsce miedzy 11.30 a 13.00. Najprostsza wersja podobiadku to kanapki, np. żytni chleb z masłem i wędliną, kiełbasą, pasztetem, rybą konserwową lub śledziem. Często razem podaje się majonezową sałatkę. Czasami na podobiadek spożywa się bardziej urozmaicone produkty i niewielkie dania na ciepło.

Następnie między 14.30 a 15.30 jest czas na popołudniową kawę z ciastem lub herbatnikami.

Główny posiłek dnia jest spożywany między 18.00 a 19.00. Z reguły to mięso, warzywa i ziemniaki. Często jest to danie jednogarnkowe.

W duńskim menu znajdują się różnego rodzaju mięsa (wieprzowina, wołowina, drób), ryby (przede wszystkim śledzie podawane na wiele sposobów), ziemniaki praktycznie pod każdą postacią, zawiesiste sosy, sery (wędzone, pleśniowe, topione), pieczywo oraz warzywa: brokuły, szparagi, pomidory, ogórki. Bardzo ważne są dla nich produkty pochodzenia ekologicznego, dlatego w Danii znajduje się mnóstwo sklepów ze zdrową organiczną żywnością.

Duńczycy bardzo często korzystają z warzyw w octowej zalewie. Za to w ogóle nie robią i nie lubią kiszonek. Cenią potrawy, które przygotowuje się szybko, dlatego w ich menu praktycznie nie znajdziemy zup. Według nich są one zbyt praco- i czasochłonne.

Jeśli chodzi o napoje, to dzieci najczęściej dostają zimne mleko, a dorośli wodę, sok, kawę. Duńczycy piją również alkohole – piwo, wino, czystą wódkę (tzw. snaps), ziołowe nalewki. Warto wiedzieć, że raczej rzadko wypijają oni cały kieliszek naraz. Na całą uroczystą kolację może im wystarczyć zaledwie dwa kieliszki wódki.

Kuchnia duńska może poszczycić się wieloma charakterystycznymi potrawami, choć nie są one tak znane jak włoska pizza czy japońskie sushi. Które dania zasługują na szczególną uwagę?

Smørrebrød to kanapki duńskie, które śmiało można nazwać narodową potrawą tego kraju. Nie są to zwykłe kanapki, ale takie z żytniego pełnoziarnistego pieczywa, z dużą zawartością mięsa lub ryb oraz warzyw. Tradycyjny smørrebrød to duża pajda chleba z pasztetem, solonym mięsem, galaretą oraz cebulą. Czasami zamiast mięsa podawany jest śledź. Takie kanapki je się nożem i widelcem.

Flæskesteg jest to pieczeń wieprzowa, która charakteryzuje się niezwykle chrupiącą i aromatyczną skórką. Dla osiągnięcia takiego efektu mięso na pieczeń nie jest pozbawiane skóry ze swoją tłustą otoczką. Skórę nacina się głęboko, by w te nacięcia wkładać gruboziarnistą sól, która wytrąca nadmiar tłuszczu. Mięso można faszerować suszonymi śliwkami albo czosnkiem. Podaje się je z ciemnym sosem. Jest to danie typowo niedzielne lub świąteczne, ale, co ciekawe, podaje się je również w wieczór wyborczy.

Frikadelle są to kotleciki z mielonego mięsa wieprzowego, podsmażanej cebulki, jajka, mąki, soli i pieprzu. To takie nasze kotlety mielone, ale tam mogą być zarówno mniejsze, jak i większe, okrągłe lub też spłaszczone. Podaje się je z ziemniakami, sosem i surówką, choć mogą być też jedzone na zimno jako przekąska. Można je również kroić w plasterki i nakładać na kanapki.

Dzień bez śledzia jest dla Duńczyków dniem straconym. Jedzą oni śledzie pod najróżniejszymi postaciami: wędzone na gorąco podane z kromką chleba z masłem i przyprawami, marynowane w occie i ziołach, słodko-kwaśne śledzie w sosie musztardowym lub curry, śledzie smażone na maśle, jedzone z ziemniakami i czerwoną kapustą. A że rybka lubi pływać, to śledzik często podawany jest wraz ze snapsem.

Ris 'a l'amande to bożonarodzeniowy deser zrobiony z ryżu z migdałami, bitej śmietany i sosu owocowego, np. czereśniowego. Tradycja nakazuje włożyć w deser tylko jeden migdał w całości. Pozostałe są pokruszone. Osoba, która znajdzie w swojej porcji tenże cały migdał, otrzymuje podarunek. Aby wszyscy do końca zjedli swoje desery, bardzo często szczęśliwy zwycięzca trzyma swój dowód w postaci całego migdała pod językiem do momentu, aż każdy opróżni swoją miseczkę.

Duńczycy uwielbiają słodkości, ale starają się, by były one mocno owocowe. Ciasta zazwyczaj są z jabłek lub truskawek, do najpopularniejszych deserów należy kisiel lub owocowe sosy, którymi polewany jest np. ryż.

Ciekawe jest to, że Dania to kraj hot dogów. Budki z tym jedzeniem na wynos stoją prawie w każdej uliczce, a hot dog jest uznawany za narodowy fast food Duńczyków. Doszli oni do ogromnej wprawy w jego przyrządzaniu i oferują różne ciekawe wariancje na jego temat, nie ograniczając się do parówki z bułką.

Kuchnia duńska, mimo że jeszcze nie jest najbardziej znaną kuchnią świata, zyskuje duże grono zwolenników. Sama zaś przechodzi duże zmiany w stronę bardziej ekologicznej i zdrowszej.