Kaki – dlaczego warto po nie sięgnąć?

Posiada wiele nazw: kaki, persymona, hurma wschodnia, hebanowiec wschodni albo chińska śliwka. Ta ostatnia nawiązuje do kraju, z którego pochodzi drzewo osiągające nawet 18 metrów wysokości i wydające, w zależności od odmiany, owoce o różnych kształtach (kuliste, sercowate, podłużne) i kolorach – od jasnopomarańczowego po ciemnoczerwony.

W Chinach tę roślinę ceni się od tysięcy lat i nazywa "drzewem siedmiu cnót", ponieważ jest długowieczna, zapewnia ochronę przed słońcem, oferuje ptakom miejsce na gniazda, zabezpiecza przed szkodnikami, jej drewno świetnie się pali, zaś liście zdobią ogród i stanowią wartościowy nawóz.

Już przed wiekami w Państwie Środka chętnie sięgano po owoce kaki, nie tylko ze względu na smak i aromat, ale również imponujące wartości odżywcze – świeże miały obniżać gorączkę oraz zapobiegać dolegliwościom żołądkowym, a wyciśnięty z nich sok był zalecany przy problemach z nadciśnieniem.

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

Do Europy roślina dotarła w XIII wieku, ale przez długi czas nie cieszyła się specjalnym zainteresowaniem, choć uprawiano ją we Włoszech, Grecji czy Hiszpanii. W Polsce jeszcze całkiem niedawno persymona uchodziła za produkt egzotyczny, dziś bez większego problemu kupimy ją w większości marketów. Dlaczego warto ten niezwykły owoc wrzucić do koszyka?

Kaki – wartości odżywcze

Owoc kaki w 70 procentach składa się z wody, ale nie brakuje w nim także cennych składników odżywczych. Dojrzały zawiera sporo cukrów (fruktozy, glukozy, sacharozy), co przekłada się na dość wysoką kaloryczność (70 kcal w 100 g). Jednocześnie dostarcza potężnej (ponad 10-krotnie większej niż jabłko), dawki kwasu askorbinowego, czyli witaminy C jednego z najsilniejszych przeciwutleniaczy, wzmacniającego system odpornościowy oraz neutralizującego szkodliwe działanie wolnych rodników, które przyspieszają procesy starzenia organizmu i rozwój wielu poważnych schorzeń, w tym nowotworów, chorób układu krążenia (nadciśnienie, zawał serca, udar mózgu, miażdżyca), choroby Alzheimera, choroby Parkinsona, astmy, zaćmy, egzemy czy łuszczycy.

Miąższ persymony kryje dużo błonnika wspomagającego prawidłowe funkcjonowanie jelit, poprawiającego ich perystaltykę oraz regulującego proces wypróżniania (pobudza trawienie i zapobiega zaparciom).

Pomarańczowy kolor owocu to efekt wysokiego stężenia karotenoidów – barwników będących jednocześnie silnymi przeciwutleniaczami przekształcającymi się w organizmie w witaminę A, która przeciwdziała problemom ze wzrokiem (zapobiega kurzej ślepocie, zaćmie czy zwyrodnieniu plamki żółtej), chroni przed nowotworami i chorobami układu krążenia, a także pomaga utrzymać zdrową skórę.

Owoc kaki jest też bogatym źródłem flawonoidów, choćby fizetyny, która wykazuje właściwości przeciwnowotworowe oraz wzmacnia sprawność mózgu, stymulując procesy uczenia się i poprawiając pamięć długoterminową.

Persymona dostarcza również sporo potasu (reguluje poziom ciśnienia krwi i pracę serce) oraz manganu (pozytywnie wpływa na układ kostny, nerwowy i… libido), zwiększa też przyswajalność żelaza.

Jak jeść kaki?

Owoce kaki są dość nietrwałe, dlatego w sklepach pojawiają się zazwyczaj nie w pełni dojrzałe, twarde oraz cierpkie w smaku. By osiągnęły optymalną słodycz i aromat warto umieścić je w papierowej torebce (najlepiej z kawałkiem jabłka) i pozostawić na kilka dni, np. na parapecie. Dojrzałe należy przechowywać w lodówce.

Kaki można jeść jako przekąskę, obierając i krojąc miąższ w kostkę lub przekrajając na pół i wyjadając go łyżeczką, np. z dodatkiem soku cytrynowego. Świetnie komponuje się z innymi owocami, dlatego może stanowić składnik orzeźwiającej sałatki. Pasuje też do wyrazistych serów pleśniowych.

Ze względu na wysoką zawartość pektyn, z kaki przygotujemy pyszny dżem, konfiturę albo galaretkę. Owoc sprawdzi się jako składnik farszu do schabu czy drobiu (np. z dodatkiem żurawiny). Po zmiksowaniu z jogurtem naturalnym, bananem i pomarańczą uzyskamy smaczne i zdrowe smoothie. Kaki jest też ciekawym dodatkiem do koktajli, np. z limonką, grejpfrutem i gruszką.

W Polsce dostępne są też suszone owoce persymony – tradycyjna dalekowschodnia przekąska, która wzbogaci również smak owsianki, lodów oraz rozmaitych wypieków.