Jedzenie, które może leczyć

To, co trafia na nasz talerz, powinno nie tylko smakować, ale również korzystnie wpływać na zdrowie. Które produkty działają jak naturalne lekarstwa?

Do takich wniosków doszli uczeni ze Szkoły Zdrowia Publicznego Uniwersytetu Harvarda (Stany Zjednoczone). Naukowcy odkryli, że jedzenie drobiu chroni przed rozwojem raka jelita grubego. Zasada ta ma szczególne znaczenie w przypadku młodych osób. Zdaniem amerykańskich ekspertów kobiety, które w dzieciństwie często spożywały mięso drobiowe, w dużym stopniu uchroniły się przed zachorowaniem na raka jelita. Eksperci dowiedli także, że jedzenie drobiu aż o 50 proc. obniża ryzyko wystąpienia raka odbytu. Odkrycie amerykańskich specjalistów jest cenne, ponieważ w Polsce rak jelita grubego zajmuje drugie miejsce - po raku płuc - wśród przyczyn zgonów na nowotwory złośliwe.

Ewa Podsiadły-Natorska/mmch/kuchnia.wp.pl

Najczęściej sięgamy po czerwoną, żółtą albo zieloną. Wszystkie są bardzo smaczne - jako dodatek do kanapek, surówek czy duszone. Ale papryka to również naturalny lek, zawiera bowiem mnóstwo niezbędnych dla zdrowia składników - pektyny, cukry, białko, olejki eteryczne, kwasy organiczne, szereg witamin (C, E, PP, K i z grupy B) oraz biopierwiastków (fosfor, potas, magnez, sód, siarkę, wapń, żelazo). W nasionach papryki znajduje się też specjalna substancja bakteriobójcza zwana kapsaicyną, która wchodzi w skład różnych wyciągów, maści i plastrów. Zjadanie papryki pobudza wydzielanie soku żołądkowego, usprawnia ruch robaczkowy jelit i pracę żołądka. Papryka jest warzywem odżywczym i dietetycznym. Jej spożycie zalecane jest zwłaszcza przy niedoborze witamin i soli mineralnych.

To warzywo nie tylko bardzo smaczne, ale też zawierające dużą ilość białka i lekkostrawnych tłuszczów, a także szereg witamin (zwłaszcza z grupy B) oraz soli mineralnych takich jak fosfor, potas, miedź, żelazo, nikiel. W kukurydzy znajdziemy też cenne i rzadko spotykane mikroelementy: kobalt, selen, jod i bor. Kukurydza ma przede wszystkim wszechstronne właściwości odżywcze i lecznicze. Obecne w niej składniki obniżają poziom złego cholesterolu we krwi, co znacząco wpływa na zmniejszenie ryzyka wystąpienia chorób serca. Badania potwierdziły, że spożywanie kukurydzy obniża poziom cholesterolu o 22 proc. Podobne działanie ma olej kukurydziany, który dodatkowo zmniejsza kruchość naczyń włosowatych.

W Polsce znany jest od wieków - to jedno z najczęściej stosowanych w kuchni warzyw. W Babilonii liście buraków stosowano jako ziele lecznicze. Buraki pobudzają apetyt, są odświeżające i lekkostrawne. Od lat stosuje się je jako lek na anemię, głównie za sprawą obecnego w nich kwasu foliowego i witaminy B12 - są one konieczne w procesie tworzenia się czerwonych krwinek. Buraki najczęściej zjada się gotowane, choć najlepiej jeść je na surowo; starte i jako dodatek do surówek. W leczeniu anemii warto pić jedną szklankę soku ze startego buraka albo soku z ćwikły dziennie. Leczniczo działa również barszcz kiszony z dodatkiem soku z cytryny. Buraki stosowane są poza tym w leczeniu gruźlicy, grypy, nerwicy oraz w zapaleniu wątroby.

Zajmuje czołowe miejsce wśród warzyw przyczyniających się do zachowania dobrego zdrowia. Spożywano go już 4 tys. lat p.n.e. Obecna w czosnku substancja allina sprawia, że ma on działanie przeciwwirusowe i bakteriobójcze. Allina niszczy gronkowce. Poza tym czosnek zawiera związki hormonalne i antybiotyczne. Czosnek zwiększa wydzielanie soku żołądkowego, chroniąc przed zgagą, działa też żółciopędnie i przeciwskurczowo, wpływa korzystnie na drogi oddechowe, reguluje florę bakteryjną i sprzyja lepszemu ukrwieniu naczyń wieńcowych. Ma właściwości przeciwbakteryjne, antygrzybicze i przeciwrobacze. Działa także na paciorkowce. Amerykańscy naukowcy z Washington State University odkryli, że czosnek jest sto razy silniejszy niż antybiotyk!

Cebulę, ze względu na właściwości lecznicze, ceni się od czasów starożytnych. W krajach, w których jada się dużo cebuli, ludzie słyną z długowieczności. W przeszłości warzywo to chroniło żeglarzy podczas długich rejsów właśnie przed szkorbutem, który wywołuje niedobór witaminy C w pożywieniu. W czasie II wojny światowej cebula chroniła także więźniów obozów koncentracyjnych przed awitaminozą i różnymi epidemiami. Przemysł farmaceutyczny wielu krajów stosuje cebulę do produkcji preparatów bakteriobójczych i przeciwszkorbutowych. Ma ona również wiele innych cennych właściwości - chroni przed infekcjami, działa przeciwzakrzepowo, obniża poziom cukru i złego cholesterolu we krwi, wzmacnia włosy, chroni przed miażdżycą, jest pomocna przy chorobach dróg oddechowych.

To jeden z najpopularniejszych owoców występujących w Polsce. Swoją popularność zawdzięcza nie tylko walorom spożywczym, ale również właściwościom leczniczym. Jabłko jest bowiem znakomitym środkiem terapeutycznym. Szczególną rolę pełni obecny w skórce jabłka kwas ursolowy, który wzmacnia mięśnie i zapobiega ich wiotczeniu. Amerykańscy badacze dowiedli, że kwas ten może odwrócić atrofię mięśni. Kwas ursolowy zmniejsza także poziomu tłuszczu, cukru i ?złego? cholesterolu we krwi. Jabłko wzmacnia układ nerwowy, działa moczopędnie, przeczyszczająco, przeciwreumatycznie, a dzięki pektynom ochrania przewód pokarmowy, wpływa pobudzająco na pracę wątroby i zmniejsza jej przekrwienie, działa też oczyszczająco na krew i odchudza tkanki.

Należy do owoców cytrusowych bogatych w witaminy. Sok i miąższ z jednej stugramowej cytryny zawiera 70 gramów witaminy C, czyli tyle, ile wynosi dzienne zapotrzebowanie organizmu dorosłego człowieka. Cytryna słusznie cieszy się opinią produktu bardzo zdrowego. Jej sok przede wszystkim chroni przed infekcjami. Jest również lekiem na nadciśnienie, kruchość naczyń krwionośnych, stany gorączkowe, osłabienie, brak łaknienia, zapalenie oskrzeli, astmę, uporczywe bóle głowy czy anemię. Dla osób gorączkujących, wymiotujących i mających krwotoki wskazana jest cytronada. Aby ją przygotować, należy pokroić cytrynę na plasterki i wrzucić do wody lub dać sok z cytryny do pół szklanki wody osłodzonej. Kuracja z soku z cytryny pomaga też rozpuścić kamienie żółciowe.

Ewa Podsiadły-Natorska/mmch/kuchnia.wp.pl