Jak zrobić idealną jagodziankę

Borówka czarna, zwana powszechnie jagodą, to roślina szeroko rozpowszechniona w Europie, Azji i Ameryce Północnej. Lecznicze zalety jej owoców wychwalali już starożytni mędrcy, m.in. Dioskurydes, jednak największą popularność zdobyły wśród Słowian i mieszkańców Skandynawii, gdzie intensywnie zbiera się je przynajmniej od XIV wieku.

W Polsce jagody najwcześniej doceniono w północnych regionach kraju, głównie na Warmii i Mazurach. Tutejsze lasy zawsze obfitowały w aromatyczne, słodkie i soczyste owoce, które okoliczni mieszkańcy wykorzystywali w kuchni na wiele sposobów, m.in. do wypieku pysznych jagodzianek.

Nieprzypadkowo na liście produktów tradycyjnych ministerstwa rolnictwa znajdziemy dwa tego typu specjały związane z Mazurami: jagodziankę augustowską, której korzenie sięgają XVIII w. Do dziś wiele rodzin mieszkających na obszarze Puszczy Augustowskiej wypieka pyszne bułeczki według przepisu przekazywanego z pokolenia na pokolenie.

Nie mniejszym uznaniem cieszy się jagodzianka olsztynecka, nierozerwalnie związana z gminą Olsztynek. W czasie wakacji wielu turystów odwiedza mazurskie miasteczko tylko po to, by skosztować bułeczek z ciasta drożdżowego z jagodowym nadzieniem i kruszonką na wierzchu. Cyklicznie odbywa się tu również konkurs jedzenia jagodzianek.

Dziś tego typu wypieki można kupić w całej Polsce. Nie zawsze jednak zachwycają jakością – producenci oszczędzają na nadzieniu albo nie potrafią przygotować dobrego ciasta drożdżowego. Na szczęście jagodziankę bez większego trudu wyczarujemy również w domowym zaciszu.

Jagody – właściwości odżywcze

Sezon na jagody trwa bardzo krótko, dlatego o tej porze roku warto regularnie wprowadzać je do naszego jadłospisu, ponieważ to owoce o potężnych właściwościach odżywczych. Stanowią m.in. skarbnicę rozpuszczalnego błonnika – pektyn, które obniżają poziom "złego" cholesterolu LDL, wspomagają prawidłowe funkcjonowanie jelit i poprawiają ich perystaltykę, pobudzają trawienie oraz zapobiegają przewlekłym zaparciom.

Jagody są bogate w antocyjany, które neutralizują szkodliwe działanie wolnych rodników przyspieszających procesy starzenia organizmu i przyczyniających się do rozwoju nowotworów, schorzeń układu krążenia, choroby Alzheimera czy Parkinsona. Badania naukowe wykazały, że regularne spożywanie jagód pozwala również zapobiegać nadciśnieniu, czyli coraz powszechniejszemu schorzeniu cywilizacyjnemu, nieprzypadkowo zwanemu "cichym zabójcą".

Leśne owoce, dzięki wysokiej zawartości antocyjanów i żelaza, pomagają skutecznie zapobiegać anemii. Ich niewielka kaloryczność, duża dawka błonnika i chromu sprawiają, że jagody wspierają organizm w regulowaniu poziomu cukru we krwi. Podobne właściwości wykazuje też inny obecny w nich związek – wakcynina, nieprzypadkowo zwany "roślinną insuliną".

Duża dawka witaminy A sprawia, że jagody pomagają uchronić przed tzw. kurzą ślepotą, czyli problemem z widzeniem w ciemności. Owoce wzmacniają także naczynia krwionośne , dzięki czemu ułatwiają mikrokrążenie w naczyniach oka.

Przepis na jagodzianki

Mimo upływu lat i zmieniających się trendów kulinarnych, główne zasady przygotowywania jagodzianek nie uległy zmianie.

Do ciasta będziemy potrzebować:

1. pięciu żółtek ze świeżych jajek (najlepiej typu 0 lub 1),
2. jednego całego jajka,
3. mąki pszennej (600 g),
4. mleka (250 ml),
5. świeżych drożdży (30 g),
6. cukru (100 g),
7. masła (100).

W nadzieniu nie może zabraknąć:

1. bardzo dojrzałych jagód (300 g),
2. cukru pudru (100 g),
3. ewentualnie także łyżki skrobi ziemniaczanej, która nada odpowiedniej konsystencji.

Kruszonkę przyrządzimy z mąki pszennej (100 g), masła (50 g) i cukru (50 g).

Na początku dodajemy pokruszone drożdże, łyżeczkę cukru i mąki do 100 ml lekko ciepłego mleka. Delikatnie mieszamy, po czym przykrywamy ściereczką i odstawiamy na kwadrans w ciepłe miejsce. Po tym czasie rozrabiamy resztę składników ciasta (masło powinno być roztopione), łączymy z drożdżowym zaczynem, a gdy masa zacznie odchodzić od ręki, nabierze aksamitnej konsystencji i lśniącej barwy, formujemy z niej dużą kulę i odstawiamy na około dwie godziny w ciepłe miejsce, pamiętając, że podwoi swoją objętość.

Następnie mieszamy jagody z cukrem i skrobią. Ciasto znów lekko wyrabiamy, po czym dzielimy na mniejsze części, powinno być ich około 16-18. Z każdej formujemy mały placuszek, na środku wykładamy trochę jagodowego farszu, po czym dokładnie zlepiamy, jak pierogi. Na łączeniu nie powinno być mąki, gdyż jej obecność grozi rozklejeniem się jagodzianek.

Bułeczki delikatnie rolujemy nadając im lekko podłużnego kształtu, po czym wykładamy na blachę wyłożoną papierem do pieczenia. Pozostawiamy do wyrośnięcia, na około 30-40 minut, a w tym czasie przygotowujemy kruszonkę, ucierając mąkę, zimne masło i cukier. Bułki smarujemy żółtkiem roztrzepanym z odrobiną wody, oprószamy kruszonką i pieczemy ok. 18-20 minut w temperaturze 200 st., aż do zrumienienia.