Drożdże odżywcze – dlaczego warto włączyć je do diety?
Najczęściej występują pod postacią drobniutkich płatków przypominających tartą bułkę. W drożdżach odżywczych, zwanych też nieaktywnymi, kryje się nie tylko źródło smaku umami, ale również bardzo dużo cennych dla zdrowia witamin i minerałów. Jak wykorzystać je w kuchni?
Drożdże odżywcze to produkt bardzo ceniony przez osoby stosujące dietę wegańską czy wegetariańską. Przede wszystkim ze względu na głęboki, serowo-orzechowy smak, dzięki czemu świetnie zastępują np. ser żółty czy parmezan na kanapce, w sałatce, zapiekance czy daniu z makaronem lub kaszą. Nic dziwnego, są bowiem jednym z najbogatszych źródeł kwasu glutaminowego, czyli aminokwasu będącego nośnikiem umami – na początku XXI wieku oficjalnie uznanego przez świat naukowy za jeden z pięciu podstawowych smaków odczuwanych przez człowieka, obok słodkiego, kwaśnego, słonego i gorzkiego. Określa się go często jako "wyśmienity".
Jak powstaje ten niezwykły produkt? Najpierw przez kilka dni pozwala się drożdżom, najczęściej z rodziny Saccharomyces cerevisiae, wzrastać na odpowiednim substracie, zazwyczaj melasie buraczanej lub trzcinowej. Gdy ich kolonia osiągnie odpowiednią objętość, grzyby są dezaktywowane w wysokiej temperaturze, po czym myte, suszone i pakowane. Zwykle można je kupić w postaci płatków lub proszku.
Taki proces produkcji sprawia, że drożdże odżywcze tracą swoje zdolności fermentacyjne, przez co nie nadają się np. do przygotowywania rozmaitych wypieków. Jednak dzięki temu, w odróżnieniu od drożdży piekarniczych, nie wywołują też uciążliwych dolegliwości ze strony układu pokarmowego (bóle brzucha, wzdęcia, gazy). Oprócz smaku mają też dużo wartości odżywczych.
Drożdże w kuchni
Drożdże odżywcze – co w nich siedzi
Drożdże odżywcze to przede wszystkim skarbnica witamin z grupy B wpływających dobroczynnie na układ nerwowy, poprawiających nastrój i koncentrację, usprawniających przemianę materii, podnoszących odporność, a także wzmacniających włosy, skórę oraz paznokcie. Producenci często wzbogacają je dodatkowo witaminą B12, deficytową zwłaszcza w diecie wegańskiej, a bardzo potrzebną naszemu organizmowi (podnosi odporność na stres, zapobiega anemii, poprawia apetyt, a nawet zmniejsza ryzyko wystąpienia choroby Alzheimera).
Drożdżowy specjał jest bogatym źródłem cynku, chromu, kobaltu, magnezu, fosforu, selenu, miedzi i manganu. Dostarcza bardzo dużej dawki żelaza wzmacniającego odporność, niezbędnego do produkcji czerwonych krwinek oraz biorącego udział w transporcie i magazynowaniu tlenu. Jego niedobór skutkuje niedokrwistością, objawiającą się bladością skóry, skłonnością do infekcji czy permanentnym zmęczeniem.
W drożdżach odżywczych kryje się również sporo cennych aminokwasów egzogennych, których organizm człowieka nie wytwarza, muszą więc być dostarczane wraz z pożywieniem.
Produkt nie zawiera natomiast laktozy, której spożywanie często powoduje u osób dorosłych nieprzyjemne dolegliwości – wzdęcia, bóle brzucha i biegunkę. Może za to znajdować się w nim gluten, ponieważ do drożdży odżywczych niekiedy dodaje się słód jęczmienny lub mąkę pszenną. Dlatego przed zakupem warto spojrzeć na etykietę.
Drożdże odżywcze w kuchni
Drożdże odżywcze możemy przygotować samodzielnie. 2-3 kostki zwykłych drożdży (powinny mieć temperaturę pokojową) kruszymy i umieszczamy w miseczce, zasypujemy 2–3 łyżkami cukru (ewentualnie syropem klonowym albo z agawy), zalewamy ciepłą wodą (pół szklanki) i dokładnie mieszamy. Przykrywamy bawełnianą ściereczką, odstawiamy na ok. godzinę w ciepłe miejsce.
Po tym czasie drożdże wylewamy na blaszkę do pieczenia wyłożoną papierem i pieczemy przez kwadrans w ok. 200 stopniach, następnie zmniejszamy temperaturę do 120 st., uchylamy drzwiczki piekarnika i zostawiamy na 10 minut, po czym zamykamy i suszymy jeszcze godzinę. Na koniec drożdże drobno rozkruszamy albo miksujemy. Przechowujemy je w suchym, ciemnym miejscu, najlepiej w słoiku.
Do czego je wykorzystać? Można je stosować jako naturalny wzmacniacz smaku i zagęstnik. Są świetnym zamiennikiem sera, sprawdzającym się podczas przyrządzania kanapek, sałatek, zup, sosów, potraw z ryżem czy makaronem. Drożdże odżywcze z powodzeniem wykorzystamy do przygotowywania koktajlu, omletu albo jajecznicy. Przydadzą się, gdy zamarzymy o domowym majonezie.