Data ważności, a data przydatności do spożycia. Której trzeba szczególnie przestrzegać?

Pierwsze oznaczenie najczęściej jest używane dla produktów o krótkich terminach ważności, czyli świeże ryby, mięso, jogurty, mleko pasteryzowane i produkty przetworzone, trzymane w lodówkach. Termin ten oznacza, że zjedzenie takiego produktu po jego terminie przydatności może się wiązać z poważnym zagrożeniem zdrowotnym.

Oznaczenie "najlepiej spożyć przed" najczęściej możemy znaleźć na produktach suszonych (makarony, ryże, kasze, herbaty), mrożonkach, konserwach i olejach. Data wskazana na tych produktach będzie oznaczała gwarancję producenta o najwyższej jakości sprzedawanego produktu. Warto jednak wiedzieć, że żywność ta jest nadal bezpieczna do spożycia po upłynięciu terminu wybitego na opakowaniu. Produktów przeterminowanych stanowczo powinny unikać kobiety w ciąży, dzieci, osoby starsze lub chore.

Dobra wiadomość jest taka, że nie wszystko co przekroczy zalecany okres spożycia musi wylądować w koszu. Zgodnie z ogólną zasadą produkty o słonym smaku (np. kiszone ogórki), słodkie (dżem, miód), suszone (herbatniki) lub poddawane procesom fermentacji (jak kapusta kiszona) należą do grupy produktów o niskim stopniu ryzyka i nadają się do spożycia przez długi czas.

Odpowiednio przechowywane produkty zbożowe takie jak mąka, makaron, kasza czy ryż, zachowują swoje wartości odżywcze nawet przez kilka lat. Należy jedynie pamiętać, by były w suchym i chłodnym miejscu oraz szczelnym opakowaniu. Jeśli więc w kuchennych szafkach zalegają wam przeterminowane makarony czy kasze, nie wyrzucajcie ich, lecz wykorzystajcie jako dodatek do obiadu czy kolacji.

Bardzo szybko ocenimy świeżość mleka, wystarczy je bowiem powąchać. Przechowywane w lodówce, nadaje się do spożycia jeszcze przez trzy dni po upływie daty ważności. Warto je jednak wcześniej ugotować, by zabić niebezpieczne dla zdrowia bakterie. Natomiast jeśli skwaśniało, można je wykorzystać do racuchów lub placków. Przeterminowany żółty ser możemy jeść bez obaw, jeśli wciąż zachowuje swój zapach, kolor i nie porasta pleśnią. Nada się jako składnik zapiekanek, zup czy tostów.

Prawdziwe włoskie salami, tzn. bez nadmiaru wody w składzie, może przetrwać nawet cały rok. W miarę upływu czasu staje się coraz bardziej suche, ale nie traci smaku i nadal pozostaje dobre do spożycia. Dla pewności warto dodawać je do dań duszonych lub zapiekanek. Obróbka termiczna produktu eliminuje większość bakterii, gdyż nie są one w stanie przetrwać w wysokiej temperaturze.

Jeśli dopadła was ochota na słodką przekąskę, a w szafce zalega jedynie przeterminowana czekolada, nie musicie jej wyrzucać. Pamiętajmy jednak, że dodatkowymi czynnikami, które wpływają na to, czy produkt faktycznie nadal będzie się nadawał do spożycia, są też m.in. odpowiedni sposób przechowywania i brak wcześniejszego naruszenia opakowania. Jeśli opakowanie jest nienaruszone, to czekoladę możemy jeść spokojnie nawet do trzech miesięcy po upływie jej terminu ważności. Jeśli jednak macie jakieś wątpliwości, zużyjcie ją do przygotowania ciasta czy babeczek.

Chleb czy bułki można jeść nawet po upływie terminu ważności. Upewnijcie się jedynie, czy na pieczywie nie ma śladów pleśni. Suche bułki można zetrzeć, a czerstwy chleb wykorzystać jako bazę do grzanek lub tostów.

Kiszonki i ogórki w marynacie z octem także charakteryzują się długą przydatność do spożycia. Proces kiszenia dodatkowo sprawia, że produkty te są wysokowartościowe, bogate w witaminę C oraz kwas mlekowy, który pozytywnie wpływa na procesy trawienia. Z kolei zalewy octowe doskonale marynują nie tylko ogórki, ale grzyby, mięsa, paprykę i warzywa strączkowe. Należy jednak zachować umiar w konsumpcji takich przysmaków, ponieważ ocet w nadmiarze niszczy czerwone ciałka krwi. Nie poleca się ich również w diecie dzieci oraz schorowanych osób starszych. Kolejnym sposobem na przedłużenie terminu ważności jest proces fermentacji, który skutecznie konserwuje żywność. Dokładnie tak, jak tradycyjne metody solenia, suszenia mięsa i ryb.

Wśród produktów, które nadają się do spożycia po upływie daty ważności, jest kawa rozpuszczalna. Przechowywana w szczelnie zamkniętym pojemniku, zachowa swoje właściwości nawet przez 20 (!) lat. Kawę w ziarnach warto natomiast trzymać w lodówce, wówczas nie zmieni smaku i zapachu przez ok. 3 lata. Nieco krócej, bo 2 lata, można przechowywać kawę mieloną.