Czym zastąpić sól?
Czasami trudno wyobrazić sobie danie bez dodatku soli. A przecież jej nadmiar szkodzi naszemu zdrowiu. Ograniczając jej ilość lub rezygnując z niej, wcale nie musimy skazywać się na mdłe posiłki. Sól warto zastąpić innymi produktami, które nadadzą potrawom nie tylko wyśmienity smak, ale i aromat.
Sól niestety nie wpływa pozytywnie na zdrowie. Znacznie podnosi ciśnienie krwi i działa szkodliwie na serce, nerki. Zwiększa ryzyko wystąpienia miażdżycy, udaru mózgu, choroby wieńcowej. Często nazywana jest "białą śmiercią". Dawniej jednak uważano ją za główne źródło sodu w diecie człowieka. Ale obecnie nie brakuje go w pożywieniu, zwłaszcza w wysoko przetworzonych artykułach spożywczych. Warto się zastanowić, czy nie spożywamy ich za dużo.
- Dosalanie w ogóle nie jest potrzebne, jeśli chodzi nam tylko o dostarczenie sodu do organizmu. W podstawowych produktach jest go tyle, by pokryć dzienne zapotrzebowanie na ten pierwiastek - mówi Joanna Witkowska, dietetyk.
Jak wynika z danych statystycznych, Polak zjada codziennie ok. 12-15 g soli zamiast 5 g zalecanych przez Światową Organizację Zdrowia (płaska łyżeczka). Wynika to z tego, że sól jest ukryta m.in. w pieczywie, wędlinach, serach, konserwach, mieszankach przypraw i gotowych daniach.
- W efekcie, każde dodatkowe ziarenko dodawane do przygotowywanej przez nas potrawy to już za dużo. Sól poza polepszeniem smaku i jako jeden ze sposobów konserwowania żywności, nie przynosi nam żadnych korzyści – dodaje dietetyk.
Nie musimy oczywiście całkowicie z niej rezygnować. Wystarczy, że ograniczymy dzienne spożycie. Warto przy tym sprawdzać etykiety, by nie przekroczyć ustalonej normy. Producenci nie zawsze podają zawartości soli na opakowaniu produktu, czasami odnotowana jest zawartość sodu. 1g sodu odpowiada 2,5g soli.
Zawartość soli w niektórych produktach (w 100 g): groszek zielony (bez zalewy) – 0,45 g, biały chleb – 0,60 g, keczup – 2,40 g, ogórek kwaszony – 1,76 g, kapusta kwaszona - 0,65 g, śledź marynowany – 2, 73 g, szynka wiejska – 2, 57 g. Uważajmy na gotowe produkty - w jednym talerzu zupy znajdziemy od 0,7 do 1 g soli.
Inny sposób
Najzdrowiej jednak zastąpić sól innymi składnikami. Istnieje kilka ciekawych, a zarazem smacznych zamienników, które od dawna są stosowane w kuchni.
- Najkorzystniejsze działanie mają zioła. Oprócz walorów smakowych pełnią inne funkcje, np. wspomagają pracę wątroby – wyjaśnia Joanna Witkowska.
Do dań mięsnych i warzywnych doskonała jest bazylia. Ma dosyć ostry i zdecydowany smak oraz aromat. Świeże listki najlepiej dodać pod koniec przygotowywania potraw, aby w wysokiej temperaturze nie straciła swoich cennych właściwości. Łagodny smak estragonu pasuje do drobiu, sosów, omletów, a także jajecznicy. Kolendrą warto doprawić dania z roślin strączkowych i ryby. Jest ozdobna i poprawia smak. Tymianek doda aromatu marynatom, a także owocom morza. Zioła mogą być podawane zarówno świeże jak i w postaci suszonej. Lubczyk charakteryzuje się silnym korzennym zapachem. Ma słodko-gorzki smak. Najczęściej dodawany jest do zup, sosów czy mięs, a nawet sałatek. Jest również jednym ze składników znanej przyprawy Maggi, wielu mieszanek ziołowych i zup typu instant. Świeże listki melisy dobrze komponują się z zieloną sałatą, drobiem. Używane są także do aromatyzowania octu i marynat. Świeżą szałwią warto natrzeć mięso przed pieczeniem. Nada mu wyśmienity smak. Doprawia się nią także drób, ryby.
- Zwykłą sól kuchenną można również zastąpić solą ziołową. Jest bardziej aromatyczna i zużyjemy jej mniej do przygotowania posiłku. W sklepach można dostać sól z dodatkiem potasu i magnezu, ale z ograniczoną ilością sodu. Polecana jest osobom z problemami z układu krążenia – tłumaczy dietetyk.
Dodatkowe rozwiązania
Do poprawy smaku potraw sprawdzają się także inne dodatki. Już niewielka ilość czosnku wystarczy, aby nadać daniu oryginalny smak i aromat. Podobnie jest z cebulą. Imbir ma ostry, a nawet palący smak i lekko cytrynowy aromat. W przypadku majeranku sprawdzają się zarówno listki, jak i łodyżki, kwiaty. Warto korzystać zarówno ze świeżej postaci jak i suszonej. Świeża natka pietruszki, drobno posiekana łatwo sprawi, że brak soli będzie mniej odczuwalny, zwłaszcza w zupach, sałatkach czy sosach. Ponadto granulki z alg morskich mogłyby zastąpić sól w chlebie i żywności przetworzonej. Mają one intensywny smak. Zawierają śladowe ilości soli i są bogate w składniki odżywcze. Zapewniają także uczucie sytości, które pomaga w walce z otyłością.
just/mmch