Chmiel to nie tylko piwo
Chmielowe szyszki używa się do produkcji piwa, jednak okazuje się, że od wieków pędy tej rośliny używane były w kuchni na wiele innych sposobów.
Już w starożytności jedzono młode pędy chmielu z solą, octem i olejem. Rzymianie, a także Słowianie w czasach wczesnopiastowskich jadali go jako warzywo. Zebrane wiosną młode pędy spożywano na surowo lub gotowano jak szparagi. Zresztą stosowano go nie tylko w kuchni, z włókien chmielu wyrabiano sznury, liny i grube płótno żaglowe, a liści używano do farbowania tkanin.
W dzisiejszej kuchni wykorzystywany jest głównie jako składnik sałatek i zup (młode pędy chmielu) oraz jako osobne danie podawane jak szparagi. W Belgii i Francji chmiel to jedna z najszybciej pojawiających się nowalijek na rynkach warzywnych. Pojawiają się już w lutym i marcu, kiedy to wydobywa się je z zamarzniętej często jeszcze ziemi. Ponieważ są niesłychanie delikatne, można robić to wyłącznie ręcznie, tak by nie uszkodzić młodziutkich pędów.
Przyrządzać można jednak zarówno te pędy, które przebiły się na powierzchnię i mają już pąki liści, jak i te, które wciąż są pod powierzchnią gleby. Podobno w Belgii, w celu uzyskania bardziej delikatnych egzemplarzy okrywa się karpę „namiotem” z papieru, który ma chronić rośliny przed dostępem światła. Chodzi o to, by nie produkowały one chlorofilu, a pędy pozostały mlecznobiałe. Od tego jakie mamy pędy, zależy to, co możemy z nimi zrobić. Te białe, delikatne można spożywać na surowo np. w sałatce. Zielone, ale także grubsze egzemplarze, należy zblanszować lub lekko podgotować, najlepiej na parze. Surowe białe pędy smakują trochę jak świeży groszek zerwany w ogrodzie, natomiast zielone nieco trawiasto i łykowato.
Dzisiaj najczęściej przyrządza się je jak szparagi. W smaku je zresztą bardzo je przypominają, choć charakterystyczna dla szparagów nuta goryczki jest tu jeszcze intensywniejsza, podaje się je więc z sosami, np. z maślano-jajecznym sosem holenderskim. Młody chmiel można także wykorzystywać do przyrządzania sałatek czy omletów. Przykład? Proszę bardzo. Jaja rozmącić z solą i pieprzem. Na maśle obsmażyć pokrojone pędy chmielu, zalać jajkiem, posypać szczypiorkiem i smażyć z obu stron na rumiany kolor.
Właściwości lecznicze
Substancje znajdujące się w chmielu mają właściwości lecznicze. Z szyszek otrzymuje się wyciąg, który działa uspokajająco i rozkurczowo. Stosuje się go przy nadmiernej pobudliwości nerwowej czy bezsenności . Wzmaga on także wydzielanie soków trawiennych i reguluje czynności układu pokarmowego, działa silnie moczopędnie i dezynfekująco. Zewnętrznie stosuje się go w bólach reumatycznych, zapaleniu skóry i czyrakach. Jest składnikiem wielu preparatów ziołowych, m.in. Nervosolu i Passispasminy. Chmiel zawiera też lupulinę, która jest jednym z nielicznych roślinnych środków ziołowych posiadających specyficzne właściwości tłumiące popęd płciowy.
Ze świeżych lub suszonych szyszek można sporządzać kąpiele uspokajające. Wyciągi z szyszek chmielu opóźniają także procesy starzenia się skóry. Wykorzystuje się je w produkcji kremów i maseczek do cery wrażliwej. Chmiel jest także stosowany do wyrobu szamponu tataro-chmielowego i piwnego.
AD/mmch