Mączka chleba świętojańskiego - E410

Guma karobowa, to zmielone na proszek nasiona, znajdujące się w chlebie świętojańskim, a więc w strąkach szatańczyna strąkowego, czy inaczej drzewa świętojańskiego (znanego także jako drzewo karbowe lub ceratonia). Jest to wiecznie zielona roślina, rosnące w Indiach, Australii oraz krajach basenu Morza Śródziemnego. Drzewo to owocuje nawet przez 100 lat, a rocznie jest w stanie „wyprodukować” do 100 kilogramów strąków. Nic więc dziwnego, że substancję tą wykorzystuje się na szeroką skalę w różnych gałęziach przemysłu.

Karob ma lekko karmelowy aromat, który przypomina kakao, ponadto nie zawiera teobrominy i kwasu szczawiowego (utrudniającego przyswajanie cynku i wapnia), dzięki czemu stanowi dobrą alternatywę dla tradycyjnego kakao czy czekolady.

Ciekawostką jest fakt, że zmielone i wypalone nasiona drzewa świętojańskiego wykorzystywane są jako namiastka kawy, która nie zawiera kofeiny, a mimo to doskonale pobudza. Ponadto z owoców tego drzewa otrzymuje się melasę –karmelowy, gęsty syrop tzw. miód karobowy – zdrową alternatywę cukru.

E410 wykorzystuje się również jako zamiennik jajek i na jego bazie przygotowuje się ciasta i piecze chleb razowy. Guma karobowa to doskonały składnik żywnościowy dla osób będących na diecie – nie ma kalorii, nie zawiera orzechów, mleka, jaj, przez co jest wegetariańska i wegańska. Chętnie wykorzystują je mamy małych alergików – doskonale nadaje się do przygotowania deserów i ciast, ale nie tylko.

Mączkę chleba świętojańskiego popularnie wykorzystuje się w technologii żywności jako substancję zagęszczającą (żelującą), stabilizator i emulgator. Odnajdziemy ją w takich produktach, jak:

• lody;

• polewy;

• lukier;

• modyfikowane mleko dla niemowląt;

• suszone warzywa i owoce;

• fermentowane produkty śmietanowe i ich substytuty zawierające żywe kultury bakterii;

• dżemy;

• galaretki;

• marmolady;

• sosy;

• przecier z kasztanów i jadalne kasztany w zalewie;

• owocowe produkty niskokaloryczne;

• żywność bezglutenowa oparta na zbożach;

• wyroby cukiernicze.

Guma karobowa to substancja pochodzenia naturalnego – uzyskuje się ją z roślin, dzięki czemu uznaje się ją za nieszkodliwą – nie powoduje niebezpiecznych skutków zdrowotnych, znacznie przedawkowana może wywołać jedynie wzdęcia.

Głównym jej składnikiem jest naturalny polimer galaktomannany – nietrawiony w przewodzie pokarmowym, w całości wydalany. Ponadto mączka chleba świętojańskiego jest dość odżywcza – w 70 proc. składa się z węglowodanów takich jak cukry, skrobia i hemiceluloza, a w 15 proc. z wody. Pozostałe składniki karobu to 4-6 proc. białka i niewielka zawartość tłuszczu (ok. 0,5 proc.). Naturalna guma karobowa to bogactwo witamin: A, B2, B i D oraz składników mineralnych: wapnia, żelaza, magnezu, fosforu i potasu.

Niegdyś ze względu na korzyści zdrowotne, wykorzystywano tę substancję w lecznictwie – obniżała poziom cholesterolu we krwi, poprawiała trawienie, powstrzymywała biegunki, leczyła kaszel, osteoporozę i działała przeciwbólowo. Dziś wiemy, że jest bezpieczna dla osób z celiakią i alergiami pokarmowymi, ponieważ nie zawiera glutenu i nie uczula. Jest doskonałym dowodem na to, że nie warto bać się tajemniczych symboli E, pod którymi często ukrywają się popularne i nieszkodliwe substancje naturalnego pochodzenia.

Mączka chleba świętojańskiego znalazła również zastosowanie w innych gałęziach przemysłu. W farmacji wykorzystywana jest jako składnik środków odchudzających i syropów na kaszel (działa wykrztuśnie). Ponadto jest składnikiem wiążącym karmę dla zwierząt. Gumę karbową odnajdziemy też w składzie detergentów i klejów.

Kornelia Ramusiewicz