Wielu nawet nie wie, że taki grzyb istnieje. Pachnie jak śledź, ale smakuje obłędnie pysznie

Mleczajowiec smaczny (Lactarius volemus), zwany potocznie krówką, to grzyb, który często pozostaje w cieniu bardziej popularnych borowików czy maślaków. Występuje powszechnie, ale jego charakterystyczny rybi zapach może odstraszyć od zbierania. Warto jednak dać mu szansę, bo po obróbce termicznej zapach całkowicie znika, a grzyb potrafi oczarować wyjątkowym smakiem.

Mleczaj smaczny wyróżnia się specyficznym, rybim zapachem oraz gęstym mleczkiem. Jego kapelusz, o średnicy od pięciu do piętnastu centymetrów, ma gładką powierzchnię i rudopomarańczowy odcień, bez pasków czy kropek. Początkowo wypukły, z czasem staje się płaski z wgnieceniem pośrodku. Blaszki są gęste, zmieniające kolor z jasnego na pomarańczowy, a po uszkodzeniu przybierają rdzawobrązowy odcień. Trzon, o długości od sześciu do dwunastu centymetrów, jest walcowaty i pomarańczowożółty.

Kluczowym elementem identyfikacji jest obfite i gęste białe mleczko, które wydziela się w każdej uszkodzonej części grzyba. Wystarczy lekko naciąć blaszkę lub trzon, a natychmiast pojawia się charakterystyczna, biała ciecz. To mleczko, w przeciwieństwie do soku wielu innych gatunków, nie jest piekące ani gorzkie, a z czasem może lekko brązowieć na powietrzu.

Grzyb ten rośnie od lata do jesieni w lasach liściastych i iglastych, często pod bukami, dębami i sosnami.

Choć surowy mleczaj smaczny może wydzielać silny, rybny zapach, przypominający śledzie, po obróbce termicznej przekształca się w przysmak o wyjątkowo łagodnym i słodkawym smaku. Doskonale smakuje smażony na maśle z cebulą. Można go również marynować, grillować lub dodawać do zup i sosów. Jego jędrna, mięsista struktura sprawia, że jest doskonałą alternatywą dla mięsa.

Mleczajowiec smaczny to jeden z nielicznych polskich grzybów, które można spożywać na surowo, pod warunkiem absolutnej pewności co do identyfikacji gatunku. Wystarczy pokroić go w cienkie plasterki, posypać solą i pieprzem, aby cieszyć się jego chrupiącą i delikatnie orzechową strukturą. To świetny składnik do sałatek lub oryginalna alternatywa dla carpaccio.

Oprócz jedzenia na surowo mleczajowiec sprawdza się w wielu innych daniach. Doskonale smakuje duszony z warzywami, grillowany, a nawet dodany do zup czy sosów. Jego jędrna i mięsista struktura sprawia, że jest doskonałą alternatywą dla mięsa w daniach wegetariańskich. Można go także marynować w occie, aby zachować jego smak na dłużej.

Pamiętaj o najważniejsze zasadach bezpiecznego grzybobrania. Zbieraj wyłącznie te grzyby, które dobrze znasz, a najlepiej skonsultuj swoje zbiory z grzyboznawcą. Nie wyrywaj, nie niszcz grzybni oraz leśnej ściółki. Unikaj zbierania bardzo małych lub młodych grzybów, które trudno zidentyfikować. Jeśli masz jakiekolwiek wątpliwości, skontaktuj się z najbliższą stacją sanitarno-epidemiologiczną.

Pamiętaj, aby nie podawać grzybów małym dzieciom. Nie przyjmuj porad od przypadkowo spotkanych grzybiarzy i unikaj kupowania grzybów z nieznanego źródła. Co najważniejsze, nigdy nie próbuj identyfikować grzybów, smakując – to może być niebezpieczne dla zdrowia lub życia.