Szklanka mąki i szklanka cukru - ile to gramów?

Ujednolicenie miary to nie jest pomysł nowy – miało bowiem miejsce jeszcze w oświeceniu. Same systemy miar istnieją jednak od czasu gdy istnieje ludzkość – miało to praktyczne znaczenie w wymianie handlowej. Stare jednostki miar i wag często zaczerpnięte były z Biblii - jedynego na naszym obszarze znanego powszechnie tekstu kultury. Szczególnie istotny był tu system hebrajski, stworzony przez Izraelitów na podstawie systemu babilońskiego. Inne metody oparte były na wymiarach ciała ludzkiego – dla przykładu łokcia czy stopy. Eksperci zwracają jednak uwagę, że nie był to uniwersalny odnośnik: w różnych państwach wartości te wyglądały wciąż inaczej.

W końcu zdecydowano się na systematyczne porządkowanie systemów miar. Efektem tego jest Międzynarodowy System Miar i Wag znany jako SI. Jego jednostki oparte zostały na podstawowych stałych fizycznych, co pozwala na możliwie największą uniwersalność na całym świecie. W Polsce system ten został zaadaptowany w pełni w 1966 roku.

Układ ten jest stosowany do dziś, choć wiele mówi się o potrzebie regulacji i zmian. Oczywiście, używamy także mniej oficjalnych przeliczników – szczególnie w kuchni, gdzie często odnosimy się do pojemności naczyń. Nie zawsze potrafimy jednak dokładnie porównać wartości oficjalne od tych, które przyjmujemy przy gotowaniu jako wygodniejsze.

Ile ml ma szklanka? To pytanie spędza sen powiek z tych, którzy w przepisie natykają się na składniki podane właśnie w przeliczniku „na szklankę”. Nie wiedzą bowiem, ile danego produktu powinni kupić w sklepie. Przyjmuje się, że standardowa szklanka ma 250 mililitrów. Tak zakładają przepisy – warto jednak uwzględniać, że szklanki mają tak naprawdę różną objętość: od 150 do 330 ml. Niekoniecznie więc szklanka z przepisu będzie się równać wartością naszej domowej filiżance i trzeba odpowiednio dobrać proporcje. A co, jeśli nie mamy do czynienia z mililitrami, lecz z gramami? Jak pamiętamy ze wczesnej szkoły podstawowej, 250 mililitrów to 0,25 litra. Jeden litr to jeden kilogram – w związku z czym 250 mililitrów wody to 250 gramów. Nic prostszego!

Problem z wypiekami. Szklanka mąki – ile to gram?
Dobrze wyliczone składniki mają szczególne znaczenie w przypadku wypieków – tam nawet nieznaczne odejście od wytycznych podanych w przepisie może skończyć się katastrofalną klapą. Jak więc wyliczyć właściwe proporcje, gdy przepis odnosi się do szklanek? Standardowa szklanka mąki pszennej to 150-160 gramów.

A szklanka cukru – ile to gram? Jeżeli nasza szklanka to ta najbardziej typowa – mieszcząca 250 mililitrów wody – to ma ona również objętość 220 gramów cukru. W przypadku ciast i deserów odpowiednie dobranie cukru jest niezwykle ważne, więc warto posługiwać się takim właśnie standardowym naczyniem lub miseczką z podziałką. Można też przygotować sobie podręczną ściągawkę, korzystając z danych na temat kuchennych miar pojemności szklanek, które znajdziesz w Akademii Smaku. Warto zawiesić ją w kuchni w widocznym miejscu – dzięki temu, nie będziemy musieli biec w popłochu do komputera, by sprawdzić ile właściwie danego składnika powinno znaleźć się w misce z masą na nasz deser.

Wielu Polaków, przygotowując danie, korzysta też z przepisów anglojęzycznych. Tu pojawia się jednak problem: ich jednostki wagi i objętości są bowiem inne. Nie zawsze uczyliśmy się ich też w szkole podstawowej. Jak sobie zatem z tym poradzić?

Wbrew pozorom, nie jest to aż tak trudne. Jedna uncja to 28,35 gramów. Natomiast jeden funt to 12 uncji, a zatem - po przeliczeniu - 0,454 kilograma. Nieco większymi jednostkami wagi (których raczej nie spotkamy w przepisach) są stone (14 funtów) i cetnar (112 funtów). Jeśli chodzi o miary objętości, to mamy pint (0,57 litra), kwartę (1,14 litra) i galon (4,55 litra). Warto pamiętać, że w krajach anglosaskich piwo odlicza się zawsze w pintach. Wspomniany system miar obowiązuje także w Stanach Zjednoczonych – robiąc więc amerykańską szarlotkę, bądźmy przygotowani na składniki podane w funtach!