Szklanka mąki i szklanka cukru - ile to gramów?

Pojemność szklanki – skąd wzięły się systemy miar?

Ujednolicenie miary to nie jest pomysł nowy – miało bowiem miejsce jeszcze w oświeceniu. Same systemy miar istnieją jednak od czasu gdy istnieje ludzkość – miało to praktyczne znaczenie w wymianie handlowej. Stare jednostki miar i wag często zaczerpnięte były z Biblii - jedynego na naszym obszarze znanego powszechnie tekstu kultury. Szczególnie istotny był tu system hebrajski, stworzony przez Izraelitów na podstawie systemu babilońskiego. Inne metody oparte były na wymiarach ciała ludzkiego – dla przykładu łokcia czy stopy. Eksperci zwracają jednak uwagę, że nie był to uniwersalny odnośnik: w różnych państwach wartości te wyglądały wciąż inaczej.

W końcu zdecydowano się na systematyczne porządkowanie systemów miar. Efektem tego jest Międzynarodowy System Miar i Wag znany jako SI. Jego jednostki oparte zostały na podstawowych stałych fizycznych, co pozwala na możliwie największą uniwersalność na całym świecie. W Polsce system ten został zaadaptowany w pełni w 1966 roku.

Układ ten jest stosowany do dziś, choć wiele mówi się o potrzebie regulacji i zmian. Oczywiście, używamy także mniej oficjalnych przeliczników – szczególnie w kuchni, gdzie często odnosimy się do pojemności naczyń. Nie zawsze potrafimy jednak dokładnie porównać wartości oficjalne od tych, które przyjmujemy przy gotowaniu jako wygodniejsze.

Szklanka – ile ml?

Ile ml ma szklanka? To pytanie spędza sen powiek z tych, którzy w przepisie natykają się na składniki podane właśnie w przeliczniku „na szklankę”. Nie wiedzą bowiem, ile danego produktu powinni kupić w sklepie. Przyjmuje się, że standardowa szklanka ma 250 mililitrów. Tak zakładają przepisy – warto jednak uwzględniać, że szklanki mają tak naprawdę różną objętość: od 150 do 330 ml. Niekoniecznie więc szklanka z przepisu będzie się równać wartością naszej domowej filiżance i trzeba odpowiednio dobrać proporcje. A co, jeśli nie mamy do czynienia z mililitrami, lecz z gramami? Jak pamiętamy ze wczesnej szkoły podstawowej, 250 mililitrów to 0,25 litra. Jeden litr to jeden kilogram – w związku z czym 250 mililitrów wody to 250 gramów. Nic prostszego!

Problem z wypiekami. Szklanka mąki – ile to gram?
Dobrze wyliczone składniki mają szczególne znaczenie w przypadku wypieków – tam nawet nieznaczne odejście od wytycznych podanych w przepisie może skończyć się katastrofalną klapą. Jak więc wyliczyć właściwe proporcje, gdy przepis odnosi się do szklanek? Standardowa szklanka mąki pszennej to 150-160 gramów.

A szklanka cukru – ile to gram? Jeżeli nasza szklanka to ta najbardziej typowa – mieszcząca 250 mililitrów wody – to ma ona również objętość 220 gramów cukru. W przypadku ciast i deserów odpowiednie dobranie cukru jest niezwykle ważne, więc warto posługiwać się takim właśnie standardowym naczyniem lub miseczką z podziałką. Można też przygotować sobie podręczną ściągawkę, korzystając z danych na temat kuchennych miar pojemności szklanek, które znajdziesz w Akademii Smaku. Warto zawiesić ją w kuchni w widocznym miejscu – dzięki temu, nie będziemy musieli biec w popłochu do komputera, by sprawdzić ile właściwie danego składnika powinno znaleźć się w misce z masą na nasz deser.

Miary niestandardowe – jak sobie z nimi radzić?
Wielu Polaków, przygotowując danie, korzysta też z przepisów anglojęzycznych. Tu pojawia się jednak problem: ich jednostki wagi i objętości są bowiem inne. Nie zawsze uczyliśmy się ich też w szkole podstawowej. Jak sobie zatem z tym poradzić?

Wbrew pozorom, nie jest to aż tak trudne. Jedna uncja to 28,35 gramów. Natomiast jeden funt to 12 uncji, a zatem - po przeliczeniu - 0,454 kilograma. Nieco większymi jednostkami wagi (których raczej nie spotkamy w przepisach) są stone (14 funtów) i cetnar (112 funtów). Jeśli chodzi o miary objętości, to mamy pint (0,57 litra), kwartę (1,14 litra) i galon (4,55 litra). Warto pamiętać, że w krajach anglosaskich piwo odlicza się zawsze w pintach. Wspomniany system miar obowiązuje także w Stanach Zjednoczonych – robiąc więc amerykańską szarlotkę, bądźmy przygotowani na składniki podane w funtach!