WAŻNE
TERAZ

Dron spadł koło ich wsi. Mówią, co słychać często w nocy

Smaki Polski: Proziaki - przysmak z Podkarpacia

Nie wszyscy znają te bułeczki. Puszyste, delikatne w środku, chrupiące na zewnątrz, lekko słodkie w smaku. Tradycyjnie wypiekało się je na rozgrzanej blasze węglowej kuchni. Dziś blachę zastępuje teflonowa patelnia – mimo to wciąż są pyszne. Możemy ich spróbować na Podkarpaciu. Najlepiej smakują jeszcze ciepłe z domowym masłem czosnkowym lub na słodko – z miodem czy konfiturą.

Obraz
Źródło zdjęć: © 123RF.COM
Katarzyna Gileta

Proziaki wzięły swoją nazwę od sody, którą określano niegdyś "prozą". Możemy spotkać się również z innymi regionalnymi nazwami: prozioki, prołozioki, prołzioki, prosioki, sodziaki, placki na sodzie czy nawet łosuchy.

Pierwsze zapiski dotyczące proziaków pochodzą sprzed 150 lat. Jednak tradycja wypiekania tych bułeczek jest o wiele dłuższa. Proziaki to odmiana podpłomyków, czyli placków z mąki i wody, pieczonych na rozgrzanych kamieniach czy blasze. Podkarpackie bułeczki przygotowuje się z ciasta pszennego z dodatkiem sody oczyszczonej, wody i kwaśnego mleka. Niektóre przepisy zawierają także jajka.

Po wyrobieniu ciasto należy rozwałkować, podzielić na mniejsze kawałki i upiec tak jak podpłomyki, czyli na blasze. Jednak można je przygotować także w piecu chlebowym, w piekarniku lub na teflonowej patelni. Proziaki mogą być okrągłe, owalne, a nawet czworokątne. Jeśli dodamy do ciasta cukru, otrzymamy słodkie bułeczki. Razem ze szklanką świeżego lub zsiadłego mleka stanowią idealny zestaw na śniadanie.

Dawniej wypiekano chleb raz w tygodniu, najczęściej w soboty. Ubożsi gospodarze piekli bochenki rzadziej - co dwa tygodnie. Kiedy zabrakło pieczywa w komorze, gospodynie zagniatały ciasto z mąki i sody i po godzinie proziaki były gotowe. Najlepiej smakowały prosto z pieca, jeszcze ciepłe, posmarowane domowym masłem i twarogiem lub polane miodem. Jednak nawet po kilku dniach nadawały się jeszcze do jedzenia.

Proziaki trafiły na Listę Produktów Tradycyjnych. Są puszyste, miękkie, delikatnie słodkie. Spróbujemy ich w Beskidzie Niskim, na Pogórzu, Roztoczu, w kuchni Rzeszowiaków i Lasowiaków. Możemy również pokusić się o przygotowanie ich w domu. Sekretem jest ciasto. Nie może być zbyt gęste.

Podkarpackie proziaki

Składniki: 1 kg mąki, 1,5 łyżeczki sody, 0,5 litra zsiadłego mleka, 1 łyżeczka soli, 2-3 jajka.

Przygotowanie: do dużej miski wlej mleko. Dodaj pozostałe składniki i wymieszaj. Wyrabiaj ciasto, aż będzie elastyczne i gładkie. Rozwałkuj na grubość ok. 2 cm, szklanką wykrawaj krążki. Piecz z obu stron na blasze w temperaturze 170 stopni, przez około 15-20 minut.

Wybrane dla Ciebie

Biedronka zaszalała z ceną, Lidl też kusi. Ta niedoceniona ryba jest przepyszna z piekarnika
Biedronka zaszalała z ceną, Lidl też kusi. Ta niedoceniona ryba jest przepyszna z piekarnika
Dietetyczka poleca ten ser na odchudzanie. Sporo białka i kremowa konsystencja
Dietetyczka poleca ten ser na odchudzanie. Sporo białka i kremowa konsystencja
Karkówkę piekę tylko w tej temperaturze. Zawsze wychodzi soczysta i delikatna
Karkówkę piekę tylko w tej temperaturze. Zawsze wychodzi soczysta i delikatna
Smażę na nim kurki zamiast na maśle. Wychodzą smaczniejsze i chrupiące, ale się nie przypalają
Smażę na nim kurki zamiast na maśle. Wychodzą smaczniejsze i chrupiące, ale się nie przypalają
Czy można jeść spleśniały ser po odkrojeniu pleśni? Wiele osób wciąż nie wie
Czy można jeść spleśniały ser po odkrojeniu pleśni? Wiele osób wciąż nie wie
Czy obraną cebulę trzeba przechowywać w lodówce? Wiele osób wciąż popełnia błąd
Czy obraną cebulę trzeba przechowywać w lodówce? Wiele osób wciąż popełnia błąd
Dodaj do rosołu w całości. Będzie idealnie klarowny i nabierze pięknego koloru
Dodaj do rosołu w całości. Będzie idealnie klarowny i nabierze pięknego koloru
Mięso idealne dla dzieci oraz seniorów. Ogrom minerałów i białka, a mało tłuszczu
Mięso idealne dla dzieci oraz seniorów. Ogrom minerałów i białka, a mało tłuszczu
Tych grzybów nigdy nie susz. Tracą smak, konsystencję, a nawet stają się niestrawne
Tych grzybów nigdy nie susz. Tracą smak, konsystencję, a nawet stają się niestrawne
Znajdziesz w każdym warzywniaku, ale zapomniana. Doskonała na stłuszczoną wątrobę i problemy z jelitami
Znajdziesz w każdym warzywniaku, ale zapomniana. Doskonała na stłuszczoną wątrobę i problemy z jelitami
Najdroższe grzyby. Kilogram kosztuje 250 tys. zł, ale niewielu odważy się je zbierać
Najdroższe grzyby. Kilogram kosztuje 250 tys. zł, ale niewielu odważy się je zbierać
Kiedyś jadali go tylko chińscy cesarze. Dziś ten grzyb rośnie też w Polsce, ale jest mało znany
Kiedyś jadali go tylko chińscy cesarze. Dziś ten grzyb rośnie też w Polsce, ale jest mało znany