WAŻNE
TERAZ

Zmiana na pozycji lidera i "walka o przekroczenie progu". Mamy nowy sondaż

Smaki Polski: Proziaki - przysmak z Podkarpacia

Nie wszyscy znają te bułeczki. Puszyste, delikatne w środku, chrupiące na zewnątrz, lekko słodkie w smaku. Tradycyjnie wypiekało się je na rozgrzanej blasze węglowej kuchni. Dziś blachę zastępuje teflonowa patelnia – mimo to wciąż są pyszne. Możemy ich spróbować na Podkarpaciu. Najlepiej smakują jeszcze ciepłe z domowym masłem czosnkowym lub na słodko – z miodem czy konfiturą.

Obraz
Źródło zdjęć: © 123RF.COM
Katarzyna Gileta

Proziaki wzięły swoją nazwę od sody, którą określano niegdyś "prozą". Możemy spotkać się również z innymi regionalnymi nazwami: prozioki, prołozioki, prołzioki, prosioki, sodziaki, placki na sodzie czy nawet łosuchy.

Pierwsze zapiski dotyczące proziaków pochodzą sprzed 150 lat. Jednak tradycja wypiekania tych bułeczek jest o wiele dłuższa. Proziaki to odmiana podpłomyków, czyli placków z mąki i wody, pieczonych na rozgrzanych kamieniach czy blasze. Podkarpackie bułeczki przygotowuje się z ciasta pszennego z dodatkiem sody oczyszczonej, wody i kwaśnego mleka. Niektóre przepisy zawierają także jajka.

Po wyrobieniu ciasto należy rozwałkować, podzielić na mniejsze kawałki i upiec tak jak podpłomyki, czyli na blasze. Jednak można je przygotować także w piecu chlebowym, w piekarniku lub na teflonowej patelni. Proziaki mogą być okrągłe, owalne, a nawet czworokątne. Jeśli dodamy do ciasta cukru, otrzymamy słodkie bułeczki. Razem ze szklanką świeżego lub zsiadłego mleka stanowią idealny zestaw na śniadanie.

Dawniej wypiekano chleb raz w tygodniu, najczęściej w soboty. Ubożsi gospodarze piekli bochenki rzadziej - co dwa tygodnie. Kiedy zabrakło pieczywa w komorze, gospodynie zagniatały ciasto z mąki i sody i po godzinie proziaki były gotowe. Najlepiej smakowały prosto z pieca, jeszcze ciepłe, posmarowane domowym masłem i twarogiem lub polane miodem. Jednak nawet po kilku dniach nadawały się jeszcze do jedzenia.

Proziaki trafiły na Listę Produktów Tradycyjnych. Są puszyste, miękkie, delikatnie słodkie. Spróbujemy ich w Beskidzie Niskim, na Pogórzu, Roztoczu, w kuchni Rzeszowiaków i Lasowiaków. Możemy również pokusić się o przygotowanie ich w domu. Sekretem jest ciasto. Nie może być zbyt gęste.

Podkarpackie proziaki

Składniki: 1 kg mąki, 1,5 łyżeczki sody, 0,5 litra zsiadłego mleka, 1 łyżeczka soli, 2-3 jajka.

Przygotowanie: do dużej miski wlej mleko. Dodaj pozostałe składniki i wymieszaj. Wyrabiaj ciasto, aż będzie elastyczne i gładkie. Rozwałkuj na grubość ok. 2 cm, szklanką wykrawaj krążki. Piecz z obu stron na blasze w temperaturze 170 stopni, przez około 15-20 minut.

Wybrane dla Ciebie

Wymieszaj te zioła i dodawaj do dań. Poziom żelaza powinien szybko się podnieść
Wymieszaj te zioła i dodawaj do dań. Poziom żelaza powinien szybko się podnieść
Jest słodki, a obniża poziom cukru we krwi. Niestety w Polsce wciąż mało znany
Jest słodki, a obniża poziom cukru we krwi. Niestety w Polsce wciąż mało znany
To wyjątkowo rzadkie grzyby. Właśnie pojawiły się w Polsce, ale nie wolno ich jeść
To wyjątkowo rzadkie grzyby. Właśnie pojawiły się w Polsce, ale nie wolno ich jeść
Ich nazwa brzmi jak zmiany skórne. A to pyszne bułeczki z kaszą i twarogiem
Ich nazwa brzmi jak zmiany skórne. A to pyszne bułeczki z kaszą i twarogiem
Konkurencja dla kurczaka i indyka. W Lidlu i Biedronce drób jak ze szlacheckiego stołu
Konkurencja dla kurczaka i indyka. W Lidlu i Biedronce drób jak ze szlacheckiego stołu
Wsadź między zielone pomidory. Momentalnie nabiorą koloru
Wsadź między zielone pomidory. Momentalnie nabiorą koloru
Dorzuć do porannej kawy. Poprawi koncentrację, zwiększy twoją czujność i przyspieszy odchudzanie
Dorzuć do porannej kawy. Poprawi koncentrację, zwiększy twoją czujność i przyspieszy odchudzanie
Wstawiasz otwartą puszkę konserwy do lodówki? Lepiej zmień swoje przyzwyczajenia
Wstawiasz otwartą puszkę konserwy do lodówki? Lepiej zmień swoje przyzwyczajenia
Wielu rzuca się na olej rzepakowy. W Lidlu i w Biedronce dorwiesz teraz lepszy za półdarmo
Wielu rzuca się na olej rzepakowy. W Lidlu i w Biedronce dorwiesz teraz lepszy za półdarmo
Kupujesz wiejskie jajka? Komentarz dietetyczki daje do myślenia
Kupujesz wiejskie jajka? Komentarz dietetyczki daje do myślenia
Zapomnij o owsianym i sojowym. To mleko pomaga w odchudzaniu, a do tego jest słodkie
Zapomnij o owsianym i sojowym. To mleko pomaga w odchudzaniu, a do tego jest słodkie
W tym roku prawdziwy wysp pysznych grzybów. W tych miejscach znajdziesz ich najwięcej
W tym roku prawdziwy wysp pysznych grzybów. W tych miejscach znajdziesz ich najwięcej