Seitan – do czego przyda się czysty gluten

Od wieków jest produktem chętnie stosowanym w kuchni azjatyckiej, zwłaszcza chińskiej. Dziś gości często w jadłospisie wegan czy wegetarian, uznaje się go bowiem za świetny substytut mięsa – odpowiednio przyprawiony przypomina w smaku kurczaka, a w panierce może konkurować z tradycyjnym schabowym. Jak jeszcze można wykorzystać seitan?

Seitan – do czego przyda się czysty gluten
Źródło zdjęć: © iStock.com

Gluten, czyli mieszanka białek występująca w bielmie zbóż: pszenicy, żyta, jęczmienia i owsa, nie ma w ostatnich latach zbyt dobrej opinii. Jest bowiem obwiniany o wywoływanie licznych dolegliwości układu pokarmowego. Efekt? Na rynku pojawiła się ogromna ilość produktów "bezglutenowych", po które sięgają nawet osoby nie mające problemów z celiakią, alergią czy nadwrażliwością na gluten, co wielu specjalistów uznaje za przesadę, gdyż w zdrowym organizmie te białka są bez trudu trawione.

Tymczasem gluten pszenny, otrzymywany w wyniku przerobu mąki pszennej, był już w VI wieku cenionym produktem w kuchni chińskiej. Najstarsza wzmianka na ten temat pochodzi z "Qimin Yaoshu", encyklopedii rolniczej z 535 r. W Europie gluten zaczęto stosować prawdopodobnie w XVIII w., we włoskim traktacie "De Frumento", opublikowanym w 1745 r., pojawił się opis procesu uzyskiwania glutenu z mąki pszennej. W XIX w. lekarze w Europie Zachodniej i Stanach Zjednoczonych zalecali go w diecie diabetyków.

Jednak największe zainteresowanie gluten zaczął wzbudzać w latach 60. XX w., gdy George Ohsawa, pochodzący z Japonii twórcy diety i filozofii makrobiotycznej oraz autor głośnej książki "Sztuka odmładzania i długowieczności", po raz pierwszy użył słowa seitan. Wysokobiałkowy produkt otrzymywany z glutenu pszennego, do dziś uznawany za jeden z najznakomitszych substytutów mięsa, błyskawicznie zdobył ogromną popularność na całym świecie.

Zobacz też: Ziemniaczane pyzy z mięsem

Seitan – właściwości odżywcze

Seitan to po prostu czysty gluten pszenny, w Europie znany przede wszystkim w postaci aromatyzowanej, z dodatkiem przypraw (np. soli, pieprzu, rozmarynu czy imbiru) oraz sosu sojowego. Teksturą przypomina ciasto, któremu można nadawać rozmaitą formę, choćby kiełbasek albo burgerów, a następnie smażyć lub piec. W wyspecjalizowanych sklepach kupimy też sproszkowany gluten. Na jego bazie bez większego problemu samodzielnie przygotujemy seitan – wystarczy wymieszać proszek z wodą, wyrobić i zagotować, np. w dobrze doprawionym bulionie warzywnym.

Produkt nieprzypadkowo cenią wegetarianie czy weganie, dostarcza bowiem potężnej dawki białka, które zapewnia energię i przyspiesza regenerację organizmu, zwiększając równocześnie jego odporność. Aminokwasy odgrywają też ważną rolę w usuwaniu toksyn oraz naprawianiu uszkodzonych tkanek. Ich niedobór u młodych ludzi powoduje zaburzenia rozwoju, natomiast w przypadku kobiet w ciąży – zagraża zdrowiu płodu.

Seitan stanowi również bogate źródło żelaza (niezbędnego do transportu tlenu z płuc do komórek, potrzebnego mięśniom oraz wielu enzymom) oraz witamin z grupy B, ważnych dla prawidłowej pracy układu nerwowego, poprawiających samopoczucie i pomagających uniknąć depresji.

Produktu powinny jednak unikać osoby skarżące się na dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego, które występują po spożyciu żywności z glutenem. Mogą one wynikać z jego nietolerancji, alergii albo celiakii – nieuleczalnej choroby trzewnej, niszczącej kosmki jelitowe i ograniczającej wchłanianie niezbędnych organizmowi substancji odżywczych, zwłaszcza żelaza, wapnia, magnezu, kwasu foliowego oraz witamin A, B12 i D.

Seitan w kuchni

Seitan nadaje się do spożycia nawet na surowo, jednaj zazwyczaj jest poddawany obróbce termicznej, świetnie znosi smażenie (zwłaszcza w głębokim oleju), duszenie, gotowanie czy pieczenie.

Na bazie tego produktu przygotowuje się np. smakowite kiełbaski seitanowe, które możemy kupić w stacjonarnych lub internetowych sklepach ze zdrową żywnością. Bez trudu przygotujemy je samodzielnie – seitan wystarczy wymieszać np. z ugotowaną i zblendowaną soczewicą, zmiażdżonym ząbkiem czosnku i posiekanymi oliwkami, doprawić oregano, kminkiem i czarnuszką, w razie konieczności dodać trochę oliwy dla uzyskanie odpowiedniej konsystencji, a na koniec uformować serdelki, zawinąć w folię aluminiową, podgotowywać we wrzątku przez kwadrans, a później podpiec pół godziny w piekarniku. Po ostygnięciu kiełbaski warto włożyć na kilka godzin do lodówki.

Seitan możemy też wykorzystać do przyrządzenia burgerów, sznycli czy zamiennika mielonego mięsa do spaghetti bolognese. Odpowiednio przyprawiony może skutecznie udawać kurczaka, a nawet tradycyjnego schabowego. Pasuje do ryżu, makaronu, kaszy czy ziemniaków. Świetnie komponuje się z grzybami i rozmaitymi warzywami.

Chcesz się pochwalić swoimi kulinarnymi osiągnięciami? Masz ciekawy przepis? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl

Wybrane dla Ciebie

Lipiec to idealny moment na ten zabieg. Zapewni obfite zbiory malin
Lipiec to idealny moment na ten zabieg. Zapewni obfite zbiory malin
Lubisz cebulę dymkę? Oto jak wpływa na twój organizm, gdy ją jesz
Lubisz cebulę dymkę? Oto jak wpływa na twój organizm, gdy ją jesz
Nasi dziadkowie pili w PRL-u, a my zapomnieliśmy. Oczyszcza organizm i pomaga obniżyć cholesterol
Nasi dziadkowie pili w PRL-u, a my zapomnieliśmy. Oczyszcza organizm i pomaga obniżyć cholesterol
Czy polski jaśmin można wykorzystać w kuchni? Wiele osób się zastanawia
Czy polski jaśmin można wykorzystać w kuchni? Wiele osób się zastanawia
Dziś zapomniane warzywo, kiedyś królowało na polskich stołach. Pomaga obniżyć ciśnienie
Dziś zapomniane warzywo, kiedyś królowało na polskich stołach. Pomaga obniżyć ciśnienie
Dosyp do porannej kawy. Naukowcy zapewniają, że może opóźniać alzheimera
Dosyp do porannej kawy. Naukowcy zapewniają, że może opóźniać alzheimera
Wielu myśli, że jest zdrowsza od pizzy. Ale czy na pewno?
Wielu myśli, że jest zdrowsza od pizzy. Ale czy na pewno?
Znany dietetyk ubolewa. Polacy jedzą go zbyt mało, a ma zbawienny wpływ na jelita i hamuje cukrzycę
Znany dietetyk ubolewa. Polacy jedzą go zbyt mało, a ma zbawienny wpływ na jelita i hamuje cukrzycę
Taką wodę piję w lecie. Cudownie oczyszcza organizm i poprawia samopoczucie
Taką wodę piję w lecie. Cudownie oczyszcza organizm i poprawia samopoczucie
Coraz chętniej te niepozorne listki dorzucamy do dań. Mało kto zastanawia się, jak wpływają na organizm
Coraz chętniej te niepozorne listki dorzucamy do dań. Mało kto zastanawia się, jak wpływają na organizm
Wielu Polaków pije takie herbaty nawet codziennie. Badania wykazały, że zawierają szkodliwe substancje
Wielu Polaków pije takie herbaty nawet codziennie. Badania wykazały, że zawierają szkodliwe substancje
To mało znana ryba. Wspiera zdrowe serce i pomoże chronić mózg
To mało znana ryba. Wspiera zdrowe serce i pomoże chronić mózg