Nasi dziadkowie się zajadali tym grzybem. Może być zabójczy dla organizmu
Chociaż grzybobranie jest bez wątpienia przyjemnym zajęciem, to wymaga zachowania sporej ostrożności i uwagi. Pomyłka może naprawdę słono kosztować, a pułapek i błędnych przekonań nie brakuje.
Ten grzyb kiedyś uznawany był za jadalny
Niektóre trujące gatunki mogą być mylone z jadalnymi, co stanowi zagrożenie nawet dla doświadczonych grzybiarzy. Jeden z takich grzybów, przez lata uważany za bezpieczny, okazał się śmiertelnie niebezpieczny. Mowa tutaj o krowiaku podwiniętym (Paxillus involutus), który przez lata uznawano za jadalnego.
Dalsza część artykułu pod materiałem wideo
Domowy placek z jagodami i pianką bezową. Na jednym kawałku trudno skończyć
Czy krowiak podwinięty jest jadalny?
Przez długi czas, bo aż do lat 80. XX wieku, krowiak podwinięty często trafiał na stoły, szczególnie w Europie Wschodniej. Uważano, że jest warunkowo jadalny, a jego toksyny można zneutralizować poprzez obgotowanie i odlanie wody. Współczesne badania naukowe udowodniły jednak, że gotowanie nie usuwa wszystkich toksyn, a grzyb jest niebezpieczny dla człowieka. Zawiera inwolutynę i muskarynę, substancje groźne dla zdrowia.
Inwolutyna wywołuje reakcje autoimmunologiczne, prowadząc do produkcji przeciwciał przeciwko własnym erytrocytom. Może to skutkować anemią i zwiększonym ryzykiem infekcji. Naukowcy podejrzewają, że długotrwałe spożywanie tego grzyba może zwiększać ryzyko białaczki.
Muskaryna to neurotoksyna, która wpływa na układ nerwowy, prowadząc do objawów zatrucia typowych dla muchomora czerwonego. Objawy obejmują m.in. zwężenie źrenic, nadmierne ślinienie, potliwość, nudności, wymioty, a także utrudnione oddychanie i spowolnioną pracę serca.
Niestety, gotowanie nie neutralizuje w pełni toksyn zawartych w krowiaku, a nawet jeśli nie wywołuje ostrego zatrucia, może prowadzić do poważnych, odłożonych w czasie problemów zdrowotnych.
Jak wygląda krowiak?
Krowiak podwinięty jest pospolity i można go spotkać w lasach liściastych, iglastych, na torfowiskach i w zaroślach. Charakteryzuje się śliskim lub suchym kapeluszem z charakterystycznie podwiniętymi brzegami, który przybiera różne odcienie brązu – od żółtobrązowego po czerwonobrązowy.
Kapelusz ma kształt lejkowaty, a u starszych osobników jest spłaszczony. Spód kapelusza ma żółtobrązowe, zbiegające na trzon blaszki, które po naciśnięciu ciemnieją. Trzon jest cylindryczny i kolorystycznie zbliżony do kapelusza.
Pamiętaj podczas grzybobrania
Pamiętaj o najważniejsze zasadach bezpiecznego grzybobrania. Zbieraj wyłącznie te grzyby, które dobrze znasz, a najlepiej skonsultuj swoje zbiory z grzyboznawcą. Nie wyrywaj, nie niszcz grzybni oraz leśnej ściółki. Unikaj zbierania bardzo małych lub młodych grzybów, które trudno zidentyfikować. Jeśli masz jakiekolwiek wątpliwości, skontaktuj się z najbliższą stacją sanitarno-epidemiologiczną.
Pamiętaj, aby nie podawać grzybów małym dzieciom. Nie przyjmuj porad od przypadkowo spotkanych grzybiarzy i unikaj kupowania grzybów z nieznanego źródła. Co najważniejsze, nigdy nie próbuj identyfikować grzybów, smakując – to może być niebezpieczne dla zdrowia lub życia.
Źródła:
- Falandysz, J., Kunito, T., Kubota, R., Brzostowski, A., Mazur, A., Falandysz, J. J. (2007). Selected elements of Poison Pax (Paxillus involutus). Journal of Environmental Science and Health,
- Stöver, A., Haberl, B., Helmreich, C., Müller, W., Musshoff, F., Fels, H., Graw, M., Groth, O. (2019). Fatal Immunohaemolysis after the Consumption of the Poison Pax Mushroom: A Focus on the Diagnosis of the Paxillus Syndrome with the Aid of Two Case Reports. Diagnostics
