Mąka z lnu – do czego ją wykorzystać

Len zwyczajny to jedna z najstarszych roślin "udomowionych" przez człowieka. Ze źródeł historycznych wynika, że uprawiano go już ponad 6 tysięcy lat temu. Na ziemie polskie przybył prawdopodobnie znad Dunaju, wraz z przedstawicielami tzw. kultury ceramiki wstęgowej, wędrującymi przez dzisiejsze tereny naszego kraju między 5600 a 4900 r. p.n.e. Jamy-piwnice, gdzie przechowywano ziarna lnu odkryli m.in. archeolodzy prowadzący badania w Biskupinie.

Włókna rośliny służyły do produkcji tkanin, zaś z nasion tłoczono złocisty olej, o którym wspominał już Hipokrates. "Ojciec medycyny" zalecał jego stosowanie osobom mającym problemy z układem pokarmowym. Przez wieki był to najpopularniejszy tłuszcz w polskiej kuchni, z czasem wyparty jednak przez olej rzepakowy i słonecznikowy.

Nasi przodkowie cenili również same nasiona, zwane siemieniem lnianym. Stosowali je jako zagęstnik do zup i wielu innych potraw. Chętnie używali również mąki powstałej w wyniku zmielenia ziaren. Była popularnym dodatkiem do pieczywa oraz rozmaitych wypieków.

W drugiej połowie XX wieku i na początku 21. stulecia mąka lniana stała się produktem niemal zapomnianym. Teraz, gdy znów zaczęliśmy dbać o zdrowy styl odżywiania, wraca do łask. Dlaczego warto się nią zainteresować?

Mąka lniana zachowuje większość walorów odżywczych siemienia lnianego. Dzięki temu jest bogatym źródłem cennych dla zdrowia wielonienasyconych kwasów tłuszczowych (szczególnie kwasu alfa-linolenowego), które działają przeciwzapalnie oraz obniżają poziom "złego" cholesterolu LDL, chroniąc m.in. przed poważnymi schorzeniami układu krążenia, chorobami skóry, cukrzycą, reumatoidalnym zapaleniem stawów czy nowotworami.

O wartości odżywczej mąki z lnu decyduje też duża zawartość białka, bogatego w tzw. aminokwasy rozgałęzione (walinę, leucynę, izoleucynę), które m.in. zmniejszają uczucie zmęczenia po wysiłku fizycznym, dlatego często goszczą w składzie suplementów dla osób uprawiających sport.

Mąka lniana dostarcza też imponującej dawki błonnika pokarmowego zapewniającego uczucie sytości, regulującego perystaltykę jelit i pracę układu pokarmowego , a także obniżającego poziom "złego" cholesterolu. Zawiera sporo składników mineralnych: magnezu, potasu, żelaza i cynku oraz witamin, zwłaszcza E, B1 i PP.

Produkt korzystnie działa na układ krążenia, zapobiegając miażdżycy naczyń tętniczych i zawałom serca. Jego stosowanie wspomaga rozwój mózgu, ostrość widzenia oraz zapobiega wysuszaniu skóry. Warto pamiętać, że nasiona lnu nie zawierają glutenu, dlatego wytarzana z nich mąka może być bez obaw spożywana przez osoby zmagające się z nietolerancją czy nadwrażliwością na to białko.

Mąka lniana jest szczególnie polecana do wypieku pieczywa, zarówno na drożdżach, jak i zakwasie. Jednak ze względu na brak glutenu (nadającego wyrobom pulchności i elastyczności) należy ją stosować w odpowiednich proporcjach oraz w towarzystwie innych mąk (np. żytniej, pszennej, orkiszowej, kukurydzianej czy kasztanowej). Zdaniem znawców mąka z nasion lnu nie powinna stanowić więcej niż 15 proc. składu mieszanki wypiekowej. Dzięki niej pieczywo dłużej pozostaje wilgotne i mniej się kruszy. Nabiera także ciekawego smaku.

Produkt świetne nadaje się również do zagęszczania sosów czy zup. Mąkę lnianą można wykorzystać podczas przyrządzania deserów, np. kisielu albo budyniu. Sprawdzi się jako posypka do sałatki oraz składnik panierki do mięsa i ryb. Niektórzy z powodzeniem wykorzystują ją jako dodatek do past kanapkowych i koktajli, warzywnych lub owocowych.

Z mąki lnianej, masła, wody, jajka i szczypty soli przygotujemy oryginalne ciasto na pierogi z ulubionym farszem, choćby z kapusty i grzybów. Warto ją wykorzystać także do wyrobu naleśników.